AHKÂM AYETLERİNİ YORUMLAMADA KURTUBÎ TEFSİRİNİN MAKÂSID AÇISINDAN ANALİZİ

Araştırmamızın zeminini ahkâm ayetlerinin yorumu teşkil ettiği için Hukuk ve İslâm hukuna ait literatür ve müktesebattan istifade etmekle birlikte bizim temel amacımız Kurtubî Tefsiri'nin ahkâm ayetleri ekseninde makâsıd ya da gâî/teleolojik yorum metodu açısından analiz edip Kurtubî'nin makâsıda teorik yaklaşımını ortaya koymak ve bunu ahkâm ayetleri tefsirine yansıtıp yansıtmadığını değerlendirmektir. Çalışmamızda Kurtubî'nin makâsıdın anlam ve önemine vurgu yapıp ahkâm ayetlerini bu perspektifte yorumladığını ve ahkâm ayetlerinin gâî/teleolojik niteliğini gözeterek içtihatlarda bulunduğunu açıkça müşahede ettik. Kurtubî'nin ahkâm ayetlerini yorumlamadaki söz konusu yaklaşımı, hem normatif hem de gayeci/finalist özelliğe sahip olduğu belirtilen hukuk ve hukuk felsefesine katkı sağlayabileceğinden dolayı müfessirin hukuk felsefesini ortaya koyabilecek bir çalışmanın gerçekleştirilmesinin önem taşıdığını düşünüyoruz.

Anahtar Kelimeler:

Kurtubî, Ahkâm Ayetleri, Makâsıd, Yorum

-

Forms the basis of our research is to examine the verses of canon law and the laws of Islam, although the advantage of the achievements of the literature and our main goal is the axis of exegesis verses judgments maqâsıd Al -Qurtubi or gâî/purposive approach is analyzed in terms of balance and determine the approach, and the theoretical maqasid al-Qurtubi evaluate the interpretation of the verses of the judgment reflects. Emphasize the importance of this study verses gun maqasid Al-Qurtubi and verses interpreted in this context gâî/ teleological nature of jurisprudence considers that we clearly observed. It is to interpret the verses of al-Qurtubi judgment approach, both normative and teleological function / is a finalist for the rule of law and philosophy of law can contribute to the realization of the importance of a study which reveals commentators believe that the philosophy of law.

Keywords:

al-Qurtubi, Ahkam Verses, Maqâsıd, Comment,

PDF

___

Abdülbâki, M.F., el-Mu’cemü’l-müfehres li-elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Kahire 1950.
Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, Beyrut 1991.
Aral, Vecdi, Hukuk ve Hukuk Bilimi Üzerine, İstanbul 1992
------, Hukuk ve Hukuk Bilimi Üzerine, İstanbul 1971
Beyâdî, Kemâleddin Ahmed, İşâretü’l-merâm min ibâreti’l-imâm, Kahire 1949.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Huseyn, Delâilü’n-nübüvve, Beyrut 1985.
------, es-Sünenü’l-Kübrâ, Haydarâbâd 1344.
Bilge, Necip, Hukuk Başlangıcı, Ankara 1966, 195.
Boynukalın, Ertuğrul, “Makâsıdü’ş-Şerîa”, DİA., XXVII, Ankara 2003.
------, İslâm Hukukunda Gaye Problemi (Doktora Tezi), İstanbul 1998.
Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâîl, el-Câmi'u's-Sahîh, I-VIII, Çağrı Y., İst. 1981.
Çağıl, Orhan Münir, Hukuk ve Hukuk İlmine Giriş, İstanbul 1971.
Cürcânî, Seyyid Şerîf, Kitabü’t-Ta’rifât, Beyrut 1983.
Cüveyni, İmâmu’l-Harameyn, el-İrşâd, Kâhire 1950
Çobanoğlu, Rahmi, Hukukta Gaye Problemi, İstanbul 1964.
Dârekutnî, Ebü’l-Hasen Ali b. Ömer, es-Sünen, Kâhire ts.
Dârimî, es-Sünen, İst. 1981.
Dihlevî, Şah Veliyullah b. Abdirrahim, Hüccetüllâhi’l-bâliğa, (Çev. Mehmet Erdoğan), İstanbul 2002.
Gölcük, Şerafettin-Toprak, Süleyman, Kelâm, Konya 1988.
Görgün, Şanal, Hukukun Temel Kavramları, Ankara 1985.
Gözler, Kemal, Hukuk, Bursa 1998, 171-172
Gözübüyük, A. Şeref, Hukuka Giriş, Ankara 2001, 76.
Güriz, Adnan, Hukuk Felsefesi, Ankara 1992.
------, Hukuk Baslangıcı, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2006
Haçkalı, Abdurrahman, İzzuddin b. Abdisselâm’da Maslahat Nazariyesi (Doktora Tezi), Samsun 1999.
İbn Âşûr, Muhammed Tâhir, İslâm Hukuk Felsefesi (Çev. Vecdi Akyüz-Mehmet Erdoğan), İstanbul 1999.
İbn Hibbân, Muhammed b. Hibbân, el-İhsân fi takrîbi Sahîhi İbn Hibbân, Beyrut 1987.
İbn Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, Beyrut 1993.
İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd el-Kazvini, Sünen İbn Mâce, Beyrut ts.
İbn Manzûr, Ebü’l-Fadl Cemâlüddîn, Lisânü’l-Arab, Beyrut ts.
İsfehâni, er-Râgıb, el-Müfredât fî ğarîbi’l-Kur’ân, Beyrut 1997.
Kâdî Abdülcebbâr, el-Muğni, Kahire 1962.
Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed, el-Câmi li-âhkâmi’l-Kur’ân, Beyrut 2001.
Kutluer, İlhan, “Gâîyyet”, DİA., XIII, İstanbul 1996.
Mâlik b. Enes, el-İmam, Muvatta, Mısır ts.
Musa, M. Yusuf, Fıkhi İslâm Tarihi (Çev. Ahmet Meylâni), İstanbul 1983.
Müslim, es-Sahîh, Riyâd, 1980.
Nesâî, es-Sünen, Beyrut ts.
Okandan, Recai, Umûmi Amme Hukuku, İstanbul 1968.
Şâtıbî, Ebû İshak İbrahim b. Musa b. Muhammed el-Gırnâti, el-Muvâfakât (Çev. Mehmed Erdoğan), İstanbul 1999.
------, Muvafakat, Riyad 1997.
Şeyhzâde, Nazmu’l-ferâid, Mısır 1317.
Taftazâni, Sa’duddin Mes’ud b. Ömer, Telvih, İst. 1310.
Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre, el-Câmiu’s-sahîh, Beyrut ts.
Zeydân, Abdülkerîm, el-Vecîz fî usûli’l-fıkh, İstanbul 1979.
------, Fıkıh Usulü (Çev. Ruhi Özcan), İstanbul 1993.