Tolga DEPCİ, Didem EREN, Ali ÖNAL, Ayten ÖNAL

Orduzu (Malatya) volkanitleri'nin mermer ve yapıtaşı olarak kullanılabilirliği

Orduzu volkanitleri Malatya'nın kuzeydoğusunda bulunmakta olup, yaklaşık 4 $km^2$-lik. bir alan kaplamaktadır. Bu volkanitler riyolit, dasit, bazaltik andezit ve bazalt olmak üzere dört farklı kaya biriminden oluşmaktadır. Riyolit ve bazaltik andezit lav akıntıları, dasit ve bazaltlar ise dayklar şeklinde oluşmuştur. Bazaltik andezitler ayrışmış olduklarından blok örnek alınamamıştır. Bu nedenle riyolit, dasit ve bazalt biriminin fizikomekanik özelliklerini belirlemek amacıyla, ISRM tarafından önerilen metotlara ve TSE standartlarına göre, mineralojik-petrografik, kimyasal, fiziksel ve mekanik özellikleri incelenmiştir, incelemeler sonucunda Orduzu volkanitlerine ait bu kayaçların TSE standartlarına göre alt sınır değerleri üzerinde olduklarından yapı elemanları, döşeme ve kaplamalarda güvenli bir şekilde kullanılabileceği belirlenmiştir.

Utilization as marble and cut-stone of Orduzu volcanics

Orduzu volcanics located at northeast of Malatya covers an area of approximately 4 $km^2$ .These volcanics composed of four different rock units such as rhyolite, dacite, basaltic andesite and basalt. The rhyolite and basaltic andesite have formed as lava flows, but the dacites and the basalts formed as dykes. The block samples were not taken from the basaltic andesite due to weathering. For this reason, mineralogical-petrographycal, chemical, physical and mechanical characteristics of the rhyolite, dacite and basalt were examined to determine their physico-mechanical characteristics according to ISRM suggested metethods and TSE standarts. As a result, these rock units from the Orduzu volcanics can be used as natural building materials, floor and covering in a safety since these rocks are above the limit values according to TSE standarts.

___

Anon, 1979, Classification of Rocks and Soils for Engineering Geological Mapping, Part-1, Rock and Soil Materials, Report of the Commision of Engineering Geologgical Mapping, Bulletin of the International Association of Engineering Geology 19,364-371.
Çavumirza, M., Kılıç, Ö. ve Anıl, M., 2003, Mucur (Kırşehir) yöresi kireçtaşı mermerleri ve travertenierin fizikomekanik özellikleri, Türkiye 4. Mermer sempozyumu, Bildiriler kitabı, 117-126, Afyon-Türkiye.
Çiftepala, M., Kılıç, Ö. ve Anıl, M., 2003, Meşebağları (Topluköy-Çermik-Diyarbakır) kireçtaşı mermerlerinin fizikomekanik özellikleri, Türkiye IV. Mermer Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 221-230, Afyon-Türkiye.
Demir, O., 1997, Malatya-İsmetpaşa-Akçadağ-Kürecik-Hekimhan-Arguvan-Karakaya Baraj gölü arasındaki alanın jeolojisi ve hidrokarbon olanakları (Akçadağ fayı-Malatya-Karakaya gölü arası). TPAO Arama Grubu Dokümantasyon Merkezi, Rapor No: 3781, Ankara, 31 s.
ISRM, 1981, ISRM Suggested Methods: Rock Characterization, Testing and Monitoring, E.T. Brown (ed.), Pergamon Press, London, 211 pp.
Onargan, T. ve Köse, H., 1997, Mermer, Dokuz Eylül Üniversitesi Müh. Fakültesi Yayınları No: 220, Maden Müh. Böl. Mühendislik Fak. Basım Ünitesi, Geliştirilmiş 2. Baskı, İzmir.
Önal, A., Boztug, D., Arslan, M., Spell, T., Kürüm, S. ve Önal, A., 2004, Geochemistry and $^{40}Ar/^{39}Ar$ geochronology of the felsic and mafic lava flows in the Orduzu (Malatya) volcanic cone from the widespread Neogene Yamadağ volcanism, Eastern Anatolia, Turkey. In: Chatzipetros, A.A., Pavlides, S.B. (Eds.), Proceedings 5th International Symposium on Eastern Mediterranean Geology, Volume 3, 1302-1305, Thessaloniki, Greece.
Özçelik, Y., Bayram, F., Engin, İ.C. ve Eyüboğlu, A.S., 2003, Bir mermer ocağında doğal yapıtaşı olarak kullanılabilecek bölgelerin belirlenmesi ve zon haritalarının oluşturulması. Türkiye IV. Mermer Sempozyumu , Bildiriler Kitabı, 139-146, Afyon-Türkiye.
Şentürk, A., Gündüz, L., ve Sarıışık, A., 1995, Yapı ve kaplama taşı olarak kullanılan endüstriyel kayaçlara teknik bir bakış, Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu Bildiriler kitabı, 331-338, İzmir-Türkiye.
TS 2513, 1977, Doğal Yapı Taşları, TSE, Ankara, 6 s.
TS 1910, 1977, Kaplama olarak kullanılan doğal taşlar, TSE Yayını, Ankara, 7 s.
TS 699, 1987, Tabii yapı taşları-muayene ve deney metotları, TSE Yayını, Ankara, 82 s.
TS 6809, 1989, Mohs Sertlik Cetveline Göre Sertlik Tayini, TSE yayını, Ankara, 4s.
TS 10835, 1993, Andezit-Yapı ve Kaplama Taşı olarak Kullanılan, TSE Yayını, 8s.
Ulusay, R. ve Sönmez, E., 2002. Kaya Kütlelerinin Mühendislik Özellikleri, TMMOB, Jeoloji Müh. Odası Yayınları, Yayın no 60, Ankara, 243 s.