Cavit DEMİRKOL, Ulvi Can ÜNLÜGENÇ, M.Oğuzhan ÖNEY

Şanlıurfa ili Bozova ilçesi civarındaki Baraj sahasının petrol potansiyeli

İnceleme alanı, Güneydoğu Anadolu (XII. Bölge)'da, Şanlıurfa ili, Bozova ilçesinin 25 km batısında ve Atatürk Barajının 4-5 km güneybatısında yer alan "Baraj" kuyularının bulunduğu kesimde yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, Baraj sahasındaki birimlerin kaynak kaya potansiyellerini ve rezervuar özelliklerini belirleyerek, hidrokarbon potansiyelini araştırmaktır. Ayrıca, bölgede bugüne kadar yürütülen çalışmaları yorumlayarak hem Baraj-1 kuyusunda petrol üretilen, fakat stratigrafik pozisyonu daha sonra açılan Doğu Baraj-1 kuyusunun verilerine karşın kesin bir biçimde belirlenemeyen "Rezervuar Seviye"nin daha ayrıntılı çalışılmasını yapmak, hem de diğer stratigrafik sorunlara çözüm bulmaktır. Çalışma alanı topoğrafik olarak engebesiz bir saha olup, geniş bir kısımda Pliyo-Kuvaterner yaşlı çökeller tarafından örtülmektedir. Bunun yanısıra Midyat Grubuna ait Alt Eosen-Üst Oligosen yaşlı Gaziantep formasyonu kireçtaşları da bazı alanlarda yüzlekler sunmaktadır. Rezervuar Seviye olarak belirlenen Alt Germav formasyonuna ait biyoklastik çökeller %12-22 arasında olup, ortalama %15 oranında tane içi (mikfo) gözenek içermektedir. Gözeneklilik, geçirgenlik ve basınç ölçümleri, bu seviyenin oldukça iyi kalitede bir rezervuar olduğunu ortaya koymuştur. Jeokimyasal analizler ve değerlendirmeler, üretilen petrolün kaynak kayasının Senomaniyen yaşlı Derdere formasyonu'nun tabanındaki sferli derin denizel kireçtaşları ve Karababa formasyonunun A Üyesi olduğunu göstermektedir.

Petroleum potential of Baraj area around Bozova village in Şanlıurfa

Study area covers an area of nearly 25 km west of Bozova village of Şanlıurfa and 4-5 km southwest of Atatürk Dam where the Baraj wells take place in the Southeast Anatolia (XII district). The aim of this study is define the source rock potentials and reservoir properties of rocks cropping out around Bozova area and to explore the hydrocarbon potential of Baraj wells area. By integrating and interpreting the previously researches, done so far, more detail investigation of "Reservoir level" that its position couldn't pointed out properly both in Baraj-1 well, where petroleumproduces and in Doğu Baraj-1 well, which its stratigraphical position determined later; moreover, to find solution to other stratigraphical problems and to feature source rock potential and emphasize reservoir properties. Large part of the study area, which has smooth topography, covered by Plio-Quaternary sediments, and the older unit of Lower Eocene-Upper Oligocene age Gaziantep formation's limestone that belongs to Midyat group crops out in the limited area. Bioclastic deposits with the range of 12-22% belongs to lower Germav Formation, which is underlined as reservoir level, includes inter-granular (micro type) porosity in the average of 15%. Porosity, permeability and pressure measurements demonstrate that this level is a very good quality reservoir. Geochemical analyses and evaluations show that the source of oil in the study area is the spherical deep marine limestone that take places at the lower part of Cenomanian age Derdere Formation and the "A" unit of Karababa Formation.

___

Açıkbaş, D., Sungurlu, O., Akgül, A. ve Erdoğan, T.,1979, Geology and petroleum possibilities of Southeast Turkey: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 1410, 31 s., Ankara.
Aksu, R., 1980, Hakkari-Çukurca, Harbol, Derik-Bedinan, Hazro bölgelerinin jeolojisi: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 1460,58 s., Ankara.
Araç, M., Yılmaz, E., 1991, XI ve XII. Bölge güneyindeki kuyularda kesilen Cudi ve Mardin Gruplarının sedimantolojisi ile fasiyes, diyajenez ve rezervuar özellikleri. TPAO Araştırma Merkezi, Rapor no. 1715,154 s., Ankara.
Bryant, G. F., 1960, Stratigraphic report of the Penbeğli-Tutköy area, PetroleumDistrict VI, Southeast Turkey (American Oversas Petroleum (AMOSEAS) Report). Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Teknik Arşivi, Kutu no. 323, Rapor no. 12 (TPAO Arama Grubu, Rapor no. 647) 27 s., Ankara.
Çelikdemir, E. ve Dülger, S., 1990, Güneydoğu Anadolu'da Mardin Grub karbonatlarının stratigrafisi,sedimantolojisi ve rezervuar özellikleri: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 2665, 93 s., Ankara.
Çelikdemir, E., Dülger, S., Görür, N., Wagner, C. ve Uygur, K., 1991, Stratigraphy, sedimentology, and hydrocarbon potential of the Mardin Group, SE Turkey: Special publication of AAPG, no. 1, p. 439-454.
Çoruh, T., 1991, Adıyaman civarında (XI. Bölge kuzeybatısı ve XII. Bölge) yüzeyleyen Kampaniyen-Tanesiyen istifinin biyostratigrafisi ve paleocoğrafik evrimi: TPAO Araştırma Merkezi, Rapor no. 1656,101 s., Ankara.
Dorsey, R. ve Franklin, G., 1959, Yayladağ section (Esso Standart (Turkey) Inc.). TPAO Arama Grubu, Arşiv no. 1006,152 s., Ankara.
Duran, O., Şemşir, D., Sezgin, İ. ve Perinçek, D., 1988, Güneydoğu Anadolu'da Midyat ve Silvan Gruplarının stratigrafisi, sedimantolojisi ve petrol potansiyeli: TPJD Bülteni, 99-126 s.,Ankara.
Duran, O., Şemşir, D., Sezgin, İ. ve Perinçek, D., 1989, Güneydoğu Anadolu'da Midyat ve Silvan Gruplarının stratigrafisi, sedimantolojisi ve paleocoğrafyası, paleontolojisi, jeoloji tarihi, rezervuar ve diyajenez özellikleri ve olası petrol potansiyeli: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 2563, 78 s., Ankara.
Duran, O., 1991, Beşikli, Tokaris ve Bakacak sahalarının stratigrafisi, sedimantolojisi ve rezervuar özellikleri:TPAO Araştırma,Merkezi, Rapor no. 1586,43 s., Ankara.
Erdoğan, T., 1975, Gölbaşı civarının jeolojisi: TPAO Arama Grubu , Rapor no. 929,17 s., Ankara.
Erenler, M., 1989, XI-XII. Bölge güney alanlarındaki kuyularda Mesozoyik çökel istifinin mikropaleontolojik incelemesi: TPAO Araştırma Merkezi, Rapor no. 1364, 44 s., Ankara.
Ertuğ, K., 1991, Güneydoğu Anadolu'da Kretase yaşlı Mardin Grubu ve Karaboğaz Formasyonu' nun palinostratigrafisi: TPAO Araştırma Merkezi, Rapor no. 1525, 49 s., Ankara.
Gossage, D. W., 1956, Compiled progress report on the geology of part of Petroleum District VI, Southeast Turkey: N. V. Turkse Shell, Report no. GRT. 2, 22 p., Ankara.
Günay, Y., 1984, Amonos dağlarının jeolojisi ve Karasu-Hatay grabeninin petrol olanakları: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 1954, 98 s., Ankara.
Güven, A., Dinçer, A., Tuna, M.E., Tezcan, Ü.Ş. ve Çoruh, T., 1988, Güneydoğu Anadolu'da Mardin ve Midyat Grupları arasında yer alan birimlerin stratigrafisi (ön rapor): TPAO Arama Grubu, Rapor no. 2414,154 s., Ankara.
Güven, A., Dinçer, A., Tuna, M.E., ve Çoruh, T., 1991a, Güneydoğu Anadolu Kampaniyen-P aleosen otokton istifinin stratigrafisi: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 2828,133 s., Ankara.
Güven, A., Dinçer, A., Tuna, M.E., ve Çoruh, T. 1991b, Strati graphic evolution of the Campanian-P aleocene autochtonous succession of the Southeast Anatolia. Ozan Sungurlu Symposium Proceedings, p. 238-261, Ankara.
Handfield R. W., Bryant, G. F. ve Keskin, C., 1959, Measured section of Korudağ (American Overseas Petroleum): TPAO Arama Grubu, Arşiv no. 523.,125s., Ankara.
Kellogg, H. E., 1960, Stratigraphic report, Hazro area, Petroleum District V, SE Turkey (American Overseas Petroleum (AM O SEAS) Report). Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Teknik Arşivi, Kutu no. 126, Rapor no. 1,42 s., Ankara.
Kellogg, H. E., 1961, Regional stratigrahy and petroleum possibilities of Southeast Turkey (American Overseas Petroleum (AMOSEAS) Report). Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Teknik Arşivi, Kutu no. 201, Rapor no. 1,29 s. (TPAO Arama Grubu, Rapor no. 767)
Köylüoğlu, M., 1981, Körkandil ölçülmüş stratigrafi kesitinin Mesozoyik biyo- stratigrafisi: TPAO Araştırma Merkezi, Rapor no. 362,14 s., Ankara.
Maxson, J. H., 1936, Geology and petroleum possibilities of the Hermis dome: MTA Derleme no. 255, 25 s., Ankara.
Pasin C., Akgül , A., Dülger, S., 1982, Güneydoğu Anadolu'da Mardin Grubu: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 1635, 81 s., Ankara.
Peksu, M., Çemen, İ., Akça, İ., 1991, XII. Bölge jeoloji haritası N40 paftası, TPAO Arama Grubu Arşivi, Ankara.
Perinçek, D., 1979, Hazro, Korudağ-Çüngüş, Maden, Hazar, Elazığ, Malatya dolayının jeolojisi: TPAO Arama Grubu Rapor no. 1395, 62 s., Ankara.
Perinçek, D., 1980, IX. Bölge Hakkari, Yüksekova, Çukurca, Beytüşşebap, Uludere, Pervari dolayının jeolojisi: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 1481, 80 s., Ankara.
Perinçek, D., 1989, Hakkari ili ve dolayının stratigrafisi, yapısal özellikleri, Petrol imkanları: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 2545,127 s., Ankara.
Perinçek, D., 1990, Hakkari ili dolayının stratigrafisi, GDA Türkiye: TPJD Bülteni, cilt. 211, 21-68. s., Ankara.
Perinçek, D., Duran, O., Bozdoğan, N. ve Çoruh, T., 1992, Stratigraphy and paleogeographical evolution of the autocthonous sedimentary rocks in the SE Turkey (Güneydoğu Türkiye'de otokton sedimanter kayaların stratigrafisi ve paleocoğrafik evrimi): Ozan Sungurlu Symposium proceedings, p. 274-305 p., Ankara.
Saltık, O. ve Saka, K., 1971, Karababa tip stratigrafi kesiti: TPAO Arama Grubu, Arşiv no. 4307, 68 s., Ankara.
Schmidt, K., 1935, First report over geological and paleontological: MTA Derleme no. 1532, 11 s., Ankara.
Sungurlu, O., 1973, VI. Bölge Gölbaşı-Gerger arasındaki sahanın jeolojisi: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 802, 30 s., Ankara.
Sungurlu O., 1974a, VI. Bölge kuzey sahalarının jeolojisi: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 871,32 s., Ankara.
Sungurlu, O., 1974b, VI. Bölge kuzey sahalarının jeolojisi: Türkiye İkinci Petrol Kongresi Tebliğleri, 85-107 s., Ankara.
Şengündüz, N. ve Aras, M., 1986, XI ve XII. Bölgelerde Mardin Grubu karbonatlarının . ve Karaboğaz Formasyonu'nun fasiyes dağılımı, diyajenetik özellikleri ve çökelme modeli: TPAO Araştırma Merkezi, Rapor no. 1005, 75 s., Ankara.
Tuna, D., 1973, VI. Bölge litostratigrafi birimleri adlamasının açıklayıcı raporu: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 813, 131 s., Ankara.
Wilson, H. H. and Krummenacher, R., 1959, Geology and oil prospects of The Gaziantep Region, Southeast Turkey (N. V. Turkse Shell Report). Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Teknik Arşivi, Kutu no. 351, Rapor no. 2,53 s.
Yılmaz, Y., 1982, Amonos dağlarının tektoniği: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 1653, 91 s., Ankara.
Yılmaz, Y., Gürpınar, O., Kozlu, H., Gül, M. A., Yiğitbaş, E., Yıldırım, M.,Genç, C. ve Keskin, M., 1987, Maraş kuzeyinin jeolojisi (Andırın-Berit-Engizek-Nurhak-Binboğa dağları), cilt II: TPAO Arama grubu, Rapor no. 202812, 218 s., Ankara.
Yılmaz, E. ve Duran, O., 1997, Güneydoğu Anadolu Bölgesi otokton ve allokton birimler stratigrafi adlama sözlüğü "Lexicon": TPAO Araştırma Merkezi Grup Başkanlığı Eğitim Yayınları, Rapor no. 31, 460 s., Ankara
Yoldemir, O., 1985, Suvarlı (Adıyaman) yakın dolayının jeolojisi, yapısal durumu ve petrol olanakları: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 2113, 9s., Ankara.
Yoldemir, O., 1987, Suvarlı-Haydarlı-Narlı-Gaziantep arasında kalan alanın jeolojisi, yapısal durumu ve petrol olanakları: TPAO Arama Grubu, Rapor no. 275, 60 s., Ankara.