Sultan İzzeddin Mesud’un Emir Gazinin Çocukları ile Mücadelesi

Ortaçağ dönemine damgasını vurmuş olan Selçuklu devleti, hüküm sürdüğü yıllar boyunca birçok Saltanat kavgasına sahne olmuştur. Yaşanan bu çekişmeler devletin uygulamış olduğu hâkimiyet anlayışı siyasetine bağlı olmakla beraber hükümdarlık için belli kaidelerin de olmaması her sultan döneminde bir veya birden fazla Saltanat kavgasının yaşanamasın sebep olmuştur. Hâkimiyeti süresince birçok devlet ile dış mücadeleler içerisine giren ve birçok başarı alan devler, aynı zamanda kendi iç meseleleri ile de meşgul olmak durumunda kalmıştır. Kendi içinde yaşadığı bu meseleler, gerek dönemin halifesi tarafından gerek ordu komutanları tarafından gerekse dış devletlerin entrikaları sonucu ortaya çıkmıştır. Ne yazık ki yaşanan bu iç meseleler devletin ömrünü önemli derecede etkilemiştir. Ele alınan konuda da yine Selçuklu devleti sultanlarından Mesud dönemi incelenmiştir. Özellikle Sultan Mesud’un Saltanatı elinde tutmak için verdiği mücadelede Emir Gazinin çocukları ile giriştiği mücadele dikkat çekicidir ve bu mücadele çalışmanın ana omurgasını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Selçuklu Devleti, Saltanat Mücadeleleri, Sultan İzzeddin Mesud, Emir Gazi

Sultan Izzeddin Mesut's Struggle with Emir Gazi's Children

The State of Seljuks, which left her mark on Middle Ages, had been a stage to lots of Sultanate fights during her reign. These conflicts which were not only bounded to the sovereignty policy of the state but also the lack of rules for royalty caused one or more Sultanate fights during each sultan's era. During her reign the State which had to get in the outer struggles with other states, she had to deal with her own internal problems as well. These problems, which she lived in her own right, had occured by the endeavours of the caliph of the period, and by army commanders and by the plots of the other countries. Unfortunately, these internal problems affected the lifespan of the State significantly. In the covered subject, the period of Mesud, who was one of the Seljuk State sultans,was investigated. Nominately, to keep control of the sultanate Sultan Mesud's struggle with Emir Gazi's children is remarkable and this struggle constitutes the centerboard of the study.

Keywords:

Seljuki State, Sultanate Struggles, Sultan Izzddin Mesud, Emir Gazi,

PDF

___

Arslan, M., (1987). Kutadgu-bilig’deki toplum ve devlet anlayışı, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, , 131 s.
Cahen, C., (2014). Osmanlılar’dan önce Anadolu, Çev.Yıldız Moran, İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 420 s.
Demirkent, I., Türkiye Selçuklu hükümdarı sultanı Kılıçarslan, Ankara, TTK, 1996, 92 s.
Genç, R., (2002). Karahanlı devlet teşkilâtı, Ankara, TTK, 265 s.
Güngör, H., (2002)., “Eski Türklerde din ve düşünce”, Ankara, Türkler, C. III, ss. 261-263.
İbnu’l Esir, el kâmil fî’t -tarih, Haz.,Carolus Johannes Tornberg, Beyrut 1966; Çev., Abdülkerim Özaydın, C. IX-XII, İstanbul, 1987.
Kafesoğlu, İ., (2000). Türk milli kültürü, İstanbul, Ötüken Neşriyat, 466 s.
Kafesoğlu, İ., (2014). Selçuklular ve Selçuklu tarihi üzerine araştırmalar, İstanbul, Ötüken Yayınları, 376 s.
Karakaş, S., (2009). “Kut-tanrı ilişkisi bağlamında türklerde yönetim erkinin ilahi temelleri”, Ankara, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2009, C.29, Özel Sayı, ss. 29-44.
Kesik, M., (2002). “Türkiye Selçukluları ile Danişmendliler arasındaki ilişkiler”, Türkler, VI, Ankara, Yeni Türkiye Yayınları, ss, 537-546.
Kesik, M., (2003). Türkiye Selçuklu devleti tarihi Sultan I. Mesud dönemi (1116-1155), Ankara, TTK, 184 s.
Koca, S., (1990). Türk kültürünün temelleri I, İstanbul, Damla Neşriyat, s. 25-33.
Komnena, A., (2012). Alexiad-Malazgirt’in sonrası-imparator Alexios Komnenos döneminin tarihi, Çev. Bilge Umar, İstanbul, İnklap Kitabevi, 568 s.
Metin, T., (2010). Türkiye Selçukluları devrinde Malatya, Gazi Üniversitesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih ABD, Ankara, ss, 273.
Mircea, E., (1991). Kutsal ve dindışı, Çev. Mehmed Ali Kılıçbay, Ankara, Gece Yayınları, 191s.
Nevin, A. M., (2001). İslam siyasi düşüncesinde muhalefet: hz. Muhammed devrinden Abbasilerin ikinci yüzyılına kadar (h.1-232\ m. 622-846), Çev. Vecdi Akyüz, İstanbul, 422 s.
Öngül, A., (2014). Selçuklular tarihi II Anadolu Selçukluları ve beylikler, İstanbul, Çamlıca Yayınları, 416 s.
Özaydın, A., (1993). “Danişmendliler”, DİA, İstanbul, TDV, C. VIII, ss. 469-474.
Sevim, A., (1987). Anadolu’nun fethi Selçuklular dönemi (başlangıçtan 1086’ya kadar), Ankara, TTK, 133 s.
Sevim, A., Merçil, E., (2014). Selçuklu devletleri tarihi siyaset, teşkilat ve kültür, Ankara, TTK, 768 s.
Sümer, F., (1978). “Mes’ûd”, İA, İstanbul, MEB, C.VIII, ss. 134-142.
Taşağıl, A., (2014). Kök tengri’nin çocukları, İstanbul, Bilge Kültür Sanat yay. 2014, s. 180.
Turan, O., (2003). Selçuklular tarihi ve Türk-İslam medeniyeti, İstanbul, Ötüken Yayınları, 542s.
Turan, O., (2014). Selçuklular zamanında Türkiye, İstanbul, Ötüken Neşriyat, 2014, 762s.
Yınanç, M. H., (1979). “Danişmendliler”, İA, C.III, MEB, İstanbul, ss. 468-479.