Türkiye’de Terörizm ve Temel Makroekonomik Göstergeler Arasındaki İlişki

Ekonomik birimlerin davranışlarını ve geleceğe yönelik beklentilerini etkileyen terörizm, makroekonominin temel dinamikleri üzerinde önemli değişikliklere yol açabilmektedir. Benzer şekilde ülkelerin makroekonomik göstergelerinde meydana gelen bir değişiklik de terörist faaliyetlerin oluşumunu doğrudan etkileyebilmektedir. Türkiye’de terörizmin ekonomik ve mali yapı üzerindeki etkisini anlayabilmek için terörist faaliyetlerin sektörler üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, toplumun refahını doğrudan etkileyen kişi başı reel gayrisafi yurtiçi hâsıla, tüketici fiyat endeksi ve toplam yatırım miktarı gibi temel makroekonomik göstergeler ile terorizm arasındaki ilişkiyi Pairwise Granger nedensellik testi ve VAR yöntemi aracılığıyla ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda Küresel Terörizm veri tabanı ve Dünya Bankası Ekonomik Göstergeler veri tabanından alınan 1968-2015 dönemine ait yıllık verilerle yapılan analiz sonucunda terörizm ve kişi başı reel gayri safi yurtiçi hâsıla arasında terörizmden kişi başı reel gayri safi yurtiçi hasılaya doğru tek yönlü; terörizm ve toplam yatırım arasında yine terörizmden toplam yatırımlara doğru tek yönlü bir Granger nedensellik tespit edilmiştir. Varyans ayrıştırması sonuçlarına bakıldığında ise kısa dönemde bağımlı değişken olarak kullanılan terörizmde meydana gelen bir değişimi açıklamada en fazla etkiyi sırasıyla kişi başı reel gayrisafi yurtiçi hâsıla, toplam yatırım ve tüketici fiyat endeksi gösterirken; uzun dönemde en fazla etkiyi sırasıyla toplam yatırım, kişi başı reel gayrisafi yurtiçi hâsıla ve tüketici fiyat endeksinin gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Terörizm, Makroekonomik Göstergeler, VAR Analizi, Granger Nedensellik

The Relationship Between Terrorism and Basic Macroeconomic Indicators in Turkey

Terrorism, which affects economic agents, their behavior and their expectations for the future, can lead to significant changes in the fundamental dynamics of macroeconomics. Similarly, a change in the macroeconomic indicators of countries can directly affect the formation of terrorist activities. In order to understand the effect of terrorism on economic and financial structure in Turkey, the effect of terrorist activities on sectors has been examined. The aim of this study is to demonstrate the relationship between basic macroeconomic indicators such as real gross domestic product, consumer price index and total investment amount, which directly affects social welfare, and terrorism through Pairwise Granger causality test and VAR method. For this purpose, as a result of the annual analysis of the 1968-2015 period taken from the Global Terrorism Database and the World Bank Economic Indicators Database, it is clear that terrorism and per capita real gross domestic product are one way Granger causality from terrorism to per capita real gross domestic product; between terrorism and total investment, a one-way Granger causality from terrorism to total investments has been identified. According to the results of variance decomposition, in the short run the most effective explanation for a change in terrorism used as a dependent variable is the per capita real gross domestic product, total investment and consumer price index respectively; in the long run, total investment, per capita real gross domestic product and consumer price index are the most effective explanation for a change in terrorism respectively.

Keywords:

Terrorism, Macroeconomic Indicators, VAR Analysis, Granger Causality,

PDF

___

Abadie, A., & Gardeazabal, J. (2008). Terrorism and The World Economy. European Economic Review 52(1), 1-7.
Acar, Ü. (2012). Terör ve Terörizm. Ankara: Kripto.
Ağırman, E., Özcan, M., & Yılmaz, Ö. (2014). Terörizmin Finansal Piyasalara Etkisi:Ampirik Bir Çalışma. Journal of BRSA Banking & Financial Markets, 8(2), 99-117.
Aiyedogbon, J. O., Gugong, B. K., & Anyanwu, S. O. (2016). Macro-Economic Consequences of Terrorism and Anti-Terrorism Expenditure on Economic Performance in Nigeria, 1980-2014. Sosiohumanika, 9 (1).
Akıncı, M., Akıncı, G., & Yılmaz, Ö. (2014). Terörizmin Enflasyon ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Panel İki Aşamalı En Küçük Kareler Yöntemi. Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi, 5 (1), 1-24.
Algan, N., Balcılar, M., Bal, H., & Manga, M. (2016). Terörizmin Finansal Piyasalara Etkisi: Türkiye Örneği. International Conference On Eurasian Economies, 624-631.
Alp, İ. A. (2013). Terörün Ekonomik Etkileri. Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi 4(1), 1-19.
Altay, H., Ekinci, A., & Peçe, M. (2013). Ortadoğu’da Terörün Ekonomik Etkileri: Türkiye, Mısır ve Suudi Arabistan Üzerine Bir İnceleme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 267-288.
Altuğ, Y. (1995). Terörün Anotomisi. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınları.
Bal, İ. (2006). Terör Nedir, Neden Terörist Olunur. Ankara: Uşak Yayınları.
Banerjee, A., Dolado, J. J., Galbraith, J. W., & Hendry, D. (1993). Co-integration, error correction, and the econometric analysis of non-stationary data. OUP Catalogue.
Barut, A., Asoğlu, V., & Yıldırım, N. T. (2016). Çözüm Sürecinin TRC 2 ( Şanlıurfa ve Diyarbakır) Bölgesine Ekonomik Etkileri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 31-44.
Baysal, E. (2015). Çözüm Türkiye'nin Kronikleşen Terör Sorununa Ekonomi Reçetesi. İstanbul: Öteki Adam Yayınları.
Becker, G., & Murphy, K. (2001). Prosperity Will Rise Out of the Ashes. http://online.wsj.com/article/ Retrieved 18.11.2013,. adresinden alındı.
Bilgel, F., & Karahasan, B. C. (2016). Thirty Years of Conflict and Economic Growth in Turkey: A Synthetic Control Approach.
Bilgel, F., & Karahasan, B. C. (2017). The Economic Costs of Separatist Terrorism in Turkey. Journal of Conflict Resolution, 61 (2), 457-479.
Birliği, T. B. (2006). Türkiye ve Terörizm. Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları.
Blomberg, B., Hess, G., & Weerapana, A. (2004). Economic Conditions And Terrorism. European Journal of Political Economy, 463-478.
Blomberg, S., & Sheppard, S. (2007). The Impacts of Terrorism on Urban Form. Brookings-Wharton Papers on Urban Affairs, 257-290.
Bozkurt, H. (2007). Zaman Serileri Analizi. Bursa: Ekin Yayınevi.
Bulut, E. (2000). Türk Turizminin Dünyadaki Yeri ve Dış Ödemeler Bilançosundaki Etkisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 71-86.
Caşın, M. H. (2008). Uluslararası Terörizm. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Çağlar, A. (2009). Terör ve Terörizm: Kavramsal Analiz. Ankara: Gazi Kitapevi.
Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü (2015). Terörün, Türkiye ve Bölge Ekonomisine Etkileri. Konya: Konya Ticaret Odası.
Enders, W., & Sandler, T. (2004). Is it All Different Now? Mimeo, The Lisbon Conference on Defence and Security, IDN, 1-2 July.
Esen, K. (2011). Türkiye'de Terörizm ve Terörist Profili. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kütahya, Kütahya, Türkiye.
Estrada, M. R., Donghyun, P. R., & Khan, A. (2016). The Impact of Terrorism on Turkey's Economic Performance From 1990 to 2016.
Fendoğlu, H. T. (2000). Uluslararası Belgelerde Terörizm. Elazığ, Türkiye: Fırat Üniversitesi Rektörlüğü Yayını.
Gaibulloev, K., & Sandler, T. (2008). Growth Consequences of Terrorism in Western Europe. Kyklos, 61(3), 411-424.
Gordon, P., James E., M., Qisheng, P., & Harry, W. (2005). The Economic Impant of a Terrorist Attack on the Twin Ports of Los Angeles- Long Beach.
Gökbunar, R., & Gökbunar, A. (2010). Terör Ekonomisi. İstanbul: Beta Yayınları.
Granger, C. W. (1969). Investigating Causal Relations By Econometric Models and Cross-Spectral Methods. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 424-438.
Gür, L. (2014). Terörün Ekonomiye ve Ekonomik Büyümeye Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara, Türkiye: Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü Güvenlik Yönetimi Ana Bilim Dalı.
Ilyas, S., Mehmood, B., & Aslam, R. (2017). Terrorism and Poverty: Double Trouble for Macroeconomic Performance in African Countries. African Journal of Economic Review, 5 (1), 1-13.
İlhan, S. (2008). Terör Neden Türkiye. İstanbul: Alfa Yayınları.
İtil, T. (1994). Uluslararası Terörizm ve Uyuşturucu Madde Kaçakçılığı. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
Karagöz, H. (2016). Terörizmin Türkiye'de Turistler ve Turizm Gelirleri Üzerine Etkileri. T.C. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü Tartışma Metinleri. İstanbul, Türkiye.
Korkmaz, Ö., Erer, D., & Erer, E. (2017). Terör Olaylarının Finansal Piyasalar Üzerine Etkisi. Sosyoekonomi Dergisi, Vol. 25 (31), 11-30.
Kurt, S., & Karagöl, E. T. (2015). The Effects of Terrorism and Defence Expenditures on Economic Growth.
Larobina, M., & Pate, R. (2009). Impact of Terrorism on Business. The Journal of Global Business Issues 3(1), 147-155.
Lenain, P., Bonturi, M., & Koen, V. (2002). The Economic Consequences of Terrorism. Workıng Paper No.334, Economics Department, OECD, Paris.
Mehmood, S. (2014). Terrorism and the Macroeconomy: Evidence From Pakistan. Defence and Peace Economics, 25 (2), 509-534.
Meierrieks, D., & Gries, T. (2013). Causality Between Terrorism and Economic Growth. Journal of Peace Research, 50 (1), 91-104.
Ndikumana, L. (2001). Fiscal Policy, Conflict and Reconstruction in Brundi and Rwanda. World Institute for Development Economics Researc (WIDER), Discussion Paper No: 2001/62, United Nations University, Helsinki.
Özdemir, H. (2009). Terörizm ve Türkiye. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara, Türkiye: Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı.
Özerkmen, N. (2004). Terör, Terörizm ve Radikal İslamcı Terör. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 247-265.
Özsağır, A. (2013). Askeri Darbe ve Müdahalelerin Ekonomik Performans Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences 12(4), 759-773.
Öztürk, S., & Çelik, K. (2009). Terörizmin Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkileri. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 85-106.
Peçe, M. A. (2013). Terörün Ekonomik Etkileri: Orta Doğu Üzerinde Bir İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bilecik, Türkiye: Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı.
Piazza, J. A. (2006). Rooted in Poverty?: Terrorism, Poor Economic Development, and Social Cleavages. 1. Terrorism and Political Violence, 18(1), 159-177.
Polat, Ö., & Uslu, E. E. (2013). The Impact of Terrorism on Economy in Turkey1. journal of Economic snd Social Research, 15 (1), 73.
Schneir, F., Brück, T., & Meierrieks, D. (2009). The Economics of Terrorism and Counter-Terrorism:ASurvey,http://www.aeaweb.org/aea/conference/program/Retrieve.php?pdfid=235>. adresinden alındı.
Serçek, G., & Serçek, S. (2016). Turizm Sektörünün Gelişmesi Önündeki Engel: Terörizm. The Journal of Academic Social Science Studies, 433-444.
Sezgin, O. (1995). Genel Turizm. Ankara: Tübitak Yayınları.
Shahbaz, M. (2013). Linkages Between Inflation, Economic Growth and Terrorism in Pakistan. Economic Modelling, 32, 496-506.
Shieh, J. Y., Ching-Chong, L., & Wen-Ya, C. (2002). Endogenous Growth and Defense Expenditures: A New Explanation of the Benoit Hipothesis. Defense and Peace Economics, 13, 179-186.
Urhal, Ö., & Acar, Ü. (2007). Devlet Güvenliği İstihbarat ve Terörizm. Ankara: Adalet Yayınevi.
Uzun, A. (2003). PKK'dan KADEK'e Bir Terör Örgütünün Anotomisi. Ankara: Ocak Yayınları.
Yayla, A. (1990). Terör ve Terörizm Kavramlarına Genel Bakış. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 45.1.