Umut ÜZMEZ

2112

Türkiye'de orta ölçekli kentsel alanlar sorununa çözüm arayışları: Zonguldak örneği

Orta ölçekli kentler/kentsel alanlar, gerek küçük ölçekli, gerekse de büyükölçekli kentlere göre pek çok avantajı bünyesinde barındırmaktadır. Böylece orta ölçekli kentler/kentsel alanlar birer çekim merkezi olabilmektedir. Ancak bu kentlerin/kentsel alanların akademik dünyada ve özellikle yasal düzenlemelerde yeterince yerini bulamaması/önemsenmemesi, ciddi yönetim ve hizmet sorunlarıyla karşı karşıya kalmalarına neden olabilmektedir. Bu durumda bu kentler/kentsel alanlar birer sorun merkezi halini almaktadır. Bu çalışmada öncelikle dünya ve Türkiye literatüründe orta ölçekli kent kavramları, Türkiyede orta ölçekli kentlerin başlıca sorunları, bunların çözümüne yönelik geliştirilen alternatif modeller ve bu modellerin uygulamalarına dair teorik çerçeve çizilmektedir. Ardından aynı konu, Zonguldak Orta Ölçekli Kentsel Alanı (ZOÖKA) örneği üzerinde yapılan sahaçalışmasının verileri ışığında incelenmektedir. Söz konusu saha çalışması alandaki tüm yerel yönetim birimlerinin dahil edildiği ve birebir görüşme yönteminin kullanıldığı geniş kapsamlı bir saha çalışmasıdır. Saha çalışması sonucunda ise, bu alanın yönetim ve hizmet sorunlarının çözümüne yönelik geliştirilen önerilersunulmaktadır. Sunulan önerilerin temeline, Zonguldak Orta Ölçekli KentselAlanında kentsel alan bütünlüğünün sağlanması oturtulmaktadır.

Solution seeking to medium sized urban areas problem in the Turkey: Example of Zonguldak

Medium sized cities/urban areas, possesses many advantages compared to bothsmall-sized, and also large-sized cities. So, medium sized cities/urban areas can bea center of attraction. Unless medium sized cities/urban areas can take enoughplace and to be considered important in academic world and especially legalregulation, they can be confronted to serious problem of management and service.In this way, these cities/urban areas can be a center of problem. In this study,content of medium sized cities literature in world and Turkey, main problems ofmedium sized cities in Turkey, alternative models for solution and practices of thesein Turkey has been theoretically drawn. And then the same issue has been examinedthe light of field work on example of Zonguldak Medium Sized Urban Area(ZMSUA). In this field work to be included all local authorities in the area. Also inthis field work to be used method of face to face interwiev. And finally, in this studyhas been put forward to proposals for management and service problem of this area.The basic of proposals submitted to ensure the integrity of urban area in theZonguldak Medium Sized Urban Area.
PDF

___

  • AKDEDE, Sacit Hadi, ACARTÜRK, Ertuğrul. (2005), “Türkiye’de İlçe ve Belediyelerin Optimizasyonu”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, C. 14, S. 3, ss. 5-17.
  • ARIKBOĞA, Erbay. (2007), “Yerel Yönetimlerde Ölçek Sorunu ve Belediye Reformu”, KAYFOR2007, V. Kamu Yönetimi Forumu, Kocaeli, http://posta.marmara.edu.tr/~earikboga/yayin/olcek.pdf, (17/10/2011).
  • ARIKBOĞA, Erbay. (2008a), “Türkiye’de Belediyelerin Büyüklüğü ve Kentin Bütünlüğü Sorunu: Reform ve Uygulama Analizi”, Dönüşen Kentler ve Değişen Yerel Yönetimler, (Ed.), Fatma Neval Genç, Abdullah Yılmaz ve Hüseyin Özgür, Gazi Kitabevi, Ankara, ss. 299-330.
  • ARIKBOĞA, Erbay. (2008b), “5393/11: Devam Eden/Edemeyen Reform”, 1. Ulusal Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Erkam Matbaası, İstanbul, ss. 17-34.
  • ARIKBOĞA, Erbay. (2012), “Büyükşehir Belediye Modeli ve Reform”, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 2, http://www.marmarasosyaldergi.org/makale/say%C4%B12_haziran_2012_2.pdf, (26.04.2012).
  • CİĞEROĞLU, Mısra. (2008), “Denizli Kentsel Alanının Tanımı, Özellikleri ve Dönüşümü”, Dönüşen Kentler ve Değişen Yerel Yönetimler, (Ed.), Fatma Neval Genç, Abdullah Yılmaz ve Hüseyin Özgür, Gazi Kitabevi, Ankara, 2008, ss. 211-237.
  • COŞKUN, Bayram. (2008), “Belediye Birliklerinin Kentsel Alan Yönetimine Katkısı: Mariç-Belbir’in Örnek Olay Olarak İncelenmesi”, Dönüşen Kentler ve Değişen Yerel Yönetimler, (Ed.), Fatma Neval Genç, Abdullah Yılmaz ve Hüseyin Özgür, Gazi Kitabevi, Ankara, 2008, ss. 453-473.
  • ERKİN, Engin. (1977), “Zonguldak Kömür Havzasında Kentleşme ve Yerleşme Sorunları”, Mimarlık Dergisi, S. 150, ss. 20-23.
  • ERKİN, Engin. (1999), Dört Maden Kentinin Değişim Öyküsü 1973-1996 Karşılaştırmalı Bir Analiz Zonguldak-Kozlu-Kilimli-Çatalağzı, Rapid Print Ltd.Şti. Yayını, İstanbul.
  • ERKİN, Engin. (2007), “Zonguldak Metropoliten Alanında Planlama Sonuçları”, ZOKEV Bülteni, S: 16, ss. 2-5.
  • EUROPEN FOUNDATION FOR THE IMPROVEMENT OF LIVING AND WORKING CONDITIONS. (1996), Intermediate Cities in Search of Sustainability, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Dublin, Ireland.
  • EUROPEN FOUNDATION FOR THE IMPROVEMENT OF LIVING AND WORKING CONDITIONS. (1997), Medium Sized Cities In Europe, (Ed.) Voula Mega, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Dublin, Ireland.
  • FALAY, Nihat. (2008), “Yönetimlerarası Hizmet Bölüşümü”, Yerel Yönetimler, (Ed.) Nezih Varcan, 2. Basım, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
  • FULTON, William. (2002), The Mid-Sized City: Exploring It’s Unique Place in Urban Policy, http://livable.org/storage/documents/reports/Other/The_Mid- Sized_City_Exploring_its_Unique_Place_in_Urban_Policy.pdf, (01.01.2012).
  • GENÇ, Fatma Neval, ÖZGÜR, Hüseyin. (2008), “Orta Ölçekli Kentsel Alanların Yönetimi: Kuşadası-Söke ve Aydın Merkez İlçe Örnekleri”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 5, S. 9, ss. 195-225.
  • Google Maps, http://maps.google.com/, (24.01.2012).
  • GÜLER, Birgül. (1992), “Belediyeleşme Sürecinin Sayısal Özellikleri”. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, C. 1, S. 6, ss. 19-29. Güncel mevzuat için bkz., http://mevuat.basbakanlik.gov.tr/, (01.07.2012).
  • GÜREL ÜÇER, Z. Aslı. (2009), Kentsel Yaşam Kalitesinin Belediye Hizmetleri Kapsamında Belirlenmesine ve Geliştirilmesine Yönelik Bir Yaklaşım: Orta Ölçekli Kent Örnekleri, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
  • HENDERSON, Vernon. (1997), “Medium Size Cities”, Journal of Regional Science and Urban Economics, V. 27, N. 6, ss. 583-612.
  • İçişleri Bakanlığı. (2009), “Köy Kanunu Tasarı Taslağı”, http://www.icisleri.gov.tr/default.icisleri_2.aspx?id=5691, (08.01.2011).
  • İller Bankası Genel Müdürlüğü, İmar Planlama Dairesi Reisliği. (TY), Zonguldak, Kozlu, Kilimli, Çatalağzı, Metropoliten Alan Planlaması Yarışma Broşürü.
  • Karaelmas Belediyeler Hizmet Birliği Tüzüğü.
  • KELEŞ, Ruşen. (2008), Kentleşme Politikası, 10. Basım, İmge Kitabevi, Ankara.
  • KELEŞ, Ruşen. (2009), Yerinden Yönetim ve Siyaset, 6. Basım, Cem Yayınevi, Ankara.
  • MAHALLİ İDARELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. (1995), Belediyelerin Büyüklüğü, Etkinliği ve Halkın Katılımı, MİGM Yayını, Ankara.
  • Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü 2010 ve 2011 Sonu İstatistikleri, http://www.migm.gov.tr/IstatistikiBilgiBelediyeler.aspx, (01.07.2012).
  • MAZI, Fikret, ARSLAN, N. Talat. (2003), “Şehirleşme Sürecinde Mücavir Alan Uygulamalarının Hukuk ve Planlama Açısından Değerlendirilmesi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 4, S. 2, ss. 39-56.
  • Metropoliten Zonguldak Belediyeler Birliği Tüzüğü.
  • ÖZGÜR, Hüseyin. (2002), “Türkiye’de Küçük Belediyelerin Sorunları ve Çözüm Önerileri”, Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde Türkiye’de Yerel Yönetimler, (Ed.), Bekir Parlak ve Hüseyin Özgür, Alfa Basım Yayın, İstanbul, ss. 285-330.
  • ÖZGÜR, Hüseyin. (2005), “Türkiye’de Orta Ölçekli Kentsel Alanların Yönetimi Sorunu”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-1: Reform, (Ed.), Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, ss. 471-498.
  • ÖZGÜR, Hüseyin.(2007), “Orta Ölçekli Kentsel Alanların Yönetimine İlişkin Alternatifler”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-2: Uygulama, (Ed.), Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, ss. 100-142.
  • ÖZGÜR, Hüseyin. (2008a), “Denizli Kentsel Alanının Yönetiminde Söylemden Eyleme Bütünşehir Belediyesi Tasavvurları: Ali Aygören Teklifi (2001), Denizli’ye Özel Kanun Teklifi (2003) ve Belediye Kanununun 11. Maddesi (2006)”, Dönüşen Kentler ve Değişen Yerel Yönetimler, (Ed.), Fatma Neval Genç, Abdullah Yılmaz ve Hüseyin Özgür, Gazi Kitabevi, Ankara, ss. 239-298.
  • ÖZGÜR, Hüseyin.(2008b), “Metropoliten Alanların Yönetimine Kamu Tercihi ve Klasik Yönetim (Metropoliten Reform) Yaklaşımlarının Bakışları”, Yerel Siyaset Dergisi, S. 26, ss. 5-10.
  • ÖZGÜR, Hüseyin, YAVUZÇEHRE, Pınar Savaş, CİĞEROĞLU, Mısra. (2007), “Türkiye’de Orta Ölçekli ve Metropoliten Kentsel Alanların Yönetimi”, Kamu Yönetimi Yazıları: Teoride Değişim, Yeniden Yapılanma, Sorunlar ve Tartışmalar, (Ed.), Bilal Eryılmaz, Musa Eken ve Lütfi Şen, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, ss. 475-513.
  • PALABIYIK, Hamit, KARA, Mustafa. (2008), “Belediye Birlikleri”, Dönüşen Kentler ve Değişen Yerel Yönetimler, (Ed.), Fatma Neval Genç, Abdullah Yılmaz ve Hüseyin Özgür, Gazi Kitabevi, Ankara, ss. 415-436.
  • SEASONS, Mark. (2003), “Indicators and Core Area Planning: Applications In Canada’s Mid Sized Cities”, Journal of Planning Practice and Research, V. 18, N. 1, ss. 63-80.
  • SEZER, Yasin. (2007), “Belediyelerde Birleşme ve Katılma Uygulamaları”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-2: Uygulama, (Ed.), Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, ss. 143- 165.
  • TEKELİ, İlhan. (2009), Cumhuriyetin Belediyecilik Öyküsü (1923-1990), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • TOPAL, A.Kadir. (1999), “Türkiye’de Belediyeleşme Süreci ve Ölçek Sorunu”, Yerel Yönetim ve Denetim Dergisi, C. 4, S. 11, ss. 49-54.
  • TOPAL, A.Kadir. (2000), Optimal Yerel Yönetim Büyüklüğü ve Belediyelerin Konsolidasyon, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Kontrolörleri Derneği Yayını, Ankara.
  • TURAK, Esat. (1977), “Zonguldak Metropoliten Alanı’nın Ele Alınışı”, Mimarlık Dergisi, S. 150, ss. 27-28. Türkiye İstatistik Kurumu, 2010 Sonu Nüfus İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=39&ust_id=11, (13.03.2011).
  • ÜZMEZ, Umut. (2012), Türkiye’de Orta Ölçekli Kentsel Alanlar Sorunu ve Çözüm Arayışları, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • YAZAR, Hakan. (2006), Sürdürülebilir Kentsel Gelişme Çerçevesinde Orta Ölçekli Kentlere Dönük Kent Planlama Yöntem Önerisi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
  • YAZAR, Hakan. (2008), “21. Yüzyılda Orta Ölçekli Kentler ve Kent Planlama Yaklaşımı”, Dönüşen Kentler ve Değişen Yerel Yönetimler, (Ed.), Fatma Neval Genç, Abdullah Yılmaz ve Hüseyin Özgür, Gazi Kitabevi, Ankara, ss. 90-122.
  • ZONGULDAK TİCARET ve SANAYİ ODASI. (TY), Zonguldak, Zonguldak TSO Yayını, Zonguldak.
  • Zonguldak, Kozlu, Kilimli, Çatalağzı, Gelik, Muslu Belediyeleri 2010 Yılı Faaliyet Raporları.
  • Zonguldak İli Özel İdare ve Belediyeler Çevre, Altyapı Temel Hizmetler Birliği Tüzüğü.
Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Kamu yönetiminde sosyal çevrenin ekolojik düşünce ile algılanması

Mehmet GÜNEŞ

Finansal açıklık, sermaye hareketliliği, tasarruf ve yatırım ilişkisi: Brics ülkeleri örneği

Hasan AYAYDIN, Nuri BALTACI

Halkla ilişkiler uygulayıcıları rol modellerinde örgüt kültürünün etkisi ve hastane işletmelerinde bir uygulama

Diğdem ESKİYÖRÜK, Mehmet TURAN

Sermaye yapısı ve firma değeri ilişkisinin farklı aktif büyüklüklerde karşılaştırmalı incelenmesi: İMKB 100 firmaları üzerine bir uygulama

Erol YENER, Rıfat KARAKUŞ

İki boyutlu arşimedyen kapulalarda istatistiksel sonuç çıkarımı ve bir uygulama

Salih ÇELEBİOĞLU, Fikri ÖZTÜRK, Sıddık ARSLAN

Küresel insan haklarının yerele etkisi: Açıklayıcı yaklaşımlar üzerine kısa bir inceleme

Ertuğrul Cenk GÜRCAN

Türkiye'de orta ölçekli kentsel alanlar sorununa çözüm arayışları: Zonguldak örneği

Umut ÜZMEZ