Küresel insan haklarının yerele etkisi: Açıklayıcı yaklaşımlar üzerine kısa bir inceleme

10 Aralık 1948de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından ilan edilenİnsan Hakları Evrensel Beyannamesinde yer alan insan hakları kavram veilkeleri, özellikle 1970li yıllardan itibaren, insan haklarının evrensel bir niteliktaşıdığı argümanıyla küreselleştirilmiştir. Bu çalışmada, Birleşmiş Milletler gibiuluslararası örgütler bünyesinde kabul edilen metinlerde öngörülen insan haklarıkavram, ilke ve normlarının ulus-devletlere aktarılma sürecinin açıklanmasınadönük bazı yaklaşımlar incelenmektedir. Çalışmada, uluslararası alanda genelkabul gören insan hakları kavram ve ilkelerinin küreselleşme süreci bağlamındayerel bir uğrak olarak tanımlanabilecek ulus-devletler üzerindeki etkisinin nasılteorileştirilebileceği tartışılmaktadır. II. Dünya Savaşından hemen sonrauluslararası norm haline getirilen ve ardından da küreselleştirilen insan haklarıkavram ve ilkelerinin ulus-devletlere hangi şartlarda ve nasıl etkide bulunduğununve aktarıldığının teorileştirilmesi, günümüz ulus-devletleri üzerindeki uluslararasıinsan hakları baskısının hangi şartlar altında ve ne ölçüde başarılı olabileceğini deaçıklayabilecektir. Bu tür teorik çerçeveler, bazı ulus-devletlerin uluslararası insanhakları baskısına direnebilirken bazılarının ise neden direnemediği konusunda dabelli bir öngörü sunabilecektir. İşte bu çalışma, konuyla ilgili bazı teorik çerçeve veyaklaşımları ortaya koyarak, okuyucuya bu tür bir öngörü sağlamayı daamaçlamaktadır.

Local effect of global human rights: A brief examination on the explanatory approaches

The human rights concepts and principles inscribed in the UniversalDeclaration of Human Rights proclaimed by the General Assembly of the UnitedNations on 10th December 1948, have become, especially since 1970s, globalizedthanks to the argument that human rights are universal . This article examinessome key theoretical approaches dealing with the processes through which globalhuman rights concepts, principles and norms are transferred into national laws. Thearticle discusses the classification of these theoretical approaches dealing with theeffects of global human rights standards on nation states which may be defined aslocal points , considering the globalization phenomena. The theorization of theprocesses through which the transfer of the global human rights concepts andprinciples that were systematized and codified internationally soon after World WarII took place on national level may be helpful in explaining when and howinternational human rights pressure on nation states would be successful. Suchtheoretical frameworks may also provide practical insights for understanding howsome nation states can actually resist to international human rights pressure whileothers cannot. By examining some key theoretical approaches on this matter, thearticle tries to provide its readers such practical insights.

PDF

___

BAEHR, Peter R. and CASTERMANS-HOLLEMAN, Monique (2004), The Role of Human Rights in Foreign Policy, Palgrave Macmillan, New York.
CARDENAS, Sonia (2004), Explaining the Effects of International Human Rights Pressure on State Behavior, International Studies Review, Vol. 6, No. 2, pp. 213-231.
CINGRANELLI, David L. and RICHARDS, David L. (1999), Respect for Human Rights after the End of the Cold War, Journal of Peace Research, Vol. 36, No. 5, pp. 511-534.
FORSYTHE, David P. (2006), Human Rights in International Relations, Cambridge University Press, New York.
FREEMAN, Michael (2008), İnsan Hakları Disiplinlerarası Bir Yaklaşım, (çev.) A. Erkan Koca, Asena Topçubaşı, Birleşik Yayınevi, Ankara.
DOYLE, Michael W. ve GARDNER, Anne-Marie (2007), Giriş: İnsan Hakları ve Uluslararası Düzen, İnsan Haklarının Küreselleşmesi, (ed.) Jean-Marc Coicaud, Michael W. Doyle ve Anne-Marie Gardner, İnsan Hakları Araştırmaları Derneği Yay., Ankara, ss. 1-20.
GÖRMEZ, Kemal (2005), Küreselleşme ve Yerelleşme, Küreselleşme ve Yerelleşme, (ed.) Kemal Görmez, Odak Yayın Evi, Ankara, ss. 1-19.
HAFNER-BURTON, Emilie M. and RON, James (2007), Human Rights Institutions: Rhetoric and Efficacy: Introduction, Journal of Peace Research, Vol. 44, No. 4, pp. 379-383.
HAŞİMİ, Cemalettin (2000), Küreselleşme ve Direniş Siyaseti, Tezkire, Yıl: 9, Sayı: 18, ss. 152-159.
HINES, Colin (2003), Time to Replace Globalisation with Localisation, The Handbook of Globalisation, (ed.) Jonathan Michie, Edward Elgar Pub., Cheltenham, pp. 395-401.
KAZGAN, Gülten (2002), Küreselleşme ve Ulus-Devlet Yeni Eokonomik Düzen Ne Getiriyor? Ne Götürüyor? Nereye Gidiyor?, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., İstanbul.
KOBILA, James Mouangue (2007), Mukayeseli İnsan Hakları Uygulaması: Kuzey-Güney, İnsan Haklarının Küreselleşmesi, (ed.) Jean-Marc Coicaud, Michael W. Doyle ve Anne-Marie Gardner, İnsan Hakları Araştırmaları Derneği Yay., Ankara, ss. 89-114.
LANDMAN, Todd (2005), The Political Science of Human Rights, British Journal of Political Science, Vol. 35, No. 3, pp. 549-572.
LEVENT, Yunus (2000), Hukuk Sisteminde Kriz: Tahkim Küreselleşme ve Ulus Devletin Gerilemesi, Tezkire, Yıl: 9, Sayı: 18, ss. 132-138.
MERRY, S. Engle (2006), Transnational Human Rights and Local Activism: Mapping the Middle, American Anthropologist, Vol. 108, No. 1, pp. 38-51.
PERRATON, Jonathan (2003), The Scope and Implications of Globalisation, The Handbook of Globalisation, (ed.) Jonathan Michie, Edward Elgar Pub., Cheltenham, pp. 37-60.
RISSE, Thomas and SIKKINK, Kathyrn (2007), The Socialization of International Human Rights Norms into Domestic Practices: Introduction, The Power of Human Rights International Norms and Domestic Change,(ed.)Thomas Risse, Stephen C. Ropp and Kathryn Sikkink, Cambridge University Press, New York, pp. 1-38.
RISSE, Thomas and ROPP, Stephen C. (2007), International Human Rights Norms and Domestic Change: Conclusions, The Power of Human Rights International Norms and Domestic Change, (ed.) Thomas Risse, Stephen C. Ropp and Kathryn Sikkink, Cambridge University Press, New York, pp. 234-278.
ROPP, Stephen C. and SIKKINK, Kathryn (2007), International Norms and Domestic Politics in Chile amd Guatemala, (ed.) Thomas Risse, Stephen C. Ropp and Kathryn Sikkink, Cambridge University Press, New York, pp. 172-204.
RUDRA, Nita (2005), Globalization and the Strengthening of Democracy in the Developing World, American Journal of Political Science, Vol. 49, No. 4, pp. 704-730.
SCHMITZ, Hans Peter (2007), Transnational Activism and Political Change in Kenya and Uganda, (ed.) Thomas Risse, Stephen C. Ropp and Kathryn Sikkink, Cambridge University Press, New York, pp. 39- 77.
SENARCLENS, Pierre de (2007), Küresel Sorumluluk: Ekonomik Haklar İçin Ulus, İnsan Haklarının Küreselleşmesi, (ed.) Jean-Marc Coicaud, Michael W. Doyle ve Anne-Marie Gardner, İnsan Hakları Araştırmaları Derneği Yay., Ankara, ss. 135-157.
THOMAS, Daniel C. (2007), The Helsinki Accords and Political Change in Eastern Europe, (ed.) Thomas Risse, Stephen C. Ropp and Kathryn Sikkink, Cambridge University Press, New York, pp. 205-233.
TSUTSUI, Kiyoteru and WOTIPKA, C. Min (2004), Global Civil Society and the International Human Rights Movement: Citizen Participation in Human Rights International Nongovernmental Organizations, Social Forces, Vol. 83, N. 2, pp. 587-620.
WADE, M. Cole (2005), Sovereignty Relinquished? Explaining Commitment to the International Human Rights Covenants, 1966- 1999, American Sociological Review, Vol. 70, No. 3, pp. 472-495.
YILDIZCAN, Cemil ve ADADAĞ, Özgür (2011), Küreselleşmenin Yüzleri, Küreselleşme ve Demokrasi - Küreselleşmenin Farklı Yüzleri, (der.) Özgür Adadağ ve Cemil Yıldızcan, Dipnot Yayınları, Ankara, ss. 5-37.