Türkiye'de Bütçe Sisteminin Yeniden Yapılanması Çerçevesinde Orta Vadeli Harcama Sistemine Geçiş: 2000-2008 Yılları Değerlendirmesi

Devletin belli bir dönemde bütçe giderleri ile gelirleri arasındaki fark olarak ifade edilen bütçe açıkları, gerek gelismis gerekse gelismekte olan ülkelerde ekonomik ve mali bir sorun olarak görülmektedir. 1980’li yılların ikinci yarısından itibaren pek çok ülke, bütçe sistemlerine iliskin yaptıkları reformlarla; özellikle mali disiplin, stratejik önceliklere göre kaynak kullanımı ve dağıtımı ile kamu hizmetlerinin sunumunda etkinlik ve verimliliğin sağlanması gibi hedeflere ulasma çabası içine girmislerdir. Bu hedeflere ulasmada son yıllarda yapılan bütçe reformları, aynı zamanda kamu kaynaklarını kontrol etmek, orta vadeli kaynak tahsisi ile kaynakları yönetmek seklinde, kamunun önemli islevlerini yeniden formüle etmek üzerinde yoğunlasmıstır. Bu çalısmada, Orta Vadeli Harcama Sistemi (OVHS) gerek yasal çerçevesi, gerek isleyisi ve gerekse dünya uygulamaları çerçevesinde incelenecektir. Ayrıca 2006 yılı itibari ile yeniden mali yapılanma çerçevesinde orta vadeli harcama sistemine geçerek değisen bütçe sistemimize iliskin bütçe büyüklükleri ve orta vadeli harcama sisteminin etkileri, Türkiye ekonomisi açısından değerlendirilecektir.

Transforming Into Medium Term Expenditure Framework Within the Context of Restructuring the Budgetary System in Turkey: Evaluation of 2000-2008

Budget deficits reflect the gap between the total budgetary revenues and budgetary expenditures. Budget deficits have become a significant financial problem for developed and developing countries. Starting from late Eighties, through the reforms with respect to budget systems, most of the states have come to an endeavour of attaining especially; fiscal discipline, resource utilisation and apportionment under strategic priorities and effectiveness and efficiency in providing public services. Budget reforms in reaching these targets during recent years have also focused on re-formulating Government’s fundamental functions by controlling public resources and managing resources through medium-term resource allocation. In this study, medium term expenditure framework (MTEF) will be analyzed with respect to its legal aspects, implication and examples in the world. In addition, budgetary figures and effects of MTEF will be evaluated for Turkish economy in our new budget system, which has changed by turning it into a MTEF system in 2006 due to a new fiscal restructuring,

___

  • ARCAGÖK, M. Sait, YÖRÜK, B., ORAL E. ve KORKMAZ, U. (2004), “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda Öngörülen Düzenlemeler”, Bütçe Dünyası Dergisi, ss. 3-19.
  • ARIN, Tülay, KEZMEZ, N., GÖREN, İ. (2000), Parlamento ve Sayıstay Denetimi, İstanbul, TESEV Yayınları, No : 16.
  • BATIREL, Ömer F. (1994), Kamu Bütçesi, 7. Baskı, İstanbul, M.Ü. Nihad Sayar Eğitim Vakfı Yayınları, Yayın No : 4960/693.
  • BOEX, L. F. Jameson, JORGE Martinez -Vazquez and MCNAB Robert M. (2000), “Multi – Year Budgeting: A Review of International Practices and Lessons for Developing and Transitional Economies”, Public Budgeting and Finance, Vol : 20, Issue : 2, Summer 2000.
  • BORDER, Owen. (2002), “Budget Refrom Making It Happen”, The World Bank.
  • COŞKUN, Gülay. (1997), Devlet Bütçesi, 5. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi.
  • DEAN, Peter. (1997), “The Relevans of a Medium Term Expenditure Framework to the Needs of Developing and Transitional Countries”, Draft, 1997.
  • DERDİYOK, Türkmen. (2001), 1980 Sonrası Borçlanma Politikaları, Maliye Dergisi, Sayı : 138, Eylül-Aralık 2001.
  • DPT (1999) Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması, http://ekutup.dpt.gov.tr/kamumali/yilmazh/dunyaban.html
  • EĞİLMEZ, Mahfi ve KUMCU, Ercan. (2002), Ekonomi Politikası, 3. Baskı, Om Yayınevi, İstanbul.
  • EĞİLMEZ, Mahfi. (2000), “Türkiye Yeni Ekonomi Trenini Kaçırmasın”, http://www.ntvmsnbc.com/news/31042 (erisim: 5.4.2007).
  • HECLE, Hugle and WILDAVSKY, Aaron. (1974), The Private Government of Public Money: Community and Policy Inside British Politics, London: Macmillan.
  • HOFMEN, Bert. (2002), “The Australian Experience With A Medium Term Expenditure Framework”, Annex 7, The World Bank Paper, USA.
  • HOUEROU, Philippe Le ve TALIERCIO, Robert. (2002), “Medium Term Expenditure Frameworks: From Concept to Practice Preliminary Lessons from Africa”, World Bank Working Paper series, February.
  • KARABACAK, Serkan. (1999), Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması: İsveç Örneği, Ankara, Devlet Planlama Teskilatı, Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü, Finansman Dairesi, Temmuz 1999.
  • OECD. (1995), “Individual Country Descriptions: Austria, in Budgeting for Results: Perspectives on Public Expenditure Management, Paris: OECD.
  • OECD. (2002), African Economic Outlook - Country Studies: Ghana, OECD.
  • OECD. (2002), African Economic Outlook - Country Studies: South Africa, OECD.
  • ÖNDER, İzzettin. (2003), “Bütçe Politikaları”, http://guncel.ato.org.tr/dosya6/izzettin.onder.html, (erisim: 23.5.2003).
  • ÖZDEMİR, Bilal. (2007), “İktisadi Kalkınma’da Washington Konsensu’nun Rolü Ve Türkiye’nin Durumu”, http://www.usakgundem.com/makale.php?id=270 (erisim: 30. Mayıs.2007)
  • PRZEWORSKI, A. (1991), Democracy and the Market: Political and Economic Reforms in Eastern Europe and Latin America, Cambridge U. Press.’den aktaran; AKBULAK, Yavuz ve A. Aslan. (2004), “İktisat Politikası Reformlarını Anlamak”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı : 23, Temmuz-Aralık 2004.
  • SCHIAVE, Salvadore and Tommasi, Daniel. (1999), Managing Government Expenditure, Chapter 15: Strentening Performance in Public Expenditure Management, ABD Yayınevi.
  • T.C. Basbakanlık Hazine Müstesarlığı, Hazine İstatistikleri.
  • T.C. Merkez Bankası, Elektronik Veri Dağıtım Sistemi.
  • T.C. Maliye Bakanlığı İlgili Yıllar Bütçe Gerekçeleri.
  • The World Bank (1998), Public Expenditure Management Handbook, Washington.
  • The World Bank, Republic of South Africa, Minister of Finance, 1998-99 Budget Speech.
  • UYGUR, Ercan. (2001), Krizden Krize Türkiye: 2000 Kasım ve 2001 Subat Krizleri, Türkiye Ekonomi Kurumu, Ankara.
  • WILLIAMSON, J., (ed.) (1994), The Political Economy of Policy Reform, Washington, DC: Institute for International Economics’den aktaran; AKBULAK, Yavuz ve ASLAN A. (2004), “İktisat Politikası Reformlarını Anlamak”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 23, Temmuz-Aralık 2004.