Rassal Yürüyüş (Random Walk) Hipotezi'nin İMKB'de Test Edilmesi: Koşu Testi Uygulaması

Finans yazınında, hisse senetleri ile ilgili elde edilebilen tüm bilginin anında fiyatlara yansıdığı pazar,”Etkin Pazar” olarak tanımlanır. Bu tanımın bir sonucu olarak piyasada faaliyet gösteren hiç bir yatırımcının bu bilgileri kullanarak ortalamanın üzerinde bir getiri elde etme sansı yoktur. Konuya bu açıdan yaklasıldığında pazardaki hiç bir yatırımcının, hisse senedi tercihi noktasında, ortalamadan daha iyi bir performans gösterebilme olanağı yoktur. Dolayısı ile etkin bir pazarda olusan fiyat, menkul kıymetin gerçek değerinin en iyi tahmini olacağından piyasada düsük veya asırı değerlenmis menkul kıymet bulmak mümkün değildir. Bu çalısmada, Türkiye’de hisse senetleri piyasasının zayıf türde etkinliği Kosu Testi yardımıyla sınanmıstır. Arastırmada İMKB 100 endeksine dahil hisse senetlerinin 03.01.2005-31.12.2005 dönemine ait günlük birinci ve ikinci seans kapanıs fiyatları kullanılmıs olup, söz konusu zaman serisindeki ardısık fiyat değisikliklerinin birbirinden bağımsız olup olmadığı test edilmistir. Ardısık fiyat değisikliklerinin birbirinden bağımsızlığı bizi, zayıf etkin pazar hipotezinin geçerli olduğu sonucuna götürecektir. Elde edilen bulgular, İMKB hisse senetleri piyasasının zayıf türde dahi etkin bir pazar olmadığını kanıtlamaktadır.

Testing of Random Walk Hypothesis in the Ise: Runs Test Application

Efficient Market is defined as the market where common stock prices fully reflect all available information related to these stocks. As a result of this definition, no one has a chance to get abnormal return by using this information. By this approach, no one has also a chance to record a good performance more than the average in the point of selecting a security. In an efficient market the actual price of a security will be a good estimate of its intrinsic value so, there is not any undervalued or overvalued security in the market. This paper targets to test weak form efficiency of Turkish stock market. Both first and the second session daily closing prices of securities, which are used for calculating the ISE 100 index, for the period of 03.01.2005-31.12.2005, are the database of the search. Independency of the respective price changes is tested for the period. Independency of the respective price changes leads us the validity of weak form efficient market hypothesis. The result of the test proofs that The Istanbul Stock Exchange has no even weak form efficiency.

___

  • AKSOY, Hakan ve SAĞLAM, Đsmail. (2001), “Sınıflayıcı (Classifier) Sistem ile İMKB’de Yeni Bir Anomali Gözlemi”, http://www.econ.boun.edu.tr/papers/pdf/wp-01-015.pdf, (06.09.2006)
  • AKTAS, Ramazan ve KARAN, Mehmet Baha. (2000), “Predicting Stock Returns Using Fundamental Information and Multivariate Statistical Modelling: An Empirical Study on Istanbul Stock Exchange”, H.Ü.İktisadi ve Đdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt : 18, Sayı : 2, pp.433-449.
  • ATAN, Murat, ÖZDEMİR, Zeynel Abidin, DUMAN, Sibel, BOZTOSUN, Demir, KAYACAN, Murat (2006), “İMKB’nin Etkinlik Düzeyinin Zaman Serisi Ekonometrisi ile Analizi”, Ulusal Finans Sempozyumu Bildirileri, http://www.finasbilim.com/ufs2006/include/semp_program.html, (28.02.2007)
  • AYBAR, C.Bülent. (1993), “Day of the Week Anomaly: A Contrary, Evidence from Istanbul Stock Exchange”, Đ.Ü.Đsletme Fakültesi Dergisi, Cilt : 22, Sayı : 1, pp.157-166.
  • BALABAN, Ercan. (1994), “Day of the Week Effects: New Evidence from An Emerging Stock Market”, The Central Bank of Turkey Research Department Discussion Paper, No : 9410.
  • BALABAN, Ercan. (1995a), “Hisse Senedi Piyasasında Fiyat Aykırılıkları: Gelisen bir Piyasadan Gün Etkisene Dair Yeni Betimsel Bulgular”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Arastırma Genel Müdürlüğü Tartısma Tebliği, No : 9504.
  • BALABAN, Ercan. (1995b), “Some Empirics of The Turkish Stock Market”, The Central Bank of Turkey Research Department Discussion Paper, No : 9511.
  • BALABAN, Ercan. (1995c), “İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda Ocak Ayı Etkisi, Ömer Hayyam Etkisi ve Ümit Yasar Etkisi”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Arastırma Genel Müdürlüğü Tartısma Tebliği, , No : 9511.
  • BİLDİK, Recep. (1999), “Day-of-the-Week Effects in Turkish Stock and Money Markets”, SSRN Electronic Library ID-259222.
  • BİLDİK, Recep ve GÜLAY, Güzhan. (2002), “The Winners and Losers Effects: Evidence from Istanbul Stock Exchange”, SSRN Electronic Library ID-302299.
  • BİLDİK, Recep. (2004), “Are Calendar Anomalies Still Alive?: Evidence from Istanbul Stock Exchange”, SSRN Electronic Library ID-598904.
  • BUGUK, Cumhur ve BRORSEN, B.Wade.(2003), “Testing Weak-form Market Efficiency: Evidence from The Istanbul Stock Exchange”, International Reviwe of Financial Analysis, pp.579-590.
  • ÇEVİK, Ferhan ve YALÇIN, Yeliz. (2003), “İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) için Zayıf Etkinlik Sınaması: Stokastik Birik Kök ve Kalman Filtre Yaklasımı”, G.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt : 5, Sayı : 1, pp. 21-36.
  • DEMİRER, Rıza ve KARAN, Mehmet Baha. (2001), “An Investigation of the Day of the Week Effect on Stock Returns in Turkey”, http://www.siue.edu/~rdemire/weekday.pdf, (06.09.2006)
  • ELTON, Edwin J., GRUBER, Martin J., BROWN, Stephen J., and GOETZMAN, William N. (2003), Modern Portfolio Theory and Investment Analysis, 6th Edition, John Wiley & Sons Inc., USA.
  • FAMA, Eugene. (1965a), “Random Walks in Stock Market Prices”, Financial Analysts Journal, Sep./Oct., pp. 55-59.
  • FAMA, Eugene. (1965b), “Behavior of Stock Market Prices”, Journal of Business, Vol. 38, No : 1, pp.55-59.
  • FAMA, Eugene. (1970), “Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Works”, The Journal of Finance, 25, Issue : 2, pp. 383-417.
  • FAMA, Eugene. (1991), “Efficient Capital Markets II”, The Journal of Finance, Vol. 46, Issue : 5, pp. 1575-1617.
  • GERÇEK Kazım ve KARAN, Mehmet Baha. (2000), “İhmal Edilmis Hisse Senedi Etkisinin Üçer Aylık Dönemlerde Đzlenmesi: İMKB Üzerine Ampirik Bir Çalısma”, H.Ü.İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt : 18, Sayı : 2, pp.167-188.
  • GÖKÇE, Alp ve SARIOĞLU, Serra Eren. (2003), “Etkin Pazar Kuramı ve Zayıf Etkin Pazar Kuramının Geçerliliğinin İMKB’de Test Edilmesi”, İ.Ü.İsletme Fakültesi Dergisi, Cilt : 32, Sayı : 1, pp. 45-64.
  • KARAN, Mehmet Baha ve EKSİ, Cihan. (2002), “İstanbul Menkul Kıymet Borsası’nda Düsük Fiyat Etkisi”, İktisat Đsletme ve Finans Dergisi, Yıl 17, Sayı : 201, pp. 51-59.
  • KARAN, Mehmet Baha. (2002), “İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Sektör Endeksleri’nde Haftanın Günleri ve Ocak Ayı Etkilerinin Test Edilmesi”, İktisat İsletme ve Finans Dergisi, Yıl 17, Sayı 190, pp.51-59.
  • KARAN, Mehmet Baha. (2004), Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi, 2. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • KARASİN, Gültekin A. (1986), Sermaye Piyasası Analizleri, SPK Yayınları No. 4, Ankara.
  • KIYILAR, Murat. (1997), Etkin Pazar Kuramı ve Etkin Pazar Kuramının İMKB’de Đrdelenmesi, Test Edilmesi, SPK Yayınları No.86, Ankara.
  • KONURALP, Gürel. (2005), Sermaye Piyasaları: Analizler, Kuramlar ve Portföy Yönetimi, 2. Baskı, Alfa Yayınları, Đstanbul.
  • KÖSE, Ahmet. (1993), “Etkin Pazar Kuramı ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Etkin Pazar Kuramının Zayıf Seklini Test Etmeye Yönelik Bir Çalısma”, İ.Ü. İsletme Fakültesi Dergisi, Cilt : 22, Sayı : 2, pp. 105-127.
  • MURADOĞLU, Gülnur. ve Önkal Dilek. (1992), “Türk Hisse Senedi Piyasasında Yarı Güçlü Etkinlik”, ODTÜ Gelisme Dergisi, Vol. 19 No : 2, pp.197-207.
  • OKUR, Mustafa ve ÇAĞIL, Gülcan. (2004), “İMKB’nin Zayıf Formda Etkinliğinin Test Edilmesi”, Geleneksel Finans Sempozyumu, http://bsy.marmara.edu.tr/TR/sempozyum_bildirileri, (06.09.2006)
  • ÖNDER, Özlem A., METİN, Kıvılcım ve MURADOĞLU, Gülnur. (1999), “Hisse Senedi Fiyatlarının Çesitli Zaman Serisi Modelleriyle Yapılmıs Öngörüsü: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Örneği”, ODTÜ Gelisme Dergisi, No : 1-2, pp. 163-178.
  • TINIÇ, Seha M. ve WEST, Richard R. (1979), Investing in Securities: An Efficient Markets Approach, Addison-Wesley Ltd., Canada.