Kırgız folklorunda ritüelistik türler

Bu çalışmada öncelikle ritüellerin sözlü gelenek için önemli bir üretim alanı olduğu gösterilmeye çalışılmış; aynı zamanda da inançların, geleneklerin nesiller arası aktarım surecinde sosyo-kültürel işlevleri üzerinde durulmuştur. Çalışmada köklü bir sözlü edebiyat geleneğine sahip olan Kırgızlarda, ritüeller sırasında icra edilen türler, icra edildikleri süreçlerle ilişkilendirilerek Geçiş Ritüellerinde (Doğum, Evlilik, Ölüm) İcra Edilen Türler, Takvimsel Ritüellerde İcra Edilen Türler olmak üzere iki ana başlık altında işlenmiş, ilgili türler örneklendirilerek, bunların işlevleri üzerinde durulmuştur. İlgili türler adlandırılırken, içerisinde icra edildikleri ritüel ya da türün süreçteki işlevi dikkate alınmıştır.

Ritualistic genres in Kirghiz folklore

Firstly, rituals has been trying to show as an important production area for the oral tradition in this study, at the same time beliefs, traditions in the process of generational transmission of socio-cultural functions are emphasized the genres that are performed in the rituals of Kirghiz culture are named in two main headings given below: 'The genres performed in transition rituals (birth marriage, death),' and 'the genres performed in Calendarle Rituals, and some short examples from the genres that are performed during these rituals are presented. Some of the genres are named with the names of rituals were performed, while some others are specifically named.

___

  • ALAGUŞOV, BALBAY, (1993), Eldik Maymmdar, Bişkek .
  • ARTUN, Erman (1998) "Tekirdağ Halk Kültürümde Geçiş Dönemleri B©ğum-Ev!emme-0!imw, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 9-10, İstanbul, s:85-107.
  • ARTUN ERMAN, (2000) "Türk Dünyasında Nevruz" Uluslararası TirMstam Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri, Marmaris.
  • BASCOM, WILLIAM, (2009), "Mit-Ritüel Teori", (Çev. Selcan Gürçayır), Halkbilimimde Kuramlar ve Yaklaşımlar 3, Ankara: Geleneksel Yayınları
  • BORATAV, Pertev Naili (1982), Folklor ve Edebiyat Mİ, Adam Yayınları, İstanbul.
  • ÇELEBİ, İSA, (2006)9 Kırgız Halk Edebiyatımda Koşoklar (Ağıtlar), Ankara: Gazi Üniv. Sos. Bil. Enşt. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • ELİDA, MİRCEA, (1991), Kutsal ve Dindışı, İstanbul: Gece Yayınları.
  • GÖRKEM, İsmail (2001), Türk Edebiyatında Ağıtlar, Akçağ Yayınları, Ankara.
  • GÜLBEYAZ, Kürşat (2008), "Milli Kırgız Düğümil", Celalabat: Akademik Bakış, S. 15, Ekim. 1-12
  • HONKO, LAURİ (2009), "Mit-Ritüel Teori % (Çev. Ruhi Ersoy), Halkbilimimde Kuramlar ve Yaklaşımlar 3, Ankara: Geleneksel Yay.,
  • JUMABAYEV, MAKSAT, (2006), Kırgız Gelenek ve İnanışlarında Dini Ritüeller, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Kaada-Saltlar - Ak Batalar,(2003), Haz. A. Akmataliyev, K.Kırbaşev, M.Omürbayuulu, O. Şarşenaliyev, Bişkek: El Edebiyatı Serisi.
  • KAYA, doğan, Nevruz Geleneği ve Kırgızlarda Nevruz, turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/ 20.03.2010.
  • KAYIPOV, SULAYMAN, (2009), Folklor Üzerine Yazılar, Bişkek: Manas Üniv. Yay.
  • Kırgız Adabiyatının Tarihi, Oozeki Çıgarmaçılıktın Canrları, (2004), I.TOM, A. AKMATliyev'in Calpı Red. Astında, 2. Bas., Bişkek.
  • SCHIRCH, LISA,(2005), Ritual and Symbol in Peacebuilding, United | States of America by Kumarian Pres.
  • TANAYEV, TOKTOŞ, (1998), Kırgız Folkjorundagı Lirikalık Canrlar, Oş
  • ULUDAĞ, Süleyman (1988), Ağıt Maddesi, TDV İslâm Ansiklopedisi, C.l, TDV Yayınları, İstanbul.
  • YILDIZ, Naciye, (2007), Kırgız Halk Edebiyatı I, Ankara: Alp Yayınevi.