Son Osmanlı-Avusturya Mücadelesinde Değişen Dengeler ve Ziştovi Antlaşması

Osmanlı diplomasisine Beç ya da Nemçe olarak geçen Avusturya ile olan fiili ilişkiler 1526 MohaçMeydan Savaşı ile başlamış ve 1791 Ziştovi Antlaşması ile sona ermişti. Bu antlaşma iki ülke arasındakiçatışmalı ilişkileri önemli oranda sonlandırmış ve daha uzun vadeye yayılan dostluk ilişkilerininbir anlamda başlangıcını oluşturmuştur.Bu çalışmada 1787-1792 Osmanlı Rus ve Avusturya savaşının nedenleri ile bu savaş sonucundaAvusturya’yla imzalanan Ziştovi Antlaşması ele alınmıştır. Çalışmanın ana kaynaklarınıBaşbakanlık Osmanlı Arşivi’nde bulunan belgeler ile Londra Parlamento Arşivi’nde bu antlaşmayadair tutulan kayıtlar oluşturmaktadır. Her iki arşivde bulunan kayıtlar karşılaştırılarak durumunfarklılaşıp farklılaşmadığından hareketle Osmanlı-Avusturya tarihsel ilişkilerinin bir kesiti değerlendirilmeyeçalışılmıştır.

___

  • Cevdet Askeriye (C. AS) Cevdet Dâhiliye (C. DH) Cevdet Hariciye (C. HR) Cevdet Tasnifi Saray Evrakı (C. SM) Hatt-ı Hümayun (HAT) İbnülemin Hariciye (İE. HR) Mühimme Defteri (A. DVNS. MHM. d.) Mühimme-i Asâkir (A. DVNSASK. MHM. d.) Nâme-i Hümâyün Defteri (A. DVNS. NMH. d.) National Archives, London Parliamentary Archives ( NA, LPA.) Nemçe Ahitname Defteri (A. DVN. SDVE. d.) Yabancı Arşiv Bulgaristan (YB.04) II- Kaynak Eserler Ahmed Câvid, Hadîka-i Vekâyi‘, (haz. Adnan Baycar), TTK Yay., Ankara 1998. Ahmet Cevdet Paşa, Tarih-i Cevdet, IV, Matbaa-i Osmaniye, İstanbul 1309. Ahmet Cevdet Paşa, Tarih-i Cevdet, V, Matbaa-i Osmaniye, İstanbul 1309. Ahmet Vasıf Efendi, Mehâsinü’l- Âsâr ve Hakaikü’l- Ahbâr, (H. 1203-1209), Millet Kütüphanesi, Ali Emiri Kısmı, Nr. 608. Âşıkpaşazade, Âşıkpaşazade Tarihi, (haz. Kemal Yavuz, M. A. Yekta Saraç), K Kitaplığı Yay., İstanbul 2003. Enveri, Düsturnâme, (nşr. M. H. Yınanç), İstanbul 1928. Gazavât-ı Sultan Murâd b.Mehemmed Hân, (nşr. Halil İnalcık, Mevlûd Oğuz), TTK Yay., Ankara 1989. Hoca Sadeddin Efendi, Tacü’t- Tevârîh, C. I, (haz. İsmet Parmaksızoğlu), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1974. Hoca Sadeddin Efendi, Tacü’t-Tevârih, C. II, (haz. İsmet Parmaksızoğlu), Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1992. Kamil Paşa, Devlet-i Aliye-i Osmaniye II, Matbaa-i A. İhsan, İstanbul 1327. Mehmed Said Galib, Mükâleme Mazbatası, C. I, İstanbul 1854. Mehmed Neşrî, Cihânnümâ, (haz. Necdet Öztürk), Çamlıca Yay.,İstanbul 2008. Muâhedât Mecmûası, I, TTK Yay., Ankara 2008. Muâhedât Mecmûası, III, TTK Yay., Ankara 2008. Mustafa Nuri Paşa, Netâyic’ül-Vukuât, IV, İstanbul 1307. Oruç Beğ, Oruç Beğ Tarihi, (haz. Necdet Öztürk), Çamlıca Yay., İstanbul 2008.