Necla TÜRKOĞLU, İhsan ÇİÇEK, Gürcan GÜRGEN

Kuzey Atlantik Salınımının (KAS) Büyük Menderes Havzası'nda Yağış ve Akım Üzerine Etkileri

Bu çalışmada Büyük Menderes Havzası'nda yağış ve akım ile Kuzey Atlantik Salınımı (KAS) arasındaki ilişki incelenmiştir. 'Mevsimlik/yıllık yağış ve akım verilerindeki eğilimleri saptamak için Mann-Kendall sıra korelasyon yöntemi kullanılmıştır. KAS ile yağış ve akım arasındaki ilişki Pearson korelasyonu, ilişkinin düzeyi ise Student t testi ile incelenmiştir. Özellikle yıllık, kış ve ilkbahar mevsimlerindeki akım verileriyle KAS indeksi arasında 0.05 düzeyinde anlamlı korelasyonlar saptanmıştır. İncelenen dönemde yıllık ve mevsimlik akım verilerinde 1980'lerin ikinci yarısından itibaren görülen anlamlı azalma eğilimleri pozitif KAS indeksiyle yakından ilişkilidir. Yağış ile yıllık ve mevsimlik KAS indeksi arasında genel olarak negatif yönlü, bir ilişki bulunmaktadır. Bu ilişki de kış ve ilkbahar mevsimlerinde belirgin olarak görülmektedir.

Effects of North Atlantic Oscillation on Precipitation and Stream Flow at Büyük Menderes Basin

In this study, relations between the North Atlantic Oscillation (NAO) and precipitation and stream flow in Büyük Menderes Basin, in the period of 1968-1999. To determine the variations in the precipitation and stream flow data both on the seasonal and annual basis, Mann-Kendall line correlation method was used. The relation between NAO and precipitation and stream flow was investigated using Pearson correlation. The level of this relation was determined applying the student t-test. At winter and spring, the relations between NAO index and the stream flow with 0.05 significancy level were obtained. It was observed that after the first half of 1980, meaningful decrease in the seasonal arid annual stream flow values is related to the positive NAO index. In general, a negative relation exists between precipitation and the annual and seasonal NAO index. This relation is also more apparent in winter and spring.

PDF

___

Appenzeller, C, Stocker, T.F., Schmittner, A., (2000) Natural climate variability and climate change in the North Atlantic European region; chance for surprise? Integrated Assessment 1: 301-306
Cullen, H.M., Menocal, P.B., (2000) North Atlantic Influence on Tigris-Euphrates Stream flow, International Journal of Climatology 20: 853-863
Göney,S., (1975) Büyük Menderes Bölgesi. İstanbul Üniversitesi Yay.No: 1895, Coğrafya Enstitüsü yay.No: 79, İstanbul.
Hurrell, JW. (1995), Decadal trends in the North Atlantic oscillation and relationships to regional temperature and precipitation. Science 269: 676-679
Hurrell, JW. van Loon, H. (1997), Decadal variations in climate associated with the North Atlantic oscillation. Climatic Change 36: 301-326
Kabukçu, A.M., (1994) Sağlık, Sosyal ve Fen Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik , Konya.
Koçman,A., (1993) Ege Ovalarının İklimi. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay.No: 73, İzmir.
Rimbu,N., Boroneant, C.,Buta,C, Dima, M., (2002) Decadal Variability of The Danube River Flow in The Lower Basin and Its Relation With The North Atlantic Oscillation, International Journal of Climatology 22: 1169-1179
Trigo, R.M., Vazquez, D.P.,Osborn,T,J., Castro-Diez, Y., Gamiz-Fortıs, S. and Esteban-Parra, M.J., (2004), North Atlantic Oscillation Influence on Precipitation, River Flow and Water Resources in the Iberian Peninsula. International Journal of Climatology 24:925-944
Türkeş,M., Erlat, E., (2003), Precipitation Changes and Variability in Turkey Linked to The North Atlantic Oscillation During The Period 1930-2000, International Journal of Climatology 23: 1771-1796
Wanner, H., Brönnimann, S, Casty, C, Gyalistras, D., Luterbacher, J., Schmutz, C, Stephenson, D.B. and Xoplaki, E., (2001) North Atlantic Oscillation- Concepts and Studies, Surveys in Geophysics 22: 321-382