Dinler Arası Diyalog Bağlamında Hz. Muhammed'in Hiristiyanlarla İlişkileri

Günümüzde çeşitli nedenlerle dinler arası diyaloglar yapılmaktadır. Bu çalışmaları olumlu bulanlar olduğu gibi aksini savunanlar da azımsanamayacak bir orandadır. Gerek diyalog çalışmaları katılımcılarımız ve gerekse hamasî karşı çıkmalardan anlaşılacağı üzere insanımızın Tanrısal kaynaklı dinler hakkında yeteri kadar bilgiye sahip olmadığı ortaya çıkmıştır. Uzakdoğu halklarını bir kenara bırakacak olursak, geriye kalan dünya insanlarının büyük çoğunluğunu Hıristiyanlar ve Müslümanlar oluşturmaktadır. Bu iki din, Yahudilikle birlikte Ortadoğu orijinlidir. Günümüzdeki toplumlararası ilişkilerin belli bir temele oturtulması bakımından Hz. Muhammed'in bireysel, toplumsal ve siyasal bazda Hıristiyanlarla nasıl bir ilişki içinde bulunduğunun bilinmesi, müslüman toplum için büyük önem kazanmaktadır. Bu çalışmamızda günümüze ışık tutması bakımından İslam Peygamberinin kendi dönemindeki Hıristiyanlara yaklaşımları ve bu yaklaşımlardan çıkarılan sonuçlar üzerinde durulacaktır.

The Relations of Hz. Muhammed with Christians in Relations with Relagions

There have been negotiations among various religions nowadays. Some of the people find these activities in positive ways, whereas the others find them negative. It has been understood that our people don't have enough knowledge about the divine religions. If we ignore the far east people, most of the other people in the world are moslems or Christians. Together with the jewishness both these religions are the middle east origions. It is important for moslems to know how the Islamic prophet had relations with Christians individually, socially and politically for the relations of communities nowadays. To keep a light in our days, the Islamic prophet's approach to Christians in his period and the results gained with this approach has been dealt on in this study.

PDF

___

AFZALUR RAHMAN, Siret Ansiklopedisi, İnkılab Yayınları, İstanbul 1996, I, 86.
ATEŞ, Süleyman, Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tesiri, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul ?.
AYDIN, Mehmet, “Hıristiyan İnançları”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XVII, İstanbul 1998.
BERKİ, Ali Himmet -Osman Keskioğlu, Hatemü’l-Embiya Hz. Muhammed ve Hayatı, DİBY. 67, Altıncı Baskı, Ankara 1974.
BUHARÎ, Meğâzî.
ÇAĞATAY, Neşet, İslam dönemine Dek Arap Tarihi, TTK. Ankara 1989.
DEMİRCİ, Kürşat, “Hıristiyanlık”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XVII, İstanbul 1998.
DEVELİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Sözlük, Üçüncü Baskı, Doğuş Matbaası, Ankara 1978.
EBU YUSUF, Kitabu’l-Harac, Çev: Ali Özek, İstanbul 1973.
ECER, A. Vehbi, İslam Tarihi Dersleri, Erciyes Üniversitesi yayınları No: 22, Kayseri, 1991.
FAYDA, Mustafa, Hz. Ömer Zamanında Gayr-i Müslimler, Marmara Üniversitesi Yayın No: 548, İstanbul, 1989,
GÜNALTAY, Şemsettin, İslam’dan Önce Araplar ve Dinler, Ankara Okulu Yayınları, Sadeleştirenler: M. Mahmuz Söylemez- Mustafa Hizmetli, Ankara 1997.
HAMİDULLAH, Muhammed, Hz. Peygamber’in Altı Orijinal Diplomatik Mektubu, Beyan yayınları, İstanbul 1990.
_______, Hamidullah, İslam Peygamberi, I, Çeviren: Salih Tuğ, İrfan yayıncılık ve Ticaret, İstanbul 1993.
_______, Hamidullah, İslama Giriş, Çev.: Cemal Aydın, Türkiye Diyanet Vakfı, Ankara 1996.
HASAN İBRAHİM Hasan, Siyasî-Dinî-Kültürel- Sosyal İslam Tarihi, II, Mütercimler: Yiğit, İsmail- Sadreddin Gümüş, Kayıhan Yayınları, İstanbul 1991.
İBN KESİR, Hadislerle Kur’an-ı Kerim Tefsiri, Çevirenler: Bekir Karlığa-Bedrettin Çetiner, Çağrı Yayınları, İstanbul 199.
_______, el-bidâye ve’n-Nihâye Büyük İslam Tarihi, III, Çev.: Mehmet Keskin, Çağrı yayınları, İstanbul 1994.
İBN SA’D, et-Tabakatu’l-Kübrâ, Beyrut, ?.
İBN EL-KELBÎ, Putlar Kitabı, Beyza düşün, Ankara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Yayınları, LXXXIV, Ankara, 1969.
İBN HİŞAM,İslam Tarihi Sîret-i ibn Hişam Tercemesi, I, Mütercim: Hasan Ege, Kahraman yayınları, İstanbul 1994.
İBN İSHAK, Siyer,Yayına Haz. Muhammed Hamidullah, Çev. Sezai Özel, Akabe yayınları: 92, İstanbul 1988.
KÖKSAL, M. Asım, İslam Tarihi, V, Şamil yayınevi, İstanbul ?.
_______, M. Asım, Mekke Dönemi, IV, Şamil Yayınevi, İstanbul 1989.
KUZGUN, Şaban, Dört İncil Yazılması Derlenmesi Muhtevası Farklılıkları öve Çelişkileri, Genişletilmiş İkinci Baskı, Ertem Matbaası LMT. ŞTİ., Ankara 1996.
_______, Şaban, İslam Kaynaklarına Göre Hz. İbrahim ve Haniflik, Seda yayınları, Kayseri 1985.
KÜÇÜK, Abdurrahman, Dönmeler Tarihi, İkinci Baskı, Rehber Yayıncılık, Ankara 1992, 124.
RUDANÎ, İmam Muhammed b. Muhammed b. Süleyman, Büyük Hadis Külliyatı Cem’ulfevâid min Câmi’ul-usûl ve Mecma’iz-zevâid, İz Yayıncılık, İstanbul 1996,
SARIÇAM, İbrahim, Hz. Ebu Bekir, Türkiye Diyanet Vakfı yayınları:213, Ankara 1996.
SİNANOĞLU, Mustafa, “İslam Kaynaklarına Göre Hıristiyanlık”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XVII, İstanbul 1998, (364-368).
SÖNMEZ, Abidin, Rasûlullah’ın Diplomatik Münasebetleri, İnkılâb Yayınları,İstanbul 1984, 185.
ŞEMSEDDİN SAMİ, Kâmûs-ı Türkî, Üçüncü Baskı, Çağrı yayınları, İstanbul 1989.
TABERÎ, Milletler ve Hükümdarlar Tarihi, IV, Çeviren: Zâkir Kâdiri Ugan, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: 2209, İstanbul 1992.
TİRMİZİ, 3194;
TURNAGİL, Ahmet Reşit, İslâmiyet ve Milletler Hukuku, Sebil Yayınevi, İstanbul 1972.
UĞUR, Ahmet, İslam Tarihi, Cam Ofset Matbaacılık, Kayseri 1995.
YA’KUBÎ, Ahmed b. Ebi Ya’kub b. Ca’fer b. Vehb b. Vâdıh, Târihu’l-Ya’kûbî, II, Dersâdır, Beyrut ?.
YILMAZ, Mustafa, Temuçin Faik Ertan ve Diğerleri, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Siyasal Kitabevi, Ankara 1998.
ZEBİDÎ, Zeynü’d-din Ahmed b. Abdi’l-Lâtîfi, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarih Tercümesi, Müt.: Kâmil Miras, DİBY, Üçüncü Baskı, Ankara 1972.