DAHİLDE İŞLEME REJİMİ VE TÜRK DIŞ TİCARETİ ÜZERİNE ETKİLERİNİN ANALİZİ (1996-2011)

1.1.1996 tarihinde mevzuatımızda yerini alan Dahilde İşleme Rejimiyle (DİR) Türk üretici / ihracatçısına,ihraç ürünlerinin üretiminde kullanılan hammadde ve ara mallarını gümrük vergisi ödenmeksizin veticaret politikası önlemlerine tabi olmaksızın getirmesine imkan tanınması amaçlanmıştır.Ancak uygulamaya koyulduğu günden bugüne kadar, DİR literatürde yerli üretimi olumsuz etkilediği,ticaret politikası araçlarının etkinliğini zayıflattığı ve ithal girdi kullanımını artırdığı yönünde eleştirilmiştir.Bu çalışmanın amacı, Rejimin Türk dış ticareti üzerine etkilerini ortaya koyabilmektir. Bu amaçlaöncelikle 1996-2011 yılları arasında dahilde işleme rejimi kapsamında yapılan ihracatın, toplam ihracatiçindeki payı ve rejim kapsamında yapılan ithalatın, toplam ithalat içindeki payı incelenerek, dahilde işlemerejiminin dış ticaretimiz içindeki önemine değinilmiştir.Bir sonraki aşamada ise sektörlerin DİR kapsamında yaptıkları ithalat DİR kapsamında yaptıklarıihracata oranlanarak sektörlerin döviz kullanım oranları diğer bir ifadeyle ithal girdiye bağımlılık oranlarıhesaplanmıştır. Böylelikle sektörlerin her yüz dolarlık ihracat için ne kadar ithalat yaptıkları, ne kadar netihracatçı oldukları ve toplamdaki payları ile dış ticaretimizde ne kadar etkili oldukları ortaya koyulmuştur.