Gıda Kaynaklı Viral Hepatitler ve Gıda Güvenliği

Gıda kaynaklı viral enfeksiyonlar, viral gastroenteritler ve viral hepatitler (Hepatit A ve Hepatit E) olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Gıda kaynaklı viral hepatitlerden, Hepatit A virüsü Picornaviridae ailesi, Hepatovirüs genusunda, Hepatit E ise Hepeviridae ailesi, Hepevirüs genusunda yer almaktadır. Gıda kaynaklı viral enfeksiyonlarda en yaygın bulaşma yolu fekal-oral olmakla birlikte, kan ve kan ürünleriyle ve kişiden kişiye temas yoluyla da bulaşabilmektedirler. Hepatit A'dan farklı olarak, Hepatit E virüsü zoonoz bir virüstür ve rezervuar hayvanlardan insanlara bulaşabilir. Dünya'da her yıl 1.43 milyon insanda Hepatit A enfeksiyonu görülmekte ve Hepatit A bakımından yüksek düzeyde endemik bölgelerde (Afrika, Asya, Orta ve Güney Amerika) 10 yaşın altındaki çocukların %90'dan fazlasının seropozitif olduğu bildirilmektedir. Hepatit E gelişmekte olan ülkelerde akut viral hepatitlerin %50'den fazlasından sorumlu tutulmaktadır. Hepatit A vakalarının yaklaşık %50'sinde enfeksiyonun kaynağı bulunamamaktadır. Hepatit A ve E'nin gıdalardan elimine edilmesi için yapılan çalışmalarda ısıl işlem uygulamasının Hepatit A'yı inaktive etmekte etkili olduğu, dondurma yönteminin ise uygun bir yöntem olmadığı belirtilmektedir. Hepatit E'nin gıdalarda inaktivasyonu için yeterli bilgiler olmamasına rağmen, etkenin Hepatit A'dan daha az dayanıklı olduğu bildirilmektedir. Gıda kaynaklı Hepatit A ve E enfeksiyonlarından korunmak için öncelikle her iki etkenin de gıdalarda elimine edilmesine yönelik daha ayrıntılı çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Foodborne Viral Hepatitis and Food Safety

Food-borne viral infections are divided into two groups as viral gastroenteritidis and viral hepatitis (Hepatitis A and E). Hepatitis A virus is a member of Hepatovirus genus of Picornaviridea family while Hepatitis E virus is classified under Hepevirus genus of the Hepeviridea family. The most common route of transmission of food-borne viral infections is the fecal-oral route. In addition, transmission via blood and blood products, person-to-person contact have been reported. Unlike from HAV, Hepatitis E virus is a zoonotic virus and can be transmitted to human by reservoir animals. Approximately 1.43 million people has been infected with Hepatitis A every year in the World. More than 90% of children younger than 10 years of age have been reported to be seropositive in highly-HAV endemic regions ( Africa, Asia, centraland South America). Hepatitis E is responsible for more than 50% of the acute hepatitis cases in developing countries. In addition, sources of more than 50% of the Hepatitis A cases remain unknown. Results of studies to inactivate the Hepatitis A and E viruses from foods indicate that heat treatment is effective for eliminating Hepatitis A while freezing is ineffective. Although there are limited data about the inactivation of Hepatitis E, it has been known that Hepatitis E is less resistant to adverse conditions than Hepatitis A. In order to establish effective control measures for elimination of food borne viral Hepatitis and Hepatitis E infections, more detailed investigations are required.

PDF

___

Erol İ. Gıda Hijyeni ve Mikrobiyolojisi. Ankara: Pozitif Matbaacılık, 2007.
Appleton H. Contol of food-borne viruses. British Medical Bulletin 2000; 56: 172-183.
Labrique AB, Thomas DL, Stoszek SK, Nelson KE. Hepatit E: An emerging infectious disease. Epidemiologic Reviews 1999; 21; 2.
Koopmans M, Bonsdorff CH, Vinje J, De Medici D, Monroe S. Foodborne viruses. FEMS Microbiology Reviews 2002; 26: 187-205.
Morales-Rayas R, Wolffs FGP, Griffiths WM. Simultaneous separation and detection of hepatit A virus and norovirus in produce. International Journal of Food Microbiology 2010; 139: 48-55.
Rzezutka A, D'Agostino M, Cook N. An ultracentrifugation- based approach to the detection of hepatit A virus in soft fruits. International Journal of Food Microbiology 2006; 108: 315-320.
Hollinger FB, Purcell RH, Emerson SU. Fields-Virology. 4th Edition, Williams & Wilkins Publishers, Philadelphia: Lippincott, 2001.
Sanchez G, Pinto RM B. Hepatit A virus detection in food: Current and future prospects. The Society for Applied Microbiology 2007; 45: 1-5.
Ceyhan MN. Ankara'da Bir İlköğretim Okulunda Hepatit A Seopozitiflik Prevalansı ve Etkileyen Etmenler İle Bir Yıllık İnsidansı. Uzmanlık Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2007.
Koçdoğan FY. İstanbul'da Farklı Yaş Gruplarında Hepatit A Prevalansı ve Sosyo-Ekonomik Faktörlerle İlişkisi. Uzmanlık Tezi, İstanbul: Haydar Paşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 2006.
Mizuo H, Yazaki Y, Kenji S, et al. Possible risk factors for the transmision of hepatit E virus and for the severe from of hepatit E acquired locally in Hokkaido, Japan. Journal of Medical Virology 2005; 76: 341-349.
Emerson SU, Purcell RH. Hepatit E virus. Rev Med Virol 2003; 13: 145-154.
Smith JL. A review of hepatit E virus. Journal of Food Protection 2001; 64: 572-586.
Aggarwal R, Krawczynski K. Hepatit E: An overview and recent advances in clinical and laboratory research. Journal of Gastroenterology and Hepatology 2000; 15: 9
White DO, Fenner FJ. Medikal Viroloji. Doymaz MZ (Çeviren). 1. Baskı, İstanbul: Nobel, 2000.
Mushahwar IK. Hepatit E Virus: Molecular virology, clinical features, diagnosis, transmission, epidemiology, and prevention. Journal of Medical Virology 2008; 80: 646-658.
Meng XJ. Recent advances in hepatit E virus. Journal of Viral Hepatit 2010; 17: 153-161.
Panda SK, Thakral D, Rehman S. Hepatit E virus. Review in Medical Virology 2007; 17: 151-180.
Fiore AE. Hepatit A transmitted by food. Clinical Infectious Diseases 2004; 38: 705-715.
Öncü S. Erişkin Riskli Kişilerde HAV, HBV, HCV ve HEV İnfeksiyon Sıklığı ve Risk Faktörleri. Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2005.
Saeed M. Çocuklarda ve Erişkinlerde Hepatit A Virüsü Seroprevalansı. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2015.
Erdogan MS, Otkun M, Tatman-Otkun M, Akata F, Ture M. The epidemiology of hepatit A virus infection in children, in Edirne, Turkey. European Journal of Epidemiology 2004; 19: 267-273.
Türker K, Balcı E, Batı S, Hasçuhadar M, Savaş E. Ülkemizde Hepatit A enfeksiyonunun değişen epidemiyolojisi. Türk Microbiol Cem Derg 2011; 41: 143- 148.
Gürkan Y, Toyran A, Aksoy A, Coşkun FA, Sezer A. Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastane'sine başvuran hastaların ve kan donörlerininin hepatit ve HIV seroprevalansının belirlenmesi ve anti-HCV pozitif hastaların RNA seviyelerinin değerlendirilmesi. Viral Hepatit Dergisi 2013; 19: 131-5.
Lennart S. Diagnosis of foodborne viral infections in patiens. International Journal of Food Microbiology 2000; 59: 117-126.
Pebody RG, Leino T, Ruutu P, et al. Foodborne outbreaks of hepatit A in a low endemic country: An emerging problem?. Epidemiol Infect 1998;120: 55-59.
Schmid D, Fretz R, Buchner G, et al. Foodborne outbreak of hepatit A, november 2007-january 2008, Austuria. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2009; 28: 385-391.
Sattar SA, Tetro J, Bidawid S, Farber J. Foodborne spread of hepatitis A: Recent studies on virus survival, transfer and inactivation. Can J Infect Dis 2000; 11: 159-163.
Croci L, De Medici D, Pasquale DS, Toti L. Resistance of hepatit A virus in mussels subjected to different domestic cookings. International Journal of Food Microbiology 2005; 105: 139-144.
Terio V, Pinto DA, Pinto DP, Martella V, Tantillo G. RNA extraction method for the PCR detection of hepatit A virus in shellfish. International Journal of Food Microbiology 2010; 142: 198-201.
Croci L, De Medici D, Morace G, et al. Detection of hepatit A virus in shellfish by nested reverse transcription-PCR. International Journal of Food Microbiology 1999; 48: 67-71.
Kukul YS, Ünal Çalışkan AD, Anaş S. Arıtılmış atık suların tarımda kullanılması ve insan sağlığı yönünden riskler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2007; 44: 101-116.
Mirazo S, Ramos N, Mainardi V, Gerona S, Arbiza J. Transmission diagnosis and management of hepatit E: An update. Hepatic Medicine: Evidence and Research 2014; 6: 45-59.
Balayan MS. Epidemiology of hepatit E virus infection. Journal of Viral Hepatit 1997; 4: 155-165.
Okamoto H. Genetic variability and evluation of hepatit E virus. Virus Research 2007; 127: 216-228.
Chandra V, Taneja S, Kalia M and Jamell S. Molecular biology and patgogenesis of hepatit E virus. J Biosci 2008; 33: 451-464.
Eker A. Edirne'de Erişkinlerde Hepatit E Virüs İnfeksiyonu Epidemiyolojisi. Uzmanlık Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi, 2006.
Teo CG. Much meat, much malady: Changing perceptions of the epidemiology of hepatit E.Clin Microbiol Infect 2010;16: 24-32.
Chen S, Zhou Z, Wei FX et al. Modeling the long-term antibody response of a hepatit E vaccine, Vaccine 2015: 33; 4124-4129.
Croci L, De Medici D, Scalfaro C, Fiore A, Toti L. The Survival of hepatit A virus in fresh produce. International Journal of Food Microbiology 2002; 73: 29-34.
Hewitt J, Greening GE. Survival and persistence of norovirus, hepatit A virus, and feline calicivirus in marinated mussels. 2004; 8: 1743-1750.
Butot S, Putallaz T, Sanchez G. Effects on sanitation, freezing and frozen storage on enteric viruses in berries and herbes. International Journal of Food Microbiology, 2008; 126: 30-35.
Scholz E, Heinricy U, Flehmig B. Acid Stability of hepatit A virus. J Gen Virol 1989; 79: 2481-2485.
Mbithi J, Springthorpe VS, Sattar SA. Effect of relative humudity and air temperature on survival of hepatit A virüs on enviromental surfaces. Applied and Enviromental Microbiology 1991; 57: 1393-1399.
45.Abad FX, Pinto RM, Bosch A. Survival of enteric viruses on enviromental fomites. Applied and Enviromental Microbiology 1994; 60: 3704-3710.
46.McCaustland KA, Bond WW, Bradley DW, Ebert JW, Maynard JE. Survival of hepatit A virus in feces after drying and storage for 1 month. Journal of Clinical Microbiology 1982; 16: 957-958.
47.Bidawid S, Farber JM, Sattar SA. Survival of hepatit A virus on Modified atmosphere-packaged (MAP) lettuce. Food Microbiology 2001; 18: 95-102.
48.Bidawid S, Farber JM, Sattar SA, Hayward S. Heat inactivitaion of hepatit A virus in dairy foods. Journal of Food Protection, 2000; 63:522-528.
49.Croci L, CiccozziM, De Medici D, et al. Inactivation of hepatit A virus in heat-treated mussels. Journal of Applied Microbiology 1999; 87: 884-888.
50.Bozkurt H, Ye X, Harte F, D'Souza DH, Davidson PM. Thermal inactivation kinetics of hepatit A virus in spinach. International journal of Food Microbiology 2015; 193: 147-151.
51.Hirneisen KA, Kniel KE. Inactivation of internalized and surface contaminated enteric viruses in green onions. International Journal of Food Microbiology 2013; 166: 201-206.
52.Deboosere N, Legeay O, Caudrelier Y, Lange M. Modelling effect of physical and chemical parameters on heat inactivation kinetics of hepatit A virus in a fruit model system. International Journal of Food Microbiology 2004; 93: 73-85.
53.Bidawid S, Farber JM, Sattar SA. Inactivation of hepatit A virus (HAV) in fruits and vegetables by gamma irradiation. International Journal of Food Microbiology 2000; 57: 91-97.
54.Baert L, Debevere J, Uyttendaele M. The efficacy of preservation methods to inactivate foodborne viruses. International Journal of Food Microbiology 2009;131: 83-94.
55.Casteel MJ, Schmidt CE, Sobsey MD. Chlorine disinfection of produce to inactivate hepatit A virus and coliphage MS2. International Journal of Food Microbiology 2008; 125: 267-273.
56.Kingsley DH, Chen H. Influence of pH, saltand temperature on pressure inactivation of hepatit A virus. International Journal of Food Microbiology 2009; 130: 61-64.
57.Li JW, Xin ZT, Wang XW, Zheng JL, Chao FH. Mechanisms of inactivation of hepatitis A virus in water by chlorine dioxide. Water Research2004; 38: 1514-1519.
58.Li JW, Xin ZT, Wang XW, Zheng JL, Chao FH. Mechanisms of inactivation of hepatitis A virus by chlorine. Applied and Enviromental Microbiology, 2002; 68: 4951-4955.
59.Anonymus. "İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik". http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130307-7.htm/ 14.01.2016.
60.HerboldK, FlehmigB,BotzenhartK. Comparison of ozone inactivation,in flowing water, of hepatitis A virus, poliovirus 1, and indicator organisms. Applied and Enviromental Microbiology 1989; 55: 2949-2953.
61.Emerson SU, Vidya A, Purcell RH, Purcell A. Thermal stability of hepatit E virus. J Infec Dis 2005;192: 930-933.