Hüseyin PEKER, Ergün BAYSAL, Hüseyin TAN

Bazı emprenye maddelerin ladin (Picea orientalis Link.) odununun yanma özelliklerine etkileri

Bu çalışmada iç ve dış ortamda odunun canlı ve cansız zararlı etkenlere karşı korunması amacıyla kullanılan bazı emprenye maddelerinin Ladin (Picea orientalis Link) odununun yanma özelliklerine etkileri araştırılmıştır. Bu çalışma kapsamında, ladin odunundan hazırlanan deney örnekleri ASTM - D 1413-76 esaslarına göre emprenye edilmiştir. Emprenye maddesi olarak özellikle ağaç malzemenin yanmasında ve mikroorganizmalara karşı etkili olan Tanalıth CBC, Borax, Borik asit, Borikasit+Borax karışımı, Vacsol WR, Polietilenglikol 400 ve Stiren kullanılmıştır. Deney sonuçlarına göre; ladin odununda tuzların vakum metodu uygulanarak emprenye edildiğinde yanmayı geciktirici etkisinin arttığı belirlenmiştir. En yüksek % retensiyon Stiren+Metilmetakrilat‘da % 48.0,en düşük Fosforik asitte % 7.8,en yüksek yanma sıcaklığı Stiren ’de 667 °C, en düşük Monoamaonyum fosfat’ta 100°C, en yüksek ışık yoğunluk değeri Tanalıth CBC’de 1000 Lüks, en düşük Stiren’de 500 Lüks, en yanma süresi Monoamonyum fosfatt’ta 1200 saniye, en düşük 100 saniye, en fazla ağırlık kaybı PEG 400’de % 91, en düşük Fosforik asitte % 9.2 ‘te tesbit edilmiştir.

Fire resistance of spruce wood treated with some chemicals

In this study, it was investigated the combustion properties of spruce wood (Picea orientalis Link) impregnated with diffferent impregnation materials using for protection in an interior and exterior condition against harmful, abiotic and biotic effects, For this purpose the experimental samples prepared from spruce wood were impregnated with Tanalıth CBC, Boric acid, Borax,, mixture of Boric acid+Borax, Vacsol WR, Polyethlynglycole – 400 and Styrene respectively are widely using impregnation materilasaccording to principles of the ASTM –D 1413-76 standards. As a results of the tests, the boron compounds with vacuum process increased the fire retardant of the spruce wood species growing in Turkey. Maximum retention as % 48 Styrene+Methylmetacrylate and minimum retention as %7.8 for phosphoric acid, maximum combustion warming as 667°C Styrene, minimum as % 100 °C for monoammonium phosphate, maximum intensity light as 1000 Lüx Tanalıth CBC, minimum as 255 Lüx for Isocyanate, maximum combustion time as 1200 in time monoammonium phosphate, minimum as 100 in time Boric acid +Borax,maximum weihgt lose as 91 % PEG 400 and minimum weight lose as %9,2 for phosphoric acid was determined.

PDF

___

1. Rowell, R.M., Konkol, P., Treatments That Enhance Physical Properties of Wood, USDA Forest Service Forest Product Laboratory, General Tech. Report FPL-GTR-55, Madison 12, 1987.
2. Feist,. W.C., Weathering Performance Of Finishing Wood Pretreated Wish Water Repellent Preservatives; Forest Products Journal, 40, 21-22, 1990.
3. Bozkurt,Y., Göker,Y., Orman Ürünlerinden Faydalanma, İstanbul Üniversitesi, Orman Fak. Yayınları No: 2840/297, İstanbul, 1981
4. Bozkurt, A., Göker, Y., Erdin, N., Emprenye Tekniği, İstanbul Univ., Orman Fak., Yayın No:2779, İstanbul, 1993.
5. Le Van, S.L., Winandy, J.E., Effects Of Fire Retardant Treatments On Wood Strentgh: A Rewiew, Wood And Fiber Science, 22 (1) 113-131, 1990.
6. Richardson, B.A., Wood Preservation, The Constuction Press Ltd., Lancaster, 23 P., 1978.
7. Maclean, J.D., Role Of Disintegration Of Wood Under Different Heating Conditions, Proc. Am. Wood-Preserves, Assoc, 47^155-168,1951.
8. Kolmann, F., Occurrance Of Exothermic Reaction İn Wood, Holz Als Roh-Und Werkstoff, 18 193-200, 1960.
9. Goldstein, I.S., Degradation And Protection Of Wood From Thermal Attcak, In:Wood Deterioration And its Prevention By Preservative Treatments (D.D. Nicholas,Ed-) Syracuse Univ., New York, Press, Vol:I, 307-339,1973.
10. Baysal, E., Çeşitli Borlu Ve Wr Bileşiklerin Kizilcam Odununun Bazi Fiziksel özelliklerine Etkisi, K.T.Ü. Fen Bil. Enst. Yük. Lis. Tezi, Trabzon, 1994,
11. Hafors, B., The Role Of The Wasa İn The Development Of Peg Preservation Method, in: Archaelogical Wood Properties, Chemistry And Preservation Series:225, 195-217,1990.
12. Yalinkiliç, M.K., Örs, Y., Et Ali., Duglas Göknari (Pseudotsuga Menziesii (Mirb) Franco) Odununun Anatomik ve Çeşitli Kimyasal Maddelerle Emprenye Edilebilme Özellikleri, Doğa Türk Tarim Ve Ormancilik Dergisi, Ankara, 1996.
13. Yalinkiliç, M.K., Daldirma ve Vakum Yöntemleriyle Sariçam ve Doğu Kayini Odunlarinm Kreozot, WR, Tanalith CBC ve Tanalith C-S Kullanilarak Emprenyesi ve Emprenye Edilen Örneklerin Yanma Özellikleri, Orman Ürünleri Kongresi, ORENKO,Trabzon, 1992
14. Örs, Y., Sönmez, A., Uysal B., Çeşitli Kimyasal Maddelerin Ağaç Malzemenin Yanmaya Dayanıklılığı Üzerine Etkileri,Doğa Türk tarım ve Ormancılık Dergisi, Cilt 23, Sayı 2, 1999.
15. TS 345 Ahşap Emprenye Maddelerinin Etkilerinin Muayene Metodları, 1974.
16. TS 1476 Odunda Fiziksel ve Mekaniksel Özelliklerin Tayini Homojen İçin Meşçerelerden Numune Ağacı ve Laboratuvar Numunesi Alınması, 1984.
17. ASTM D-1413 -76, "Standard Method of Testing Wood Preservative By Laboratory Soil Block Cultures", Annual Book of ASTM Standard, 452 - 460, 1976.
18. Peker, H., Mobilya Üstyüzeylerinde Kullanılan Verniklere Emprenye Maddelerinin Etkileri, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 1998.
19. ASTM D 160-50 Standard Test Method For Combusitible Properties of Treated Wood By Crib Test, 809-813,1987
20. Le Van, S.L., White, R.,H., Performance of Fire Retardant and Fire -Resistive Coating on Wood. In:Flame Retardant Coating:Problems and Opportunities, October 27-30;Pinehurst, NC. Lancaster, P.A.:Fire Retardant Chemicals Association, 28p, 1985.
21. Le Van, S.L., Ross. J., R., Winandy, E.,J., Effects of Fire Retardant Chemicals on Bending Properties of Wood at Elevated Temperatures, Res. Pap. FPL-498, USA, 24p.
22. Anonymous, The Economics of Boron, Six Edition, Roskill Information Service Ltd., England, ISBN:862149932, 63-120, 1989