Türkiye’de mevduat bankalarının teknik ve maliyet etkinliği (2003- 2007)

Bankaların temel işlevlerinden biri piyasalara fon tedarik etmektir. Bu nedenle bankaların etkin çalışmaları son derece önemlidir. Ancak bankaların etkin çalışması, tek başına yeterli olmamaktadır. Çünkü teknik olarak etkin çalışan bir banka maliyet etkinliğini sağlamamış olabilir. Bilindiği üzere maliyet etkinliği teknik etkinliğin ötesinde bir öneme sahiptir. Bu çalışmada Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat bankalarının teknik ve maliyet etkinlikleri analiz edilmiştir. Nispeten teknik olarak daha etkin olan bankaların maliyet bakımından etkinlik değerlerinin daha düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca maliyet etkinsizliğine yol açan faktörler ise yeterince emek istihdamının sağlanmamış olması, buna karşı mevduatların yüksek maliyetlerle toplanması olarak tespit edilmiştir.

Technical and cost efficiency of deposit banks in Turkey (2003-2007)

One of the basic functions of banks is to supply funds to the markets. Therefore, it is extremely important for banks to operate efficiently. However, efficient operations of banks are not sufficient alone because a technically efficient bank may not provide the cost-efficiency. It is known that cost-efficiency is much more important than technical efficiency. In this study, the operations of deposit banks in Turkey have been analyzed in terms of technical and cost-efficiency. Relatively more technically efficient banks have less cost-efficiency. In addition, the factors leading to cost-inefficiency are determined as the insufficient labor employment and the high cost of collected deposits.

___

  • AL-DELAIMI, Khalid Shahooth and Ahmed Hussein Battall AL- ANI; (2006), “Using Data Envelopment Analysis to Measure Cost Efficiency With An Application on Islamic Banks”, Scientific Journal of Administrative Development, 4, pp.134-156.
  • ATAN, Murat; (2003), “Türkiye Bankacılık Sektöründe Veri Zarflama Analizi ile Bilançoya Dayalı Mali Etkinlik ve Verimlilik Analizi”, Ekonomik Yaklaşım, Gazi Üniversitesi İktisat Bölümü, 14(48), Ankara, ss. 71-86.
  • BANKER, Rajiv D., Abraham CHARNES and William W.COOPER; (1984), “Some Models For Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis”, Management Science, 30(9), pp. 1078-1092.
  • BASTI, Eyup; (2005), “2001 Finansal Krizinin Türkiye Ticari Bankacılık Sektörünün Toplam Faktör Verimliliğine Etkileri”, İktisat İşletme ve Finans, 20(237), ss.63-79.
  • BERGER, Allen N. and David B.HUMPHREY; (1997). “Efficiency of Financial Institutions: International Survey and Directions for Future Research,” European Journal of Operational Research, 98(2), pp.175-212.
  • CHANTAPONG, Saovanee and Lukas MENKHOFF; (2005), “Cost Efficiency of Domestic and Foreign Banks in Thailand: Evidence from Panel Data”, Research Committee Development Economics Proceedings of the German Development Economics Conference, Kiel, pp.1-39. http://opus.zbw-kiel.de/ volltexte/2005/3482/pdf/Chantapong.pdf, 08.06.2009.
  • CHARNES, A., William W. COOPER and Edwardo RHODES; (1978), “Measuring the Efficiency of Decision-Making Units”, European Journal of Operational Research, 2, pp. 429-444.
  • CHARNES, Abraham, William W.COOPER and Edwardo RHODES; (1981), “Evaluating Program and Managerial Efficiency: An Applicatıon of Data Envelopment Analysis to Program Follow Through”, Management Science, 27(6), pp. 668- 697
  • COELLIi, Tim J.; (1996), “A Guide to DEAP Version 2.1: Data Envelopment Analysis (Computer) Progeram”, Center for Efficiency and Productivity Analysis (CEPA) Working Papers, 8/96, pp. 1-50.
  • EKMEKÇİ, Seçil; (2002), Türk Bankacılık Sektöründe Halkla İlişkiler Faaliyetleri ve Çorum İli Uygulaması, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
  • FARRELL, Michael, J.;(1957), “The Measurement of Productive Efficiency”, Journal of Royal Statistical Society, 120(3), pp. 253-290.
  • FRIES, Steven and Anita TACI; (2004), “Cost efficiency of Banks in Transition: Evidence From 289 Banks in 15 Post- Communist Countries”, Journal of Banking & Finance, 29, pp.55–81.
  • FUENTES, Rodrigo and Marcos VERGARA; (2003), “Explaining Bank Efficiency: Bank Size or Ownership Structure?” Central Bank of Chile Working Paper, pp.1-23, www.cemla.org/pdf/redviii/chile_fuentes_vergara.pdf, 08.06.2009.
  • NIAZI, Ghulam Shabbir Khan; (2003), Measuring Cost Efficiency and productivity Change of Commercial Banks in Pakistan, 1991-2000, Department of Administrative Sicences, Quaid-i Azam University, İslamabad, Pakistan.
  • IŞIK, İhsan and M. Kabir HASSAN; (2002), “Technical, Scale and Allocative Efficiencies of Turkish Banking Industry” , Journal of Banking and Finance, 26(4), pp.719-766.
  • IŞIKTAŞ, Muhip Şeyda; (2008), “Türk Bankacılığının Tarihi Gelişimi” http://www.hukuk.gen.tr/konular/konular.asp?konugr p=2&konuid=2&konuek=1, 10.08.2009.
  • KEYDER, Nur; (2008), Para:Teori, Politika, Uygulama, Seçkin Yayıncılık ve Dağıtım, 11. B., Ankara.
  • KÖK, Recep ve Ertuğrul DELİKTAŞ; (2003), Endüstri İktisadında Verimlilik Ölçme ve Strateji Geliştirme Teknikleri, DEÜ İİBF Yay., No:25-8/1, İzmir.
  • KÜÇÜKKOCAOĞLU, Güray; “Bankacılık Sektöründe Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Yolları”, http://www.baskent.edu.tr/~gurayk/ finpazpazartesi18.doc, 28.10.2009.
  • MAUDOS, Joaquı ́n, Jose ́ M. PASTOR, Francisco PE’REZ AND Javier QUESADA; (2002), “Cost and Profit Efficiency in European Banks”, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 12, pp. 33–58.
  • ÖNCÜ, Semra ve Rabia AKTAŞ; (2007), “Yeniden Yapılandırma Döneminde Türk Bankacılık Sektöründe Verimlilik Değişimi”, Yönetim ve Ekonomi, 14(1), ss. 247-266.
  • ÖZGÜR, Ersan; (2008), “Katılım Bankalarının Finansal Etkinliği”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(1), ss. 159-175.
  • PASIOURAS, Fotios, Emmanouil SIFODASKALAKIS and Constantin ZOPOUNIDIS; (2007), “Estimating and Analysing The Cost Efficiency of Greek Cooperative Banks: An Application of Two-Stage Data Envelopment Analysis”, University of Bath School of Management Working Paper Series, 12, pp. 1-21.
  • PODPIERA, Anca and Jiri PODPIERA; (2005), “Deteriorating Cost Efficiency in Commercial Banks Signals An Increasing Risk of Failure”, Czech National Bank (CNB) Working Paper Series, 6, pp. 1-27.
  • WEILL, Laurent; (2004), “Measuring Cost Efficiency in European Banking: A Comparison of Frontier Techniques”, Journal of Productivity Analysis, 21, pp. 133–152.
  • www.tbb.org.tr, 11.06.2010.