Türkiye’de 1980-2011 döneminde bütçe açıkları ve açıkların finansmanında vergilerin rolü

Başarılı bir kamu mali yönetiminin önemli göstergelerinden sayılan bütçe denkli- ği, ülke ekonomilerinin büyüme, kalkınma, sosyal gelişme ve toplumsal ihtiyaçları- nın en uygun biçimde yerine getirilmesi açısından önemlidir. Bütçe gelirleri içinde önemli bir yere sahip olan vergiler ile bütçe açıkları arasında yakın bir ilişki vardır. Makalede Türkiye’de 1980-2011 dönemindeki bütçe açıkları ele alınarak, açıkla- rın kapatılmasında vergi politikalarının rolü araştırılmaktadır.

The budget deficits between 1980-2011 in Turkey and the taxes’ role in financing of deficits

Budget balance, which is reputed as an important indicator of a successful pub- lic administration is important in terms of growth, social development and social- needs of a country’s economy. Taxes and budget deficits, which are in an impor- tant position for budget revenues which are financed by various sources are clo- sely related to each other. In this paper, the budget deficits between 1980-2011 in Turkish economy is taken and the role of tax policies in reducting these budget deficits is researched.

___

  • AĞCAKAYA, Serpil (2003), “Ülkemizde Konsolide Büt- çe Harcamalarının Gelişimi (1980-2000),http://www. sosyalbil.selcuk.edu.tr/sos_mak/makaleler/Serpil%20 A%C4%9ECAKAYA/215-226.pdf, 19.09.2011
  • AKÇAĞLAYAN, Anıl ve KAYIRAN, Meltem (2010), “Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Gelirleri: Nedensellik İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, http://iibf.ogu.edu.tr/dergi/dergi/2010-2/2010_2_7. pdf, 19.09.2011
  • AY, M. Hakkı ve ŞAHBAZ, Nazan (2010), “Küresel Krizin Türkiye’de Vergi Gelirlerine Yansımaları”, http://ozal.congress. inonu.edu.tr/pdf/74.pdf, 15.01.2011
  • AYDIN, Murat (2008), Türkiye’de 1989 Sonrasında Yaşanan Mali Krizler ve Bu Krizlerde Uygulanan Vergi Politikalarının Etkinliği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
  • BORATAV, Korkut (2007), Türkiye İktisat Tarihi:1908-2005, 11. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara
  • BÜLBÜL, Duran (2004), ‘Türkiye’de Vergi Gelirleri - Bütçe Açıkları İlişkisinin Gelişimi-I’, http://www.yaklasim.com/mev- zuat/dergi/makaleler/2004125005.htm, 19.09.2011
  • CANDAN, Nesrin (2005), 1980 Sonrası Türkiye’ de Yaşanan Krizlerin Vergi Politikaları Açısından Değerlendirilmesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, So- syal Bilimler Enstitüsü, İzmir
  • CİVRİZ, Mücahit (2010b), “Küresel Krizin Türkiye Ekonomisine Etkilerini Orta Vadeli Mali Plandan Okumak” http://www.mc- ivriz.com/kriziovmpdenokumak.pdf , 10.01.2010
  • ÇOBAN, Yunus (2007), Türkiye Ekonomisi, İkinci Sayfa Yayıncılık, İstanbul
  • DOKUZUNCU KALKINMA PLANI (2007-2013), http://ekutup. dpt.gov.tr/plan/ix/taslak.pdf, 19.09 2010
  • EKZEN, Nazif (2009), Türkiye Kısa İktisat Tarihi, ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim A.Ş. Yayınları, ODTÜ Yayıncılık, Ankara
  • GÜNAYDIN, İhsan (2004), ‘Vergi-Harcama Tartışması: Türkiye Örneği’, Doğuş Üniversitesi Dergisi, sayı:5, ss:163-181
  • http://www.bumko.gov.tr/TR/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E1 0F8892433CFFAC8287D72AD903BE019F601AD2C14EFC, 10.11.2012
  • http://www.bumko.gov.tr/TR/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E1 0F8892433CFFAAF6AA849816B2EFE511E2C69EC242EE, 19.11.2012
  • http://www.gib.gov.tr/index.php?id=271, 19.09.2011
  • http://www.akademiktisat.net/calisma/tr_iktisat_ge - nel/1970-2005_butce_fyuzer.htm, 19.09.2011
  • KANTARCI, H. Bülent ve KARACAN Rıdvan, “Mali Di- siplinin Sağlanması Açısından Türkiye IMF İlişkilerinin Değerlendirilmesi”, Maliye Dergisi, Sayı:155, ss:144-150, Temmuz-Aralık,
  • KARABIÇAK, Mevlüt (2000), “Türkiye’ de Ekonomik İstikrarsızlığın Tarihsel Gelişim Süreci”, Süleyman Demirel Üni- versitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:5, Sayı:2, ss:49-65
  • KAZGAN, Gülten (2002) , “1990 sonrası yıllarda Türkiye’de Kri- zler ve İşsizlik; Çalışanlar ve Sosyal Güvenlikleri için Çözümler Açısından bir İrdeleme”, kazgan.bilgi.edu.tr/docs/1990_sonra- si_yillarda_Turkiye.doc, 17.11.2010
  • KEPENEK, Yakup ve YENTÜRK, (2005) Nurhan, Türkiye Eko- nomisi, 17. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul
  • PAKSOY, Sadettin ve BAKAN, Sumru (2010), “Türkiye’ de Uygulanan Vergi Politikaları ve Ekonomik Büyüme Üzerine Et- kileri: (1980 Sonrası)”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Ba- har-2010, Cilt:9, Sayı:32, ss: 150-170
  • PARASIZ, İlker; BAŞOĞLU, Ufuk (2000) “ Türkiye’ de Eko- nomik Kriz, İnandırıcılık ve İstikrar”, http://www.ufukbasoglu. net/makale/turkiyedeekonomikkriz.doc, 17.12.2010
  • TÜĞEN, Kamil (2002) ‘‘Türkiye’nin Ekonomik Kalkınma Süreci İçinde Uygulanan Vergi Politikaları Ve Değerlendirilmesi”, Oş Devlet Üniversitesi Kongre Kitabı, Haziran, ss. 148-152
  • SAATÇİ, M. Yasin (2007), ‘Türkiye’de Bütçe Açıkları Ve Finans- man Şekilleri’ http://www.butce.org/Html/dergi/26/ysaatci.pdf, 19.09.2011
  • SAĞBAŞ, İsa, Hüseyin ŞENGÖZ ve Abdullah, KESKİN (2004), Bütçe Açıkları ve Finansman Politikası, Orion Yayınları, Ankara
  • ŞEN, Hüseyin ve SAĞBAŞ, İsa (2004), Bütçe Açıkları Teori ve Türkiye Uygulaması, Seçkin Yayınları, Ankara
  • ŞİMŞEK, H. Ayça ve ALTAY, Asuman (2009), “Küresel Kriz Ortamında Türkiye’ de Maliye Politikalarının Değerlendirilmesi”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Gündem, Cilt:46, Sayı:528, ss:11-23
  • TEMELLİ, Sezai (2001), ‘Türkiye’de Konsolide Bütçe Harcamalarının Gelişimi [1980 – 2000]’, http://www.bayar.edu. tr/~msempoz/bildiriler.htm, 19.09.2011
  • YILDIRIM, Erhan ve YILDIRIM, Refia (2001), ‘1980 Sonrası Uygulanan Maliye Politikaları Ve Türkiye Ekonomisi Üzerin- deki Etkileri’,http://www.bayar.edu.tr/~msempoz/bildiriler.htm, 19.09.2011