Oecd Ülkelerinde Ekonomik Büyüme ve Çevre Kirliliğinin Sağlık Harcamaları Üzerine Etkisinin Analizi

Bu çalışmanın amacı, 1990-2014 dönemi arasında 21 OECD ülkesinde çevresel tahribatın ve ekonomik büyümenin sağlık harcamaları üzerindeki etkisini analiz etmektir. Çalışmada çevresel tahribatın göstergesi olarak CO2 emisyonu, ekonomik büyümenin göstergesi olarak kişi başına reel GSYH ve kişi başına düşen sağlık harcaması değişkeni kullanılmıştır. Analiz kapsamında, paneli oluşturan değişkenler arasında ve modelde yatay kesit bağımlılığının olup olmadığı test edilmiştir. Sonuçlar doğrultusunda, yatay kesit bağımlılığını dikkate alan ikinci nesil CADF birim kök testi uygulanmıştır. Daha sonra Westerlund ve Edgerton (2007) Eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Son olarak değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi Emirmahmutoğlu-Köse nedensellik testi kullanılarak analiz edilmiştir. Emirmahmutoğlu Köse (2011) nedensellik testinde, Finlandiya, İspanya, İsveç, Portekiz ve Yunanistan da CO2 emisyonundan sağlık harcamalarına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Finlandiya, İsveç, İsviçre, İtalya, Hollanda, Polonya, Yunanistan, Avustralya, İspanya, Kanada ve Norveç'te ekonomik büyümeden sağlık harcamalarına doğru nedensellik ilişkisi olduğu görülmüştür.

Analysis of The Effect of Economic Growth And Environmetal Pollution On Health Expendıtures in Oecd Countries

The aim of this study was to analyze the impact of environmental damage and economic growth on health expenditures in 21 OECD countries between 1990 and 2014. In this study, it was used CO2 emissions as an indicator of environmental damage, real GDP per capita as an indicator of economic growth and the per capita health expenditure variable. Within the scope of the analysis, it was tested whether there is a cross-sectional dependence between the variables forming the panel and the model. According to the results, a second-generation CADF unit root test was applied, taking into account the cross-sectional dependence. Then Westerlund and Edgerton (2007) Cointegration test was applied. Finally, the causality relationship between the variables was analyzed by using Emirmahmuto÷lu-Köse (2011) causality test. Emirmahmuto÷lu Köse (2011) in the causality test, there is a one-way causality relationship between CO2 emissions and health expenditures in Finland, Spain, Sweden, Portugal and Greece. It is seen that there is a causal relationship between economic growth and health expenditures in Finland, Sweden, Switzerland, Italy, Netherlands, Poland, Greece, Australia, Spain, Canada and Norway.

___

  • ABDULLAH, Hussin. Muhammad, AZAM ve Siti ZAKARIYA; (2016). “The Impact of Environmental Quality on Public Healty Expenditure in Malaysia”, Asia Pasific Journal of Advanced Business and Social Studies, 2(2), s.365- 379.
  • AKINCI, Adil ve Güner, TUNCER; (2016). “Türkiye’de Sağlık Harcamaları İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki”, Sayıştay Dergisi, 102, s.47-61.
  • APERGIS, Nicholas ve Mehdi, JEBLI; (2015). “Does Renewable Energy Consumption and Health Expenditure Decrease Carbon Dioxide Emissions?Evidence for sub-Saharan Africa Countries”,MPRA,s.1-23.
  • CHAABOUNI, Sami ve Kais SAIDI; (2017). “The Dynamic Links Between Carbon Dioxide (CO2) Emissions, Health Spending and GDP Growth: A Case Study for 51 Countries”, Environmetal Research, 158,s.137-144.
  • CHEBBI, Houssem, Marcelo, OLARREAGA ve Habib ZITOUNA; (2010). “Trade Openness and CO2 Emissions in Tunusia. Economic Research Forum”,Working Paper Series, 518, s.1-18.
  • EBERTHART, Markus ve Stephen, BOND; (2009). “Cross-Section Dependence in Nonstationary Panel Models: A Novel Estimator”, MPRA, s.1-26.
  • ECEVİT, Eyyup ve Murat ÇETİN; (2016). “Ekonomik Büyüme ve Çevre Kirliliğinin Sağlık Üzerindeki Etkisi: Türkiye İle İlgili Ampirik Kanıt”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 48,s.83-98.
  • EMİRMAHMUTOĞLU, Furkan ve Nezir KÖSE; (2011). “Testing for Granger Causality in Heterogeneous Mixed Panels”,Economic Modelling, 28, s.870-876.
  • FERNANDEZ, Carla. David PRIETO ve Marta, SAEZ; (2017). “On the Nexus of Air Pollution and Health Expenditures: New Empirical Evidence”,Gac Sanit, s.1-6.
  • GÜLMEZ, Ahmet; (2015). “Oecd Ülkelerinde Ekonomik Büyüme ve Hava Kirliliği İlişkisi: Panel Veri Analizi”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Eylül 9(3), s.18-30.
  • GHORASHI, Naghmeh ve Abbas, RAD; (2017). “CO2 Emissions, Health Expenditures and Economic Growth in Iran: Application of Dynamic Simultaneous Equation Models”,Journal of Community Health Research, 6(2),s.109-116.
  • KARASOY, Alper ve Gökhan DEMİRTAŞ; (2018). “Sağlık Harcamalarının Belirleyicileri Üzerine Bir Uygulama: Çevre Kirliliği ve Yönetişimin Etkilerinin İncelenmesi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(3),s.1917-1939.
  • KATRAKILIDIS, Constantino. Ilias, KYRITSIS ve Visvabharati, PATSIKA; (2016). “The Dynamic Linkages between Economic Growth, Environmental Quality and Health in Greece”, Applied Economics Letters, 23(3), s. 217-221.
  • NARAYAN, Paresh ve Seema, NARAYAN; (2008). “Does Environmental Quality Influence Health Expenditures? Empirical Evidence from a Panel of Selected OECD Countries”, Ecological Economics, 65,s.367-374.
  • PESARAN, M. Hashem; (2007). “A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross-Section Dependence”. Journal of Applied Econometrics, 22, s.365-312.
  • PESARAN, M. Hashem.Aman, ULLAH. Takashi, YAMAGATA; (2008). “A Bias - Adjusted LM Test of Error Cross - Section Independence”. The Econometrics Journal, 11(1), s.105-127.
  • PESARAN, M.Hashem ve Takashi, YAMAGATA; (2008). “Testing Slope Homogeneity in Large Panels”,Journal of Econometrics, 142, s.50-93.
  • RAEISSI, Pouran. Touraj KHALILABAD. Aziz, REZAPOUR. Seyed, HASHEMI. Abdoreza,MOUSAVI ve Saeed, KHODABAKHSHZADEH; (2018). “Effects of Air Pollution on Public and Private Health Expenditures in Iran: A Time Series Study (1972-2014)”,Journal of Preventive Medicine & Public Health, 51,s.140-147.
  • SAIDA, Zaida ve Saidi, KAIS; (2018). “Environmental Pollution, Health Expenditure and Economic Growth and in the Sub-Saharan Africa Countries: Panel ARDL Approach”. Sustainable Cities and Society, 41.
  • SELİM, Sibel.Doğan,UYSAL ve Pınar ERYİĞİT; (2014). “Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi”Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3),s.13-24.
  • ŞAHİN, Dilek; (2018). “D-8 Ülkelerinde Finansal Gelişme ve Ticari Açıklığın Çevresel Kalite Üzerine Etkisi: Panel Veri Analizi”,Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15),s.48-67.
  • WESTERLUND, Joakim; (2008). “Panel CointegrationTests of The Fisher Effect”. Journal of Applied Econometrics. 23, s.193-233.
  • WESTERLUND, Joakim ve David EDGERTON; (2007). A Panel Boostrap Cointegration Test. Economic Letters, 97, s.185-190.
  • YAHAYA, Adamu. Norashidah, NOR. Muzafar, HABIBULLAH ve Judliana, GHANI; (2016). “How Relevant is Environmental Quality to Per Capita Health Expenditures? Empirical Evidence from Panel of Developing Countries”,SpringerPlus, 5(925),s.1-14.
  • YAZDI, Soheila ve Bahman KHANALIZADEH; (2017). “Air Pollution, Economic Growth and Health Care Expenditure”, Economic Research, 30(1),s.1181-1190.
  • YILDIZ, Barış ve Gizem YILDIZ; (2018). “Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Avrupa ve Merkez Asya Ülkeleri Örneği”,.Maliye Dergisi, 174,s.203-218.