Akkaraman, Bafra ve Bafra x Akkaraman F1 koyunlarda süt verimi ve bazı süt kalitesi özellikleri

Amaç: Bu araştırma Akkaraman (Akk), Bafra (Baf) ve Bafra x Akka-raman (F1) koyunlarda süt verimi ve sütte bazı kalite özelliklerininbelirlenmesi amacıyla yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Araştırma Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne(TİGEM) bağlı Gözlü Tarım İşletmesi’nde yürütülmüştür. Araştırma-nın hayvan materyalini 2 ve 3 yaşlı 75 baş Akkaraman, Bafra ve Bafrax Akkaraman F1 genotipi koyun oluşturmuştur.Bulgular: Laktasyon boyunca günlük ortalama süt verimi Akk,Baf ve F1 koyunlarda sırasıyla 683,61±30,08; 849,76±55,63 ve753,17±54,90 g olarak belirlenmiştir (p>0,05). Araştırmada incele-nen tüm gruplarda en yüksek süt verimi, laktasyonun 45. günündetespit edilmiştir. Laktasyon süt verimi sırasıyla 99,57; 126,40 ve112,52 kg olarak (p0,05).Laktasyona ait genel ortalama yağ oranı Akk, Baf ve melez genotip-te sırasıyla %5,85; 5,44 ve 5,67 (p>0,05); protein oranı %5,09; 5,02ve 5,03 (p>0,05); laktoz oranı %4,89; 5,04 ve 5,02 (p>0,05); kurumadde oranı %16,81; 16,42 ve 16,67; somatik hücre sayısı 275,46;216,48 ve 258,86 x103/ml (p>0,05); olarak belirlenmiştir.Öneri: Bafra x Akkaraman F1 melezi koyunlarda melezleme çalış-ması süt verimi bakımından olumlu sonuç vermiş, melez genotiptesüt veriminin iyi düzeyde olduğu ve süt kalitesinin de koyun sütüiçin bildirilen değerlere uygun olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlaragöre elde edilen yeni genotipten süt verimi ve kuzu eti üretimindeyararlanılabileceği söylenilebilir

Milk yield and some milk quality traits of Akkaraman, Bafra and Bafra x Akkaraman F1 sheep

Aim: The aim of this study was to investigate milk yield and some milk quality traits, of Akkaraman (Akk), Bafra (Baf) and Bafra x Akkaraman (F1) sheep. Materials and Methods: The research was carried out at Gözlü Sta- te Farm. A total 75 head Akkaraman, Bafra ve Bafra x Akkaraman F1 cross sheep have been used as animal material in the study. Results: The overall means in sheep from Akk, Baf and F1 were de- tected as 683,61±30,08; 849,76±55,63 and 753,17±54,90 g for daily milk yield; 99,57; 126,40 and 112,52 kg for milk yield; 133,12; 135,84 and 133,80 day for lactation duration respectively. The highest daily milk yields was assesed on 45th day of lactation period. The overall means in sheep from Akk, Baf and F1 were found as %5,85; 5,44 and 5,67 (P>0,05) for fat rate; %5,09; 5,02 and 5,03 (P>0,05) for protein rate; %4,89; 5,04 and 5,02 (P>0,05) for lactose rate; %16,81; 16,42 and 16,67 for dry matter rate; 275,46; 216,48 and 258,86 x103/ml (P>0,05) for somatic cell count respectively. Conclusion: It was determined that the crossing study of Bafra x Ak- karaman F1 genotype sheep showed positive results in terms ofmilk yield. Milk yield traits of cross genotype was good level and its milk quality was appropriate to the values reported for sheep milk. Accor- ding to these results, it can be said that the new genotype should be used in milk yield and lamb production

PDF

___

Akcan A, Özbeyaz C, Aydoğan M, Çetin O, 1988. AntalyaBoztepe’de yetiştirilen Sakız sürüsünde bazı verim özellik- lerinin incelenmesi. Doğa TU Vet. ve Hay. Derg, 12, 99-112.
Akçapınar H, Kadak R, Odabaşıoğlu F, 1982. Morkaraman ve Kangal-Akkaraman koyunlarının döl verimi ve süt verimi üzerinde karşılaştırmalı araştırmalar. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 29(3-4), 379-391.
Akçapınar H, Özbeyaz C, 1999. Hayvan Yetiştiriciliği Temel Bilgiler 1. Baskı, Kariyer Matbaacılık. ISBN: 975- 96978-0- 7, Ankara.
Akçapınar H, 2000. Koyun Yetiştiriciliği. İsmat Matbaacılık, ISBN: 975-96978, Ankara, Türkiye, pp; 1-5
Akçapınar H, Ünal N, Atasoy F, Özbeyaz C, et al., 2002. Ka- rayaka ve Bafra koyunlarının Lalahan Hayvancılık Araştır- ma Enstitüsü şartlarına uyum kabiliyeti. Lalahan Hay. Arş. Enst.Derg, 42(1), 11 - 24.
Akçapınar H, Ünal N, 2011. Bafra Koyunu, Samsun Sempoz- yumu, 13-16 Ekim 2011, Samsun Sempozyumu Kitabı, Cilt 111, Samsun, Türkiye, pp;143-148.
Aktaş G, 1970. İvesi ve Akkaraman koyunlarının bazı verim özellikleri ve bunların yaş ve laktasyon ayları ile ilişkisi. Lalahan Hay. Arst. Derg, 10 (1-2), 1-7.
Anonim, 2001. Statistical package for the social science for Windows. Statistical innovations INC (Serial Number: 9024147), USA.
Ayadi M, Matar AM, Aljumaah RS, Alshaikh MA, et al., 2014. Factors affecting milk yield, composition and udder health of najdi ewes. International Journal of Animal and Veteri- nary Advances, 6, 28-33.
Çelik Ş, Özdemir S, 2003. Morkaraman ırkı koyun sütlerinin bazı kimyasal ve fizikokimyasal parametrelerinin lak- tasyon boyunca değişimi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg, 34(3), 263-268.
Dulin AM, Paape MJ, Schultze WD, Weınland BT, 1983. Effect ofparity, stage oflactation and intramammary infection on concentration of somatic cells and cytoplasmic particles in goat milk. Journal of Dairy Science, 66, 2426-2433.
Esen F, Özbey O, 2002. Akkaraman, Sakız x Akkaraman Melez (F1) koyunlarda döl ve süt Verim özellikleri. Turk Journal of Veterinary and Animal Science, 26, 503-509.
FAO, 2016. FAO Statistics. Erişim Adresi: [http://www.fao. org/] / Erişim Tarihi; 06.10.2016
Fenyvessy J, Javor A, 1998. sheep milk qualityand production during lactation. sheep and goat production in central and eastern european countries. Ed: S. Kukuvics. REU Techni- cal Series, 50, Rome.
Hag JT, 2010. Somatic Cell Count Basics for Dairy Sheep. Erişim Adresi: [http://www.omafra.gov.on.ca/english/ livestock/sheep/facts/sheepmilkscc.htm] / Erişim Tarihi; 05.06.2015.
Karaca O, Akyüz N, Andiç S, Altın T, 2003. Karakaş koyunları- nın süt verim özellikleri. Turk J Vet Anim Sci, 27, 589-594.
Karaoğlu M, Macit M, Aksoy A, 2001. Tuj koyunlarının yarı entansif koşullarda süt verim özellikleri. Turk J Vet Anim Sci, 25, 249-253.
Kondyli E, Svarnas C, Samelis J, Katsiari MC, 2012. Chemical composition and microbiological quality of ewe and goat milk of native Greek breeds. Small Ruminant Research, 103(2), 194-199.
Küçük M, Akçapınar H, 1999. Akkaraman, Alman Siyah Baslı (ASB) Etçi X Akkaraman melezi (F1) koyunlarının süt ve- rim özellikleri. Lalahan Hay. Arst. Derg, 39(1), 33-42.
Maria G, Gabina D, 1992. Simplification of milk recording scheme in Latxa milking sheep. Livestock Production Sci- ence, 31(3-4), 313-320.
Mundan D, Özbeyaz C, 2004. Akkaraman, Kıvırcık X Akkara- man G1 ve Sakız X Akkaraman G1 Koyunlarda Süt Verim Özellikleri ile Kuzularda Büyüme ve Yaşama Gücü. Lalahan Hay. Arst. Derg, 44(2), 23-35.
Ocak E, Bingöl M, Gökdal Ö, 2009.Van Yöresinde yetiştirilen Norduz koyunlarının süt bileşimi ve süt verim özellikleri. YYU J AGR SCI, 19(2), 85-89.
Özbeyaz C, 2012. Sığır yetiştiriciliği ders notları. Ankara Üni- versitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı, Anka- ra.
Özder M, 2002. Türkgeldi Koyun tipinin gelişme ve süt verim özellikleri bakımından ıslahı. TÜBİTAK VHAG-1349’nolu Projenin Sonuç Raporu.
Paape MJ, Wiggans GR, Bannerman DD, Thomas DL, et al., 2007. Monitoring goat and sheep milk somatic cell counts. Small Ruminant Research, 68, 114-125.
Pengov A, 2001. The role of coagulase-negative Staphylo- coccus spp.and associated somatic cell counts in the ovine mammary gland. J. Dairy Sci, 84, 572-574.
Pirisi A, Piredda G, Corona M, Pes M, et al., 2000. Influence of somatic cell count on ewe’s milk composistion, cheese yi- eld and cheese qality. In: Proceedings of Sixth Great Lakes Dairy Sheep Symposium, Guelph, Canada, pp; 47-59.
Priolo A, Lanza M, Barbagallo D, Fınocchiaro L, et al., 2003. Can the reflectance spectrum be used to trace grass fee- ding in ewe milk. Small Ruminant Research, 48, 103-107.
Pulina G, Nudda A, Battacone G, Cannas A, 2006. Effects of nutrition on the contents of fat, protein, somatic cells, aro- matic compounds, and undesirable substances in sheep milk. Animal Feed Science and Technology, 131, 255–291.
Pugliese C, Acciaioli A, Rapaccini S, Parisi G, et al., 2000. Evo- lution of chemical composition, somatic cell counts and rennetimg properties of the nilk of Massese ewes. Small Rum. Res, 35, 71-80.
Romeo M, Esnal A, Contreras A, Ad´uriz JJ, et al., 1996. Evolu- tion of milk somatic cell counts along the lactation period in sheep of the Latxa breed. In: Proceedings of the Somatic Cells and Milk of Small Ruminants,Wageningen, The Net- herlands, 21–25.
Scharch C, Süß R, Fahr RD, 2000. Factors affecting milk traits and udder health in East Friesian milk sheep. Proceedings of the 6th Dairy Sheep Symposium, Guelph, Ontario, 117- 128.
Snowder GD, Glimp HA, 1991. Influence of breed, number of suckling lambs and stage of lactation on ewe milk produc- tion and lamb growth under range conditions. J. Anim. Sci, 69(3), 923-930.
Şahan N, Say D, Kacar A, 2005. Changes in chemical and mi- neral contents of Awassi ewe’s milk during lactation. Turk. J. Vet. Anim. Sci, 29, 589-593.
Ünal N, Atasoy F, Aytaç M, Akçapınar H, 2002. Akkaraman, Sakız x Akkaraman F1, Kıvırcık x Akkaraman F1 ve Sakız x Karayaka G1 koyunlarda ilk laktasyon süt verim özellikle- ri. Turk Journal of Veterinary and Animal Science, 26, 617- 622.
Ünal, N, Akçapınar, H, Atasoy, F, Yakan, A, et al., 2008a. Bafra koyunlarında bazı meme özellikleri ve kuzularda büyüme ile bu özelliklerin farklı süt kontrol yöntemleriyle tespit edilen süt verimi ve sağım özellikleriyle fenotipik kore- lasyonlar. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 55(2), 117-124.
Ünal N, Akçapınar H, Atasoy F, Yakan A, et al., 2008b. Milk yield and milking traits measured with different methods in Bafra sheep. Revue de Medecine Veterinaire, 159(10), 494-501.
Yağcı İp, Kaymaz M, (2006). Koyunlarda klinik mikrobiyo- lojik ve biyokimyasal metotlar ile subklinik mastitislerin saptanması. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 53(1), 31-35.
Yalçın BC, Aktaş G, (1969). Ergin İvesi ve Akkaraman koyun- larının Konya Ereğlisi şartlarındaki performansları. Lala- han Hay. Arst. Derg, 9(3-4), 1-14.
Yardımcı M, Özbeyaz C, 2001. Akkaraman, Sakız x Akkaraman melezi F1 koyunlarının süt verimi ve meme özelliklerinin karşılaştırılması. Lalahan Hay. Arst. Derg, 41(2), 63-77.
Yılmaz O, Çak B, Bolacalı M, 2011. Morkaraman koyun sütü- nün kimyasal bileşimine laktasyon evresi, yaş, doğum tipi ve beden ağırlığının etkisi. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 17(3), 383-386.
Yüceer B, Ünal N, Özbaşer FT, 2015. Halk elinde ekstansif koşullarda yetiştirilen Sakız x Akkaraman G1 koyunlar- da süt verimi ve bazı kalite özellikleri. Lalahan Hay. Arst. Derg,55(1), 7-14.