Zeynep Simge ACUNAZ EYTEMİZ, Ebru GUNER CANBEY

LİSZT, BARTÓK, KODÁLY, LİGETİ ÖZELİNDE MACAR BESTECİLERİN YİRMİNCİ YÜZYIL MÜZİĞİNE KATKILARI

Avrupa’daki devletlerin panoramasını değiştiren Birinci Dünya Savaşı, bestecileri ve dönem müziğini de etkileyerek müzikte radikal değişiklikler yaşanmasına sebep olmuştur. İçinde yaşanılan dönem şartlarının sanata ve sanatçıya etkilerinin ortaya konulduğu bu çalışmada, müzik sanatının tarihi süreç ile birlikte incelenmesinin, döneme ait eserlerin daha iyi anlaşılmasına etki ettiği görülmektedir. Besteciler, içinde bulundukları dönemde gerçekleşen siyasi ve sosyal olaylardan etkilenerek bunu müziklerine yansıtmışlardır. Daha kaygısız bir tavır ve yenilikçi bir bakış açısı gelişmiş, yeni ses dizileri yaratılmıştır. Yeni beste teknikleri, halk müziklerine yönelim ve ulusal müzik anlayışında gelişmeler olmuştur. Dünyada sanayi, teknoloji ve sanat dalında her ulus kendini değişime uğratırken, Macar besteciler de müziğin yeniden yapılandığı bu dönemde gerek eserleri gerek geliştirdikleri çalma metodları ve ulusalcılık akımı alanında yaptıkları araştırmalar ile diğer bestecileri etkilemiş, dönem müziğine büyük katkı sağlamışlardır. Bu çalışmada, Birinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’daki müzik ortamı ele alınarak, dönemdeki gelişmeler örneklerle açıklanmış ve Macar bestecilerin eserleri ile yirminci yüzyıl müziğine sağladığı katkılar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Macar müziği, Macar besteciler, yirminci yüzyıl müziği, Liszt, Bartok, Kodaly, Ligeti

The Contributions of Hungarian Composers Liszt, Bartók, Kodály, Ligeti To The Twentieth Century Music

The First World War, which changed the panorama of the states in Europe caused radical changes in music by affecting the composers and the music of the period. In this study, which reveals the effects of the conditions of the period on art and the artist, it is seen that the examination of the art of music together with the historical process affects a better understanding of the works of the period. Composers, influenced by the political and social events that took place in their period, reflected this on their music. A more carefree attitude and an innovative perspective have been developed and new sound sequences have been created. There have been new composition techniques, a trend to folk music and, developments in national music understanding. While every nation in the world has transformed itself in industry, technology, and art, Hungarian composers influenced other composers with their works, their playing methods and, their research in the field of nationalism in this period when the music was reconstructed and made a great contribution to the music of the period. In this study, the musical environment in Europe after the First World War was examined, the developments in the period were explained with examples and the contributions of Hungarian composers to twentieth-century music were examined.

Keywords:

Hungarian music, Hungarian composers, twentieth-century music, Liszt, Bartok, Kodaly, Ligeti,

PDF

___

Acunaz, Z. S. (2015). Birinci Dünya Savaşı Öncesinde Macar Müziği ve Yirminci Yüzyıl Müziğine Yansımaları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
Ali, F. (2011, 20 Aralık). Müzik Yaratıcılarının Zaman İçinde Yolculuğu. Erişim Tarihi: 21 Ekim, 2020, https://filizali.blogspot.com/2011/12/normal-0-false-false-false_20.html
Avcı, Z., Bayer, N., Büke Kafaoğlu, A., Büke, A., Durbaş, R., Duruel, Ü., Erözü, C., Eryılmaz, T., Savcı, M., Ulu, E., Üster, C., Yener, F. (1995-2002). Klasik Müzik Koleksiyonu Vivaldi Mozart Beethoven Ravel Liszt (1. Baskı). İstanbul: Boyut Matbaacılık A.Ş.
Bayramoğulları, B. (2014). Yeni Müzik’te Obua: Obua’nın Yeni Müzik Çalış Tekniklerinin İncelenmesi ve Müzik Eserlerinde Kullanımının Değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
Boran, İ. & Şenürkmez, K.Y. (2015). Kültürel Tarih Işığında Çoksesli Batı Müziği (1. Baskı), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Burrows, J., Wiffen, C., Ainsley, R., Barker, D., Lutchmayer, K., Hewett, I., Wilson, A., Vallois, N., Russell, A. V. A., Nex, J., Langham-Smith, R., Thompson, S., Rees, S., Weeks, M. (2012). The Complete Classical Guide. Great Britain: Dorling Kindersley Limited.
Ertaylan, İ.H. (1969). Franz Liszt, Hayatı ve Eserleri (1. Baskı), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Fassett, A. (1970). Bela Bartok: The American Years, Dover Pubns.
Griffiths, P. (2010). Batı Müziğinin Kısa Tarihi (2. Baskı) (M. H. Spatar, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (2010).
Hauser, A. (1999). The Social History of Art, Volume IV. New York: Routledge.
Horvath, J. (2014). A Short Guide To The History Of Hungary In The 20th Century, Bolyai Society Mathematical Studies.
Machlis, J. & Forney, K. (1995). The Enjoyment of Music (Seventh Ed). W.W. Norton & Company.
Mc Cabe, John. (1975). Bartok Orchestral Music (1. Baskı). Seattle: University of Washington Press Edition.
Mimaroğlu, İ. (2014). Müzik Tarihi (9. Baskı), İstanbul: Varlık Yayınları.
Muzyka (1925). A népzene forrásanál (Cilt: 2), no. 6, s. 230-233’den aktaran Sipós, J. (2009). Anadolu’da Bartok’un İzinde (1. Baskı) (S. Deliorman, Çev.). İstanbul: Ayhan Matbaası.
Say, A. (1997). Müzik Tarihi (3. Baskı), Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
Saygun, A. A. (1987). Atatürk ve Musiki (2. Baskı), Ankara: Sevda Cenap And Vakfı Yayınları.
Sipós, J. (2009). Anadolu’da Bartok’un İzinde (1. Baskı) (S. Deliorman, Çev.). İstanbul: Ayhan Matbaası.
Suchoff, B. (1976). Bela Bartok Essays Selected and Edited by Benjamin Suchoff (1. Baskı). University of Nebraska Press Lincoln and London.
Türkmen, E.F. (2016). Müzik Eğitiminde Öğretim Yöntemleri Ankara: Pagem Akademi Yayıncılık.
Vogt, H. (1972). Neue Musik seit 1945 (2. Baskı). Stuttgart: Philipp Reclam jun.
Webern, A. (1960-Almancası, 1998). Yeni Müziğe Doğru (2. Baskı). İstanbul: Pan Yayıncılık.
Wolff, H. C. (1978). Ordnung und Gestalt. Bonn-Bad Godesberg: Verlag für Systematische Musikwissenshaft.
Yener, F. (1970). Müzik Kılavuzu (1. Baskı). İstanbul: Milliyet Yayın Ltd. Şti.