Türkiye'de İlköğretim Ders Kitaplarında Grafik Tasarım Sorunları ve Çocuğun Eğitimine Yansımaları

Eğitimde, çocuğun düşünsel, ruhsal gelişimini biçimlendiren en önemli araçlardan biri de kitaplardır. Kitaplar, çocuğun nesne ve olguları kavramasında çok yönlü katkı yapar, bilmediklerini bilinir, görmediklerini görünür kılar. Çocuğun dünyasının biçimlenmesinde ders kitaplarının içeriği ve tüm görsel ögelerin çocuğun algı düzeyine göre ele alınması önem taşımaktadır. Tasarımı açısından bakıldığında, genelde, ders kitaplarında göze çarpan en önemli eksiklik tüm bilgi ve içeriği yansıtan görsel ögelerin bütünlükten yoksun, birbirinden kopuk ve dağınık olarak ele alınmasıdır. Bu nedenle bir ders kitabının tasarımında atılacak ilk adım, kitabın tamamında geçerli olacak bir ‘görsel kimliğin’ belirlenmesidir. Diğer bir deyişle içeriğe ve çocuğun algı düzeyine göre ele alınacak resim, yazı, metin ve renklerin kurgusu belli bir görsel kimliği, duyguyu yansıtacak biçimde tasarlanmalıdır.

The Problems of Graphic Design in Primary School Coursebooks and It's Reflections to Child's Education in Turkey

The books are one of the most important materials that shape the child’s mental and psychological development in primary and secondary school education. The books help child to conceive the facts and objects in many aspects. They make the things visible and known, which the child has not seen and known yet. It is important to consider the visual elements and the content of the coursebooks, forming the child’s world, in accord with the perception level of the child. The coursebooks usually lack visual elements presenting a unity, relating each other in respect to it’s design, which is the most striking matter. For the first step to design a coursebook is to create a visual identity that is relevant throughout the book. In other words, it has to be designed according to a particular visual identity or sense reflecting the pictures, the typography, the text and the colors that are organized with respect to the child’s perception level and the content.

PDF

___

İçmeli, Mürşide. Türkiye’de İlköğretim Kitaplarında Fiziksel yapı, Tasarım ve İllüstrasyon Sorunları. Türkiye ve Almanya’da İlköğretim Ders Kitapları Sempozyumu Hacettepe Ü. ve Alman Kültür Merkezi Yayını, Ankara, 1996.
Kaya, İsmail. İlköğretim Ders Kitaplarında Tasarım Sorunları. Türkiye ve Almanya’da İlköğretim Ders Kitapları Sempozyumu Hacettepe Ü. ve Alman Kültür Merkezi Yayını, Ankara, 1996.
Kırışoğlu, Olcay. Sanat Eğitimi Açısından Çocuk Resimlemelerinin Anlamı Sanat Yazıları 7, Hacettepe Ü. G. S. F. Yayınları, Ankara, 1998.
Pektaş, Hasip. Ders Kitaplarında Tipografi ve Tasarım Sorunları Sanat Yazıları 7, Hacettepe Ü. G. S. F. Yayınları, Ankara, 1998.
Sauer, Inge. İlköğretim Ders Kitaplarında Resimlemenin ‘Çocuğa Uygun Resim dili’. Konusundaki Düşünce ve Önyargılar. Türkiye ve Almanya’da İlköğretim Ders Kitapları Sempozyumu. Hacettepe Ü. ve Alman Kültür Merkezi Yayını, Ankara, 1996.
Sayın, Zülfikar. Tasarım Açısından Türkiye’de okutulan Abece Kitapları Türkiye ve Almanya’da İlköğretim Ders Kitapları Sempozyumu Hacettepe Ü. ve Alman Kültür Merkezi Yayını, Ankara, 1996.
Wölfflin, Heinrich. Sanat Tarihinin Temel Kavramları Remzi Kitabevi, İstanbul, 1985.