The relationship between school culture and leadership practices

Problem Durumu: İyi liderler örgütleri, çok iyi liderler ise insanları değiştirme gücüne sahiptirler. Çünkü örgütlerin kalbi insanlardır. Özellikle okul gibi örgütlerde sadece insanları değiştirmekle örgütün gelişimi ve büyümesi yönünde olumlu bir kültür oluşturulabilir (Hoerr, 2005). Liderlik, geniş bir yelpaze kavram olarak ele alınmakta ve otoriter, karizmatik, dönüşümcü, geleneksel, etik, kültürel, durumsal, vizyoner gibi farklı liderlik türlerinden bahsedilmektedir (O’Brien, Draper ve Murphy, 2008). Okul müdürlerinin liderlik becerileri arasında ise olumlu bir okul kültürü oluşturma doğrultusunda bir hedefe sahip olma, öğretmenlerin mesleki ve özel yaşamlarındaki ihtiyaçlarının farkında olma, öğretmen ve öğrencilerle olan ilişkilerinde onlara değer verdiğini gösterme, informal grupların farkında olma, sınıfları ziyaret etme, okulun yakın ve uzak paydaşları ile yakın ilişkiler aracılığıyla ulaşılabilir olma gibi özellikleri ön plana çıkmaktadır (Marzano, Waters ve McNulty, 2005). Bu bakış açısına göre liderlik sadece okul müdürünün bir işlevi değil okul paydaşlarının ortaklaşa bir hedefe doğru yönelme eğilimine de göndermede bulunmaktadır. Okul liderliği ile okul kültürü iç içe geçmiş süreçler olarak da tanımlanabilmektedir. Okul kültürü, okul tarih ve toplumunun derin değerleri üzerine inşa edilmiş olmasına rağmen okul kültürünü değiştirme ve yenileme liderin temel işlevi ile belirgin hale gelmektedir. Okul kültürü ve liderlik arasındaki ilişki bu yönüyle kültürün olumlu ya da olumsuza doğru evirilmesi ile de ilişkilidir (Deal ve Peterson, 2009). Paylaşımcı ve güçlü bir kültüre sahip olan okullarda bireysel amaçların paylaşılan hedefe dönüşme şansı daha fazladır. Çünkü güçlü örgüt kültürlerinde kolektif bilinç vardır. Dolayısıyla bireysel olarak geliştirilen vizyonun kim tarafından geliştirildiğinden çok, örgütsel kültürle tutarlılığı önem taşımaktadır. Bir lider olarak okul yöneticisinin en önemli rolü, ortak vizyonun okul kültürüyle kaynaşmasını sağlamaktır. Paylaşılan vizyon ve kültür bütünlüğü, vizyonun eylemselleştirilmesini kolaylaştırır. Böylece okul yöneticisi ve çalışanları vizyondan eyleme geçebilir (Durukan, 2006). Yöntem: Bu araştırma ilköğretimde görev yapan öğretmenlerin algılarına göre yol göstermek, vizyon oluşturmak, süreci sorgulamak, personeli cesaretlendirme ve izleyenleri cesaretlendirmek boyutlarından oluşan liderlik uygulamaları ile okul kültürü arasındaki ilişkiyi belirlemeyi amaçladığından ilişkisel desende tasarlanmıştır. Araştırmanın evreni 2010-2011 eğitim-öğretim yılında Erzurum ili merkez ilçelerinde yer alan ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise merkez ilçelerde yer alan 15 ilköğretim okulunda görev yapan 349 öğretmen maksimum çeşitlilik yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Bu örnekleme yönteminin tercih edilmesinde çeşitlilik gösteren durumlar arasında ortak ya da paylaşılan olguların olup olmadığının belirlenmesi ve gö

Okul kültürü ve liderlik uygulamaları arasındaki ilişki

Problem Statement: Creation of a common culture in educational organizations, particularly in schools, depends first on the presence and cohesiveness of an interacting group of individuals. Individual aims are more likely to turn into a shared objective in schools with a strong, participatory culture. Culture shared by all school stakeholders makes the actualization of both short- and long-term objectives easier. In this context, the leadership role of school administrator is essential to ensure that employees associate with school culture. Purpose of the Study: The aim of this study is to determine relationship between school administrators’ leadership practices and school culture. Methods: This study has a correlational design to determine relationship between school administrators’ leadership practices and school culture according to the perceptions of teachers in primary education. A total of 349 teachers serving in 15 primary schools were selected through a maximum diversity method. ‘Leadership Practices Inventory’ and ‘School Culture Inventory’ were administered to these teachers. Findings and Results: Positive and significant relationships were found between the scores of school culture and leadership practices of teachers in primary education. Based on the significant relationships observed, according to multivariate linear regression analysis results performed to evaluate the prediction power of leadership practices on school culture, sub-dimensions of leadership practices (guidance, creating a vision, questioning the process, encouraging personnel and encouraging audience) collectively explained 28% of the variance of school culture scores. Conclusions and Recommendations: School culture can be used by school administrators as a tool to influence and direct other people or to establish coordination among employees. Beyond being representatives of school bureaucracy, administrators should be cultural and moral guides who pioneer the creation and development of fundamental values in school. Based on the findings of the study, it is important to improve and enhance the job definition and areas of work of school administrators. Arrangements can be made to allow school administrators to take initiative towards improving their own schools. This may strengthen the guiding role of school administrators. We suggest that future studies consider a qualitative investigation of exemplary school culture and leadership practices.

PDF

___

Aytaç, T. (2003). Okul vizyonu nedir? Nasıl geliştirilir?[What is school vision? How it is developed?]. C. Elma and K. Demir (Ed.), Yönetimde çağdaş yaklaşımlar uygulamalar ve sorunlar (pp. 1-15). Ankara: Anı. Balcı, A. (2011). Eğitim yönetiminin değişen bağlamı ve eğitim yönetimi programlarına etkisi [The changing context of educational administration and its effects on educational administration postgraduate programmes]. Eğitim ve Bilim, 36(162), 196-208.
Barnett, K., & McCormick, J. (2004). Leadership and individual principal-teacher relationships in schools. Educational Administration Quarterly, 40(3), 406-434.
Cotton, K. (2003). Principal and student achievement: What the research says. Alexandria, VA: ASCD. Çelik, V. (2002). Okul kültürü ve yönetimi [School culture and management]. Ankara: PegemA. Çelikten, M. (2003). Okul kültürünün şekillendirilmesinde müdürün rolleri [Principal’s role in shaping school culture]. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4), 453-462.
Çelikten, M. (2006). The Impact of principalship on school culture: A Turkish case. International Journal of Educational Reform, 15(2), 185-201.
Deal, T. E., & Peterson, K. D. (2009). Shaping school culture. New York: Jossey-Bass. Dean, J. (1999). Improving the primary school. New York: Routledge. Demirtaş, Z. (2010a). Okul kültürü ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki [The relationship between school culture and student achievement]. Eğitim ve Bilim Dergisi, 35(158), 3-13.
Demirtaş, Z. (2010b). Liselerde okul kültürü ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki [The relationship between school culture and student achievement in high schools]. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 208-223.
Dimmock, C., & Walker, A. (2005). Educational leadership: Culture and diversity. London: Sage. Durukan, H. (2006). Okul yöneticisinin vizyoner liderlik rolü [The visioner role of school administrator]. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 7(2), 277-286.
Duygulu, S. (2007). The effects of the transformational leadership training programme on the leadership practices of unit charge nurses. Unpublished doctoral dissertation, Hacettepe University. Gruenert, S. (2000). Shaping a new school culture. Contemporary Education, 71(2), 14- 17.
Gurr, D., & Drysdale, L. (2005). Successful principal leadership: Australian case studies. Journal of Educational Administration, 43(6), 539-551. Hargreaves, A., & Fink, D. (2003). Sustaining leadership, Phi Delta Kappa, 84(9), 693- 700.
Hoerr, T. R. (2005). The Art of school leadership. Alexandria, VA: ASCD. Hofstede, G. (1998). Identifying organizational subcultures: An empirical approach. Journal of Management Studies, 35(1), 1-12. Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi: Teori, uygulama ve araştırma [Educational Administration: Theory, Research, and Practice] (Ed. & Trans S. Turan). Ankara: Nobel.
Kouzes M. J., & Posner B. Z. (2003). The leadership challenge. San Francisco: Jossey- Bass. Leithwood, K. & Riehl, C. (2003, April). What do we already know about successful school leadership? Paper presented at the American Educational Research Association Annual Conference, Chicago.
Lucas, S. E., & Valentine, J. W. (2002, April). Transformational leadership: Principals, leadership team and school culture. Paper Presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, New Orleans. Marzano, R. J., Waters, T., & McNulty, B. A. (2005). School leadership that works from research to results. Alexandria, VA: ASCD. Morey, N., & Luthans, F. (1985). Refining the displacement of culture and the use scenes and themes in organizational studies. Academy of Management Review, 10(2), 219-229.
O’Brien, J., Draper, J., & Murphy, D. (2008). School leadership. Scotland: Dunedin Academic Press. Ogbonna, E., & Harris, L. C. (2000). Leadership style, organizational culture and performance: Empirical evidence from UK Companies. The International Journal of Resource Management, 11(4), 766-788.
Özdemir, A. (2006). Okul kültürünün oluşturulması ve çevreye tanıtılmasında okul müdürlerinden beklenen ve onlarda gözlenen davranışlar [Expected and observed behaviours of the school principals in the formation and public presentation of school culture]. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 411-433.
Şimşek, N., & Fidan, M. (2005). Kurum kültürü ve liderlik [Corporate culture and leadership]. Konya: Tablet.
Şişman, M. (2002). Örgütler ve kültürler [Organizations and cultures]. Ankara: PegemA. Şişman, M. (2004). Öğretim liderliği [Instructional leadership]. Ankara: PegemA.
Şişman, M., & Turan, S. (2005). Eğitim ve okul yönetimi. [Education and School Administration] Y. Özden (Ed). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı (pp.99-146). Ankara: PegemA.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri [Qualitative research methods in social sciences]. Ankara: Seçkin. Zmuda, A., Kuklis, R., & Kline, E. (2004). Transforming schools: Creating a culture of continuous improvement. Alexandria, VA: ASCD.