The Relations Between the Acceptance and Child- Rearing Attitudes of Parents Of Children With Mental Disabilities

Problem Durumu: Ebeveyn ve çocuk arasındaki ilişki çocuğun sosyal ve duygusal gelişimi açısından önemli bir yere sahiptir. Ebeveynin çocuğuna yönelik kabul veya ret davranışı spesifik ebeveyn-çocuk bağlamı içerisinde şekillenir ve ebeveyn ile çocuk arasındaki duygusal bağın niteliği açısından kritik bir rol oynar. Zihinsel engelli bir çocuğun dünyaya gelmesiyle beraber ailenin hayatında gelişen psikolojik, sosyo-ekonomik ve diğer zorlukların ebeveynlerin çocuğunu kabul-ret düzeyini etkileyebileceği alanyazında vurgulanmaktadır. Ayrıca, zihinsel engel bağlamında yaşanan zorluklar ve ilgili sosyal baskı ve beklentilerin ebeveynlerinçocuk yetiştirme tutumlarını etkileyebildiği de saptanmıştır. Çocuğun zihin engelli olması durumunda, ebeveynlerin çocuklarına yönelik kabul veya ret davranışlarının çocuk yetiştirme tutumlarını etkileyebileceği varsayımından hareketle, ebeveynlerin 7-12 yaş arası zihinsel engeli olan çocuklarını kabul-reddi ile çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişki bu araştırmanın problemini oluşturmaktadır.Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı, 7-12 yaşları arasında zihinsel engelli çocuğu olan ebeveynlerin, çocuklarını kabul-ret düzeyi ile çocuk yetiştirme tutumları arasındabir ilişki olup olmadığını çeşitli sosyodemografik faktörler açısından incelemektir. Araştırmanın Yöntemi: 7-12 yaşları arasında zihinsel engelli çocuğu olan ebeveynlerin, çocuklarını kabul-ret düzeyi ile çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bu ilişkisel tarama modelli araştırmaya, zihinsel engelli çocuğu olan toplam 234 baba ve 129 anne rastgele örnekleme yöntemi kullanılarak dahil edilmiştir. Demografik bilgi formu ile ebeveynlerin eğitim düzeyleri ve ebeveyn ve çocukların cinsiyetine dair bilgi toplanmıştır. Araştırmada ebeveynlerin çocuğu kabullenme ve reddetme davranışlarını ve algılanan ebeveyn kontrolünü belirlemek amacıyla kullanılan Ebeveyn Kabul-Ret/Kontrol Ölçeği (EKRÖ/K), 73 maddeden oluşmakta ve sıcaklık/sevgi,düşmanlık/saldırganlık, kayıtsızlık/ihmal, ayrışmamış reddetmeve kontrololmak üzere beş alt ölçek içermektedir. Ebeveynlerin çocuklarına karşı tutumlarını belirlemek amacıyla kullanılan Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği(PARI), 60 maddedenoluşmakta ve aşırı koruyuculuk,demokratik tutum ve eşitlik tanıma, ev kadınlığı rolünü reddetme, evlilik çatışması ve sıkı disiplinolmak üzere beş alt ölçek içermektedir. Araştırmanın Bulguları ve Sonuçları: Zihinsel engelli çocukların ebeveynlerinin, çocuk yetiştirme tutumları ile çocuklarını kabul-ret düzeyleri arasında bir ilişki olup olmadığının karşılaştırıldığı araştırma sonucunda, PARI aşırı koruyuculuk alt ölçeği ile EKRÖ/K sıcaklık/sevgi, ayrışmamış reddetme ve kontrol alt ölçekleri arasında pozitif yönde ilişki saptanmıştır. Bu durum alanyazındaki benzer çalışmalarla örtüşmektedir. Çocukları zihin engelli olan ebeveynler, çocuklarının deneyimlediği sosyal ve psikolojik zorluklardan ötürüonlara yönelik aşırı koruyucu bir tutum sergileyebilmektedir. PARIevkadınlığırolününreddedilmesialtölçeğiileEKRÖ/K düşmanlık/saldırganlık, kayıtsızlık/ihmal, ayrışmamış reddetme ve kontrol alt ölçekleri ve EKRÖ/K toplam puanı arasında pozitif yönde ilişki saptanmıştır. Annenin zamanın çoğunu zihinsel engelli çocuğunun ihtiyaçlarını karşılamaya ayırması nedeniyle sosyal aktivitelerine ayırabileceği boş zamanının iyice daralması ev kadınlığı rolünün reddedilmesinde katalizör etkisi görebilir. PARIevlilikçatışmasıaltölçeğiileEKRÖ/Kdüşmanlık/saldırganlık, kayıtsızlık/ihmal, ayrışmamış reddetme, kontrol alt ölçekleri ve EKRÖ/K toplam puanı arasında pozitif yönde ilişki saptanmıştır. Özel ihtiyaçları olan çocuklara sahip ebeveynlerin çocukları için en az tehdit içerecek şekilde bir gelecek hazırlamak için sürekli bir yaşam kavgası içinde olmaları evlilik ilişkilerini zorlayabilir. Kendilerini aşırı yüklenmiş olarak hissetmelerine ve evlilikteki rollerini sorgulamalarına neden olabilir. PARI sıkı disiplin alt ölçeği ile EKRÖ/K düşmanlık/saldırganlık, kayıtsızlık/ihmal, ayrışmamış reddetme,kontrol alt ölçekleri ve EKRÖ/K toplam puanı arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu gösterilmiştir. Ebeveynler yaşamlarındaki güçlüklerinin bir parçası olduğuna inandıklarızihin engelli çocuğunaya da engeline karşı olumsuz duygular ve ret davranışlarını sergileyebilirler. Çalışmamızda annelerin EKRÖ/K sıcaklık/sevgi alt ölçeği, babaların ise kayıtsızlık/ihmal alt ölçeğinde yüksek skor almaları ebeveyn kabul-ret davranışının cinsiyet ekseninde değişebileceğini göstermektedir. Annelerin çocuğun bakımına daha fazla zaman ayırmaları, babaların ise hem işleri nedeniyle çoğunlukla evde olmamaları hem de evdeyken çocuk ile ilgilenmeye vakit ayırmamaları bu sonuçta etken olabilir. Annelerin PARI evlilik çatışması alt ölçeğinden de daha yüksek skor almış olmaları önemlidir. Bu durum, Türkiye'de eş, ebeveyn ve ev kadını olarak anneye atfedilen aşırı sorumluluk düzeyine bağlı olarak, engelli çocuğuna babadan daha fazla zaman ayıran ve bunun sonucunda zaten kısıtlı olan zamanı daha da daralan annenin endişe düzeyinin de arttığını düşündürtmektedir.Ebeveynlerin eğitim düzeyine dair bulgular, üniversite mezunu ve üstü bir dereceye sahip ebeveynlerle karşılaştırıldığında, okuryazar olmayan ebeveynlerin hem EKRÖ/K ayrışmamış reddetme ve kontrol alt ölçeklerinde, hem de PARI aşırı koruyuculuk, ev kadınlığını/işlerini reddetme, evlilik çatışması ve sıkı disiplin alt ölçeklerinde daha yüksek skor almış olduğunu göstermektedir. Ayrıca, üniversite mezunu ve üstü bir dereceyesahip ebeveynler, lise mezunu ebeveynlerle karşılaştırıldığında, PARI demokratik tutum ve eşitlik tanıma alt ölçeğinde daha yüksek skor elde etmiştir. Alanyazınla örtüşen bu bulgular, genellikle düşük gelir statü sahibi olan okuryazar olmayan ebeveynlerinağır sosyo-ekonomik yaşam koşullarının aile içi dinamik ve ilişkiler üzerindeki baskıyı ağırlaştırabildiğini; eğitim düzeyinin artmasının ise,zihinsel engel ile ilgili bilgi

Zihinsel engelli çocukların ebeveynlerinin çocuklarını kabul ve çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişki

Problem Statement:The relationship between parent and child plays a fundamental role in the social and emotional development of the child. Parental acceptance-rejection behavior may be critical in shaping the quality of the affective bond between parent and child and is establishedwithin the specific contexts of the parent-child environment. Psychological, socioeconomic, and other difficulties introduced into family life by having a child with mental disability may affect parental acceptance-rejection levels. Difficulties resulting from the disability and related social pressures and expectations might also influence child-rearing attitudes.Purpose of Study:To investigate the correlation between parents' acceptance-rejection of their children with mental disability (7-12 years of age) and their child-rearing attitudes in relation to sociodemographic variables.Method:A total of 234 fathers and 129 mothers of children with mental disability (7-12 years of age) were included via a random sampling method in this relational screening modeled study. Data were collected via the Parental Acceptance-Rejection/Control Questionnaire (PARQ/C) and the Parental Attitude Research Instrument (PARI) to assess parental acceptance-rejection behavior and parents' attitudes towards their children, respectively.Findings and Results:A positive correlation was found between the PARI dependency subscale and the PARQ/Csubscales of warmth/affection and undifferentiated rejection and control. The PARI subscale of rejection of the homemaking role was positively correlated to the PARQ/C subscales of hostility, indifference/neglect, undifferentiated rejection and control, and to the PARQ/C total score. The PARI marital conflict subscale was significantly correlated to the PARQ/C subscales of hostility, indifference/neglect, undifferentiated rejection and control and to the PARQ/C total score. The PARI strictness and authoritarianism subscale wassignificantlycorrelatedtothePARQ/Csubscalesof hostility/aggression, indifference/neglect, undifferentiated rejection and control and to the PARQ/C total score. In conclusion, our findings indicate a positive association betweenacceptance-rejection behaviors and child-rearing attitudes of parents of children with mental disabilitiesand highlight the impact of the gender and the educational status of the parents, but not the gender of the child, on parental acceptance-rejection behavior and child-rearing attitudes.Recommendations:Future studies may include children with varying disabilities from different age groups and socioeconomic backgrounds, which may provide data on the likelihood of change in parental behaviors in relation to the age of the child, type of disability, and family's socioeconomic status. Comparisons between parents of children with normal development and with disability in relation to parental acceptance-rejectionbehaviorandchild-rearingattitudeswould contribute to improvement of services provided for parents of children with disability.

PDF

___

Ahmetoğlu, E. (2004). Zihinsel engelli çocukların kardeş ilişkilerinin anne ve kardeş algılarına göre değerlendirilmesi [Evaluation of sibling relationships of children with mental disabilities according to mother and sibling perceptions]. Unpublished master's thesis, Ankara University, Ankara, Institute of Natural and Applied Sciences.
Anjel, M. (1993) The transliteral equivalence, reliability and validity studies of the parental acceptance-rejection questionnaire (PARQ) mother-form: a tool for assessing child abuse. Unpublished master's thesis, Boğaziçi University, Istanbul, Institute of Social Faculty of Education.
Anjel, M., & Erkman, F. (1993, April). The transliteral equivalence, reliability and validity studies of the parental acceptance-rejection questionnaire (PARQ) mother-form: a tool for assessing child abuse. Paper presented at the First Balkan Caucasian and Middle East Conference on Child Abuse and Neglect. Ankara, Turkey.
Ansari, Z. A. (2002). Parental acceptance-rejection of disabled children in non-urban Pakistan. North American Journal of Psychology, 4(1), 121-128.
Ayyıldız, T. (2005). Zonguldak il merkezinde 0-6 yas çocuğu olan annelerin çocuk yetiştirme tutumları [Childrearing attitudes of mothers with children between the ages 0 - 6 in Zonguldak city center]. Unpublished master's thesis, Karaelmas University, Zonguldak, Institute of Health Sciences.
Baran, G. & İçöz, A. (2001). Zihinsel engelli çocuğa sahip aile bireylerinin kaygı düzeylerinin incelenmesi [An analysis of the anxiety levels of the family members who have mentally disabled children]. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 1(6), 80-90.
Bornstein, L., & Bornstein, M. H. (2007). Parenting styles and child social development. In: R.E. Tremblay, R.G. Barr, & R.DeV. Peters (Eds.) Encyclopedia on early childhood development (pp.1-4) [online]. Montreal, Quebec: Centre of Excellence for Early Childhood Development. Retrieved 10 March 2011, from http://www.child-encylopedia.com/documents/BornsteinANGxp.pdf.
Cüceloğlu, D. (2010). İnsan ve davranışı [Human and human behavior] (20th ed.). İstanbul: Remzi.
Demiriz, S., & Öğretir, D. Ö. (2007). Alt ve üst sosyo-ekonomik düzeydeki 10 yaş çocuklarının anne tutumlarının incelenmesi [An analysis of attitudes of the mothers of 10-year-old children from low and high socio-economic levels]. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 105-122.
Dwairy, M. (2010). Parental acceptance-rejection: a fourth cross-cultural research on parenting and psychological adjustment of children. Journal of Child and Family Studies, 19(1), 30-35.
Eripek, S. (1996). Zihinsel engelli çocuklar [Children with mental disabilities]. Eskisehir: Anadolu Üniversitesi.
Erkan, S., & Toran, M. (2004). Alt sosyo-ekonomik düzey annelerin çocuklarını kabul ve reddetme davranışlarının incelenmesi (Diyarbakir ili ornegi) [A study on the acceptance and rejection behaviors of mothers from lower socio-economic levels (On Diyarbakir sample)]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 91-97.
Erkman, F. (2004, February). The relationship of self-reported physical punishment to parental acceptance-rejection in Turkish parents. Paper presented at the 33rd Annual Meeting of the Society for Cross-cultural Research. San Jose, California.
Eryavuz, A. (2006) Çocuklukta algılanan ebeveyn kabul veya reddinin yetişkinlik dönemi yakın ilişkileri üzerindeki etkileri [The effects of the perceived parental acceptance-rejection in childhood on intimate relationships in adulthood]. Unpublished doctoral dissertation. Ege University, Izmir.
Glidden, L. M., & Schoolcraft, S. A. (2003). Depression: its trajectory and correlates in mothers rearing children with intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 47, 250-263.
Hipke, K. N., Wolchik, S. A., Sandler, I. N., & Braver, S. L. (2002). Predictors of children's intervention induced resilience in a parenting program for divorced mothers. Family Relations, 51,121-129.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). İnsan ve insanlar [Human and humans] (12th ed.). İstanbul: Evrim.
Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi [Scientific Research Method] (20th ed.). Ankara: Nobel.
Kasuto, S. (2005). Aile etkileşiminin çocuğun sosyal ve bilişsel gelişimi üzerindeki etkisi [Effects of parent-child relation on child's social and cognitive development]. Unpublished master's thesis, Marmara University, Istanbul, Faculty of Education.
Kazemi, A., Ardabili, H. E., & Solokian, S. (2010). The association between social competence in adolescents and mothers' parenting style: A cross sectional study on Iranian girls. Child and Adolescence Social Work Journal, 27(6), 395-403.
Kermanshahi, S. M., Vanaki, Z., Ahmadi, F., Kazemnejad, A., Mordoch, E., & Azadfalah, P. (2008). Iranian mothers' perceptions of their lives with children with mental retardation: A preliminary phenomenological investigation. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 20 (4), 317-326.
Keskin, G., Bilge, A., Engin, E., & Dülgerler, Ş. (2010) Zihinsel engelli çocuğu olan anne-babaların kaygı, anne-baba tutumları ve başa çıkma stratejileri açısından değerlendirilmesi [The evaluation of anxiety, parental attitude and coping strategy in parents of children with mental retardation]. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(1), 30-37.
Khaleque, A., & Rohner, R. P. (2002). Perceived parental acceptance-rejection and psychological adjustment: A meta-analysis of cross-cultural and intracultural studies. Journal of Marriage and Family, 64, 54-64.
Kitahara, M. (1987). Perception of parental acceptance and rejection among Swedish university students. Child Abuse & Neglect, 11, 223-227.
Koerner, S. S., Wallace, S., Lehman, S. J., & Raymond, M. (2002). Mother-to-daughter disclosure after divorce: are there costs and benefits? Journal of Child and family Studies, 11(4), 469-483.
Krishnakumar, A., & Buehler, C. (2000). Interparental Conflict and Parenting Behaviors: A Meta-Analytic Review. Family Relations, 49, 25-44.
Küçük, Ş. (1990). PARI ölçeğinin Türkçe formunun 2., 3. ve 4. alt ölçeklerinin geçerlik çalışması [The validity study of the 2nd, 3rd and 4th subscales of the Turkish adaptation of the PARI scale]. In V.Ulusal Psikoloji Kongresi Psikoloji Seminer Dergisi, 8, 451-459.
Küçüker, S., & Kanik-Richter, N. (1994). Normal çocuğa sahip anne babaların özürlü çocuğa yönelik tutumları [The attitudes of parents with normal children towards children with disability]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 1(4), 13-18.
Le Compte, G., Le Compte, A., & Sözen, S. (1978). Üç sosyo-ekonomik düzeyde Ankaralı annelerin çocuk yetiştirme tutumları: bir ölçek uyarlaması [Childrearing attitudes of the mothers from three socio-economic levels in Ankara: a scale adaptation]. Psikoloji Dergisi, 1, 5-8.
Macias, M. M., Saylor, C. F., Rowe, B. P., & Bell N. L. (2003). Age-related parenting stress differences in mothers of children with spina bifida. Psychological Reports, 93, 1223-1232.
Önder, A., & Gülay, H. (2010) Comparing acceptance and rejection levels of mentally handicapped children's parents and normally developed children's parents. e- Journal of New World Sciences Academy, 5(3), 743-750.
Öner, N. (1997). Türkiye'de kullanılan psikolojik testler [Psychological tests implemented in Turkey] (3rd ed.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
Ravindranodan, S., & Raju, V. (2007). Attitudes of parents of children with mental retardation. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 1, 137-141.
Rogers, S. J., & White, L. K. (1998). Satisfaction with parenting: the roles of marital happiness, family structure and parent's gender. Journal of Marriage and the Family, 60, 293-308.
Rohner, R. P. (1986). The warmth dimension: foundation of parental acceptance-rejection theory. London: Sage.
Rohner, R. P. (1998). Father love and child development: history and current evidence. Current Directions in Psychological Science, 7(5), 157-161.
Rohner, R. P., & Rohner, E. C. (1980). Antecedents and consequences of parental rejection: A theory of emotional abuse. Child Abuse and Neglect, 4, 189-198.
Rohner, R. P., Khaleque, A., & Cournoyer, D. E. (2009). Introduction to parental acceptance-rejection theory, methods, evidence and implications. Retrieved 10 March 2011, from http://www. cspar.uconn.edu.
Rohner, R. P., Saavedra J. M., & Granum, E. O. (1978). Development and validation of the parental acceptance-rejection questionnaire: Test manual. American Psychological Association: JSAS, MS.
Roskam, I. (2005). A comparative study of mothers' beliefs and childrearing behaviour: the effect of the child's disability and the mother's educational level. European Journal of Psychology of Education, 20(2), 139-153.
Sarı, E. (2007). Anasınıfına devam eden beş-altı yaş grubu çocukların annelerinin çocuk yetiştirme tutumlarının sosyal uyum ve becerilerine etkisinin incelenmesi [An analysis of the effects of mothers' childrearing attitudes on children's social adaptation and skills for 5-6 years old children attending daycare]. Unpublished master's thesis, Gazi University, Ankara, Institute of Educational Sciences.
Sarısoy, M. (2000). Otistik ve zihinsel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin evlilik uyumları [Marital adjustment of the parents of children with autism and mental disability]. Unpublished master's thesis, Ege University, Izmir, Institute of Social Sciences.
Schaefer, E. S., & Bell, R. Q. (1958). Development of a parental attitude research instrument. Child Development, 29, 339-361.
Tabak, N. (2007). İlköğretim birinci kademede davranış sorunları olan çocukların anne-baba tutumları [Attitudes of the parents of children who experience behavioral issues at the primary school]. Unpublished master thesis, Kocatepe University, Afyon, Institute of Social Sciences.
Turner, P. P., Sarason, I. G. & Sarason B. R. (2001). Exploring the link between parental acceptance and young adult adjustment. Cognitive Therapy and Research, 25, 185-199.
Yavuzer, H. (2010). Ana-baba ve çocuk [Parents and the child] (21st ed.). İstanbul: Remzi.
Yurdusen, S., Erol N., & Gencoz, T. (2013). The effects of parental attitudes and mothers' psychological well-being on the emotional and behavioral problems of their preschool children. Maternal and Child Health Journal, 17, 68-75.