Teaching Practice of a Social Studies Practicum Student Who is Blind: a Case Study

Problem Durumu:Avrupa Konseyi'nin 2010-engelliler eylem planında onlarıntoplumla bütünleşmesi ve yaşam kalitelerinin artırılması için istihdam sorununun çözülmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bunu sağlamak amacıyla politikalar geliştirilerek eğitim olanaklarının yaygınlaştırılması gerektiği belirtilmektedir. Çünkü sağlık, çalışma, gelir ve sosyal yaşama katılma düzeyini artıran en önemli etmen eğitimdir. Engellilik eğitim yaşamına katılmayı engellediği gibi, eğitimden yararlanamamak da engelliliğin yükünü artırmaktadır. Son yıllarda görme engelli öğretmenlerin istihdamı ve çalışmalarına ilişkin tartışmalar, Türkiye gündemini uzun süre işgal etmiştir. Bunlardan, eğitimci ve velilerin onların vereceği eğitimin niteliği konusunda kuşkulu oldukları anlaşılmaktadır. Geniş bir alanyazın taramasının ardından eğitim alanında görme engellilere yönelik araştırmaların çoğunlukla öğrenci odaklı gerçekleştirildiği görülmektedir. Oysazaman zaman eğitim fakültelerine görme engelli öğretmen adayları da gelmektedir. Fakülte ve okulların buna yeterince hazırlıklı olduğu söylenemez. Bu nedenle yapılan araştırmayla görme engelli öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamalarına dikkat çekilmek istenmektedir. Araştırmanın Amacı:Araştırmanın temel amacı; eğitim fakültesi sosyal bilgiler öğretmenliği programı son sınıf öğrencisi bir görme engelli öğretmen adayının gerçekleştirdiği sosyal bilgiler öğretimi uygulamalarının betimlenmesidir. Araştırmanın YöntemiAraştırmada, nitel yöntemlerden durum çalışması kapsamında bütüncül tek durum deseninden yararlanılmıştır. Durum çalışması aşamalarına uyularak çalışılacak durum, araştırma soruları, katılımcılar belirlenmiş, veriler toplanmış, analiz edilmiş ve raporlaştırılmıştır. Görme engelli öğretmen adayı (GEÖA), on iki hafta boyunca her hafta altı derse girerek uygulama yapmıştır. Uygulama döneminin sonunda sürecin paydaşları olan öğrenciler, rehber öğretmen, görme engelli öğretmen adayı, gören öğretmen adayı ve danışman öğretim elemanının görüşlerine başvurulmuştur. Ayrıca GEÖA'nın dönem sonundaki derslerinde yapılandırılmamış gözlem yapılmıştır.Görüşler araştırmanın amacı doğrultusunda incelenmiş, araştırmacı ve bir uzman tarafından ayrı ayrı kodlanmıştır. Daha sonra kodlar karşılaştırılarakuzlaşmaya gidilmiş ve güvenirlik oranı % 95.45 olarak hesaplanmıştır. Kodlar belli temalar altındasınıflandırılmışvebulgulardaanlamlıbütünleroluşturularaksayısallaştırılmıştır. Örnek görüşler kod adlarıyla verilmiştir. Sonuç bölümündeyse yorumlanmış ve başka araştırmaların bulgularıyla karşılaştırılarak teyit edilmiştir. Araştırmanın Bulguları: Katılımcıların GEÖA'na ilişkin ilk izlenimlerinin benzerlikler taşıdığı görülmektedir. Bir engelliyi öğretmen adayı olarak görmek katılımcılarda şaşkınlık, merak ve kuşku yaratmıştır. Ancak engelli olmasına karşın eğitim alması ve öğretmen olma mücadelesi taktir de oluşturmuştur. GEÖA derse başlarken öğrencileri selamlayıp, konuşturmakta yaşantılarını paylaşmakta ve psikolojik olarak derse hazırlamaktadır. Örneklerle onların dikkatleriniçekmektevederstenkazanımlarınıileterekgüdülenmelerini sağlamaktadır. Önceki konuyla bağlantıyı soru-yanıt tekniğiyle kurmakta, söz veya PowerPoint'le ne işleyeceğini açıklamaktadır.Bunu yaparken braille metninden yararlanmaktadır. Sınıfı yönetirken GEÖA'nın sesten tanıma yeteneğiyle iletişim kurduğu öğrencileri yönergelerle yönlendirdiği anlaşılmaktadır. Demokratik bir ortam oluşturan GEÖA, örnekler, ipuçları, yüreklendirme, ödüllendirme, güdüleme etkinlikleriyle iletişim kurma çabasını sergilemektedir. Ayrıca öğrencilere yaklaşarak iletişim kurmaktadır. Buna karşın göz temassızlığının iletişimi istenen düzeyde kurmasını engellediği görülmektedir. Dersi işlerken GEÖA'nın ağırlıklı olarak anlatım ve soru-yanıt yöntem-tekniklerini kullandığı anlaşılmaktadır. Bu süreçte ekran okuyuculu dizüstü bilgisayar, PowerPoint ve braille metni kullanmaktadır.GEÖA, ölçme-değerlendirmeyi soru-yanıtlarla sözel veya sunuyla, eleştirel bir değerlendirmeyle öğrencilere dönüt vererek ve meslektaşlarıyla paylaşarak gerçekleştirmektedir. Ancak var olan koşullarda bunları kayda geçirmesi zor gözükmektedir. Dersi sonlandırırken GEÖA dönüt, tekrar ve özetle toparlamakta ödev vermektedir. Süre yetmediğindeyse kontrolsüz bir biçimde sonlandırmak zorunda kalmaktadır. Bu da dersin bitirilmesinde onun zorluk yaşadığı şeklinde yorumlanabilir. Gören öğretmen adaylarından farkları bağlamında GEÖA daha güler yüzlü, hoşgörülü, anlayışlı, sakin bulunmuştur. Ancak görsel iletişim kuramaması nedeniyle kendini fiziksel-sosyal ortama hakim hissetmemesinin onu derste daha tedirgin ve mesafeli olmaya ittiği söylenebilir. En belirgin fark ise görselleri kullanamamak olarak ortaya çıkmaktadır. GEÖA'nın Sosyal Bilgiler dersinde sorunların fiziki yapı ve materyallerüzerinde yoğunlaştığını anlaşılmaktadır. Materyal kullanımında yardım almakta ve özel materyallere gereksinim duymaktadır. Okulların çoğunda fiziki yapı görme engellilere uygun değildir. Son yıllarda yaygınlaştırılmaya çalışılan kaynaştırma eğitimleri eğitim ortamlarının "engellilere uygunluk" açısından sorgulanmasına yol açmıştır. GEÖA'nın yaşadığı diğer bir sorun da sınıf yönetiminde derse ilgi ve güdünün sürekliliğiyle güvenliği sağlamada zorlanmasıdır. GEÖA öğrenme sürecini bütün öğrencilerin ilgi ve gereksinimlerine göre düzenlemeye çalışmaktadır. Ancak fiziki yapı ve materyal eksikliği onun çabasını olumsuz yönde etkilemektedir. Sosyal Bilgiler dersi alan yeterlikleri arasında bulunan mekanı algılama becerisini de GEÖA'nın materyalsiz bir ortamda kazandırması oldukça zordur.Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: GEÖA'nın öğretmenlik uygulamasının sosyal ve fiziki bağlamda çeşitli sonuçları ortaya çıkmıştır. Öncelikle sosyal bağlam ele alındığında ilk izlenimlerden başlayarak engellilerin önündeki en büyük sorunun önyargılar olduğu anlaşılmaktadır. Bunların olumlu hale getirilebilmesi için etkili bir eğitimle engellilerle sorumluluğun paylaşıldığı bir toplum ya

Görme Engelli Bir Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayının Öğretmenlik Uygulamasına İlişkin Durum Çalışması

Problem Statement: It is emphasized in the Council of Europe's action plan for people with disabilities (PD) that it is important to solve the employment problem to enable PD to integrate into society and improve the quality of their lives. In order to achieve this, educational opportunities along with employment for PD at places in which physical conditions are adjusted should be provided. Disability prevents PD from joining educational life which also increases the burden of their disability. Education will help them integrate with the society they live in and therefore prevent isolation. However, some people in Turkey have doubts about the professional competencies of PD. Purpose of Study: In this study, the social studies teaching practice conducted by a practicum student who is blind is described. Methods: The holistic single case design, which is one of the qualitative research techniques, was used through interviews and observations in this study. The university supervisor, mentor teacher, sighted practicum students and students who continually interact with the main participant who is a blind practicum student (BPS) make up the other participants. In analyzing the student interviews, content analysis was carried out. Findings and Results: The findings of the study are as follows: first Impressions of the BPS, the BPS beginning the lesson, classroom management, teaching the lesson, evaluation, ending the lesson, his differences from other practicum students, the problems that occur in the social studies lessons of the BPS, suggestions for the BPS's lessons. Conclusions and Recommendations: The results suggest that all school stakeholders should be educated and prepared for the education process with people who are blind or visually impaired (BVI). This practice conducted by the BPS revealed the importance of education, social and physical conditions

___

  • Administration for Disabled People. (2006). Özürlülük araştırmaları [Disability research]. Retrieved July 12 2010 from http://www.ozida.gov.tr/arastirma/oztemelgosterge. htm
  • Argyropoulos, V., & Stamouli, M. (2006). A collaborative action research project in an inclusive setting: Assisting a blind student, The British Journal of Visual Impairment, 24, 128-134.
  • Bardin, J. A., & Lewis, S. (2008). A survey of the academic engagement of students with visual impairments in general education classes, Journal of Visual Impairment & Blindness, 103, 472-483.
  • Bogdan, R. C., & Biklen, S. K. (1998). Qualitative research for education (3rd ed.). Boston: Allyn and Bacon.
  • Bolat, N., Doğangün, B., Yavuz, M., Demir, T., & Kayaalp, L. (2010). Doğuştan tam görme engeli olan ergenlerin depresyon kaygı düzeyleri ve benlik kavramı özellikleri [Depression and anxiety levels and self concept characteristics of the adolescents with congenital complete visual impairment]. Türk Psikiyatri Dergisi, 21, 1-7.
  • Carroll, A., Forlin, C., & Jobling, A. (2003). The impact of teacher training in special education on the attitudes of Australian pre-service general educators towards people with disabilities, Teacher Education Quarterly, 30 (3), 65-79.
  • Cavkaytar, A. (2005). Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar ve özel eğitim [Children with special needs and special education]. İ.H. Diken (Ed.), Özel eğitim. (pp.3-27). Ankara: PegemAkademi.
  • Cavkaytar, A. (2006). Teacher training on special education in Turkey, The Turkish Online Journal of Educational Technology, 5 (3), 41-45.
  • Council of Europe. (2010). Recommendation Rec(2006)5 of the Committee of Ministers to member states on the Council of Europe Action Plan to promote the rights and full participation of people with disabilities in society. Retrieved July 08 2010 from http://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=986865&Site=COE&BackColorInternet= DBDCF2&BackColorIntranet=FDC864&BackColorLogged=FDC864.pdf
  • Hardman, M. L., Drew, C. J., & Egan, M. W. (2008). Human exceptionality school, community, and family. (9th ed.). Boston: Houghton Mifflin Company.
  • Hess, I. (2010). Visually impaired pupils in mainstream schools in Israel, The British Journal of Visual Impairment, 28 (1), 19-32.
  • Koening, A. J., & Friend, M. (2006). Students with visual impairments. M. Friend (Ed.), Special Education. Boston: Pearson.
  • Konarska, J. (2007). Young people with visual impairments in difficult situations, Social Behavior and Personality, 35 (7), 909-918.
  • Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
  • Miles, M., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. (2nd ed.). London: Sage Publications.
  • Ministry of National Education. (2009). Sosyal bilgiler öğretmeni özel alan yeterlikleri [Competencies in specific areas of social studies teachers]. Retrieved May 20, 2010 from http://otmg.meb.gov.tr/alansosyal.html
  • Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. (3rd. ed.). London: Sage Publications.
  • Safhi, M. Y., Zhou, L., Derrick, W. S., & Kelley, P. (2009). Assistive technology in teacher-training programs: a national and international perspective. Journal of Visual Impairment & Blindness, 103, 562-568.
  • Sharma, U., Moore, D., Furlonger, B., King, B. S., Kaye, L., & Constantinou, O. (2010). Forming effective partnerships to facilitate inclusion of students with vision impairments, The British Journal of Visual Impairment, 28, 57-67.
  • Student Selection and Placement Center. (2010). ÖSYS'de özel durumu bulunan adaylar [Candidates with special statuses at Student Selection and Placement Exam]. Retrieved July 13 2010 from http://www.osym.gov.tr/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF8FE90 74FF19B00053D203AAAB91E0915.pdf
  • Suvak, P. (2004). What do they really do? Activities of teachers of students with visual impairments. Review (0899-1510) Source: Psychology & Behavioral Sciences Collection, 36 (1), 22-31.
  • Turkish Republic Prime Ministry. (2010). Özürlülerin devlet memurluğuna alınma şartları ile yapılacak yarışma sınavları hakkında yönetmelik. [The regulation of disabled officer selection examination]. Retrieved May 10 2010 from http://www.mevzUSt.gov.tr/Metin.Aspx?MevzUStKod=3.5.20047754&sourc eXmlSearch=&MevzUStIliski=0.pdf
  • Turkish Statistical Institute. (2010). Özürlü istatistikleri sonuçları [Results of the disabled statistics]. Retrieved May 10 2010 from http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id =5&ust_id=1.pdf
  • Wong, H. B., Machin, D., & Tan, S. B. (2009). Visual impairment and its impact on health-related quality of life in adolescents. American Journal of Ophthalmology, 147 (3), 505-511.
  • World Health Organization. (2010). Disability and rehabilitation WHO action plan 2006- 2011. Retrieved July 12 2010 from
  • http://www.who.int/disabilities/publications/ dar_action_plan_2006to2011.pdf
  • Yeşil, R. (2008). Aday öğretmenlerin öğrenme-öğretme ilkelerini uygulama yeterlikleri [Prospective teachers' competencies of applying the teaching- learning principles]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 637-652.
  • Yeşil, R. (2009). Sosyal bilgiler aday öğretmenlerinin sınıf içi öğretim yeterlikleri [Prospective social studies teachers' in-class teaching competencies], Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2), 327-352.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. [Qualitative research methods in social sciences]. Ankara: Seçkin Yayıncılık.