The change of school employees' organizational justice (OJ) perceptions concerning geography according to socio-culture

Problem Durumu: Adalet kavramı örgütlerde kaynakların dağıtımına ilişkin adillik algısı ile başladı. Örgütsel adalet, çalışanların görüşlerine göre, yöneticilerin davranışlarının ne kadar adil olup olmadığı algısıdır. Örgütsel adalet beş türde incelenmektedir: dağıtımsal, prosedürel, etkileşimci, ilişkilere dayalı ve bilgilendirici. Donovan, Drasgow ve Munson (1998) bu adalet algısının örgütte iki boyutta ortaya çıktığını öne sürmüşlerdir: Örgüt yöneticileri ile ilişkiler ve örgütte çalışanlar arası ilişkiler. Önceki araştırmalar daha çok örgütsel adalet algısını belirlemeye dönük çalışmalar olmasına karşın, son zamanlarda örgütsel adalet, kültürel değişkenlerle birlikte araştırılmaya başlanmıştır. Son dönem bazı araştırmalarda ve politik seçim sonuçlarında Türkiye’nin de kendi içerisinde iki ya da üç farklı kültürel yapıdan oluştuğu ve bunun coğrafi olarak açıklanabildiği görülmeye başlanmıştır. Nitekim okulların da toplumun bir aynası olduğu görüşüne dayanarak, Türkiye’nin mevcut sosyo-kültürel yapısının okul içi ilişkileri de etkileyip etkilemediğinin belirlenmesinin önemli hale gelmeye başladığı öne sürülebilir. Türkiye’de demografik değişkenlerle araştırılmasına karşın, sosyo-kültürel değişkenlerin örgütsel adalete ilişkin etkileri ve bunların bölgeden bölgeye de okullardaki örgütsel adalet algısına etkisine ilişkin herhangi bir araştırmanın olmadığı görülmektedir. Türkiye’de sosyo-kültürel, özellikle de ideolojik değişkenlerin örgüt içi adalet algısını etkilediğine ilişkin genel bir toplumsal algı olduğu belirtilebilir. Araştırmanın Amacı: Bu araştırma, Türkiye’deki ilköğretim ve ortaöğretim okullarında çalışanların (yönetici, öğretmen ve diğer çalışanlar-memur ve hizmetliler) sosyo-kültürel, özellikle de ideolojik değişkenlere göre örgütsel adalet düzeyine ilişkin algılarını ve bu algılarının bölgeden bölgeye değişip değişmediğini belirlemektir. Bu temel amaç doğrultusunda şu sorulara yanıt aranmıştır: 1. Okul çalışanlarının “okul yöneticisine politik görüş yakınlığı ve şehir” değişkenlerine göre örgütsel adalet algısı nasıldır? 2. Okul çalışanlarının örgütsel adalet algısı “okul yöneticisine politik görüş yakınlığı ve şehir” değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılaşmakta mıdır? 3. Okul çalışanlarının örgütsel adalet algısı “sendika üyesi olma ve şehir” değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılaşmakta mıdır? 4. Okul çalışanlarının örgütsel adalet algısı “okul yöneticisi ile hemşehri olma ve şehir” değişkenine göre anlamlı olarak farklılaşmakta mıdır?

Okullarda görev yapanların sosyo-kültürel değişkenlere göre örgütsel adalet algısının coğrafi bölgeye ilişkin değişimi

Problem Statement: Recently, OJ has started to be searched with cultural variables. Unfortunately, in Turkey, it has only been searched with demographic variables, but there are common perceptional effects of sociocultural variables. Purpose of Study: The purpose of this study is to determine the effect of some socio-cultural variables on OJ, and whether or not OJ differs concerning geographic parts according to employees’ perceptions. Sample and Data Analysis: A survey method was used, and the research sample of the study consists of 1016 school employees in Turkey who were selected randomly. In this research, “Perceptions of Fair Interpersonal Treatment Scale,” which was adapted to Turkish by Wasti (2001), was used to gather data. Research questions were tested with MANOVA analysis, which consists of Wilks’ Lambda results (Λ). Findings: Results showed that socio-cultural variables, especially ideology, are significant in Turkish schools in relationships with managers and relationships among employees. Besides, considering geography, school employees who work in west Anatolia and in the schools of densely populated cities have more positive perceptions about OJ than those who work in central and east Anatolia. Conclusion and Recommendations: To develop OJ in school, current research findings should be supported with qualitative research findings; formal rules and procedures have to be practiced based on equity for all employees in schools of all geographic regions in Turkey.

PDF

___

Andrews, M. C., Witt, L. A. & Kacmar, K. M. (2003). The interactive effects of organizational politics and exchange ideology on manager ratings of retention. Journal of Vocational Behavior, 62, (2), April 2003, 357-369.
Aydın, İ. & Karaman-Kepenekçi, Y. (2008). Principal’s opinions of organizational justice in elementary schools in Turkey. Journal of Educational Administration, 46 (4), 497-513.
Balcı, A. (2003). Örgütsel sosyalleşme: Teori, strateji ve taktikler [Organizational socialization: Theory, strategy and tactics]. Ankara: PegemA Yayınları.
Barut, E. (2007). Sınavla ve sınavsız atanan yöneticilerin başarı düzeylerinin karşılaştırılması [Comparison of success levels of managers’ appointed by or without examination]. Unpublished master thesis, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bies, R. J. (1987). The predicament of injustice: The management of moral outrage. In L. L. Cummings & B. M. Staw (Eds.), Research in Organizational Behavior, 9, 289–319, Greenwich, CT: JAI.
Brenda, Mc. M., (2007). Educational administrators' conceptions of whiteness, antiracism and social justice. Journal of Educational Administration, 45 (6), 684-696.
Cho, S., Ahn, S. & Lee, K. (2009). Relationship between organizational justice and organizational outcomes by combining transaction cost approach with social exchange theory. Paper presented at the annual meeting of the Southern Political Science Association, Hotel Intercontinental, New Orleans, LA, January 07, 2009.
Colquitt, J. A. (2007). Are organizational justice effects bounded by individual differences? An examination of equity sensitivity, exchange ideology, and the big five. Group & Organization Management, 32 (3), 290-325.
Cömert M., Demirtaş, H., Üstüner, M. & Özer, N. ( 2009). Lise öğretmenlerinin örgütsel adalet algısı [Organizational justice perceptions of high school teachers’]. Educational Science and Practice, 13 (7), 3-22.
Cropanzano, R. & Greeenberg, J. (1997). Progress in organizational justice: Tunneling through the maze. In C. L. Cooper & I. T. Robertson (Eds.), International Review Of Industrial And Organizational Psychology, 317-372, Wiley, New York, NY.
Demir, K. (2008). Transformational leadership and collective efficacy: The moderating roles of collaborative culture and teachers’ self-efficacy. Eurasian Journal of Educational Research, 33,93-112.
Doğan, E. (2002). Eğitimde toplam kalite yönetimi [Total quality management in education]. Ankara: Academyplus.
Donovan, M. A., Drasgow, F., & Munson, L. J. (1998). The perceptions of fair interpersonal treatment scale: The development and validation of a measure of interpersonal treatment in the workplace. Journal of Applied Psychology, 83, 683-691.
Eisenberger, R., Cotterell, N. & Marvel, J. (1987). Reciprocation ideology. Journal of Personality and Social Psychology, 53, 743-750.
Effect Size (ES) Calculators [Online]. Effect size. Retrieved 3April, 2008 from http://web.uccs.edu/lbecker/Psy590/escalc3.htm.
Eker, G. (2006). Örgütsel adalet algısının boyutları ve iş doyumuna etkileri [Organizational justice perceptions’ dimensions and affect on job satisfactions]. Unpublished master thesis, DEU Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Ferrie, J. E., Kivimaki, M., Elovainio, M., & Vahtera, J. (2003). Organizational justice and health of employees: Prospective cohort study. Retrieved April 4, 2006 from http://oem.bmjjournals. com/cgi/content/full/60/1/27
Fischer, R. & Smith P. B. (2004). Values and organizational justice: Performance- and seniority-based allocation criteria in the United Kingdom and Germany. Journal of Cross-Cultural Psychology, 35 (6), November 2004, 669-688.
Folger, R. & Cropanzano, R. (1998). Organizational justice and human resource management. Thousand Oaks, CA: Sage Publications. Folger, R. & Cropanzano, R. (2001). Fairness theory: Justice as accountability. In J. Greenberg & R. Cropanzano (Eds.), Advances in organizational justice, 1-55, Stanford University Press, Palo Alto, CA.
Folger, R., & Martin, C. (1986). Relative deprivation and referent cognitions: Distributive and procedural justice effects. Journal of Experimental Social Psychology, 22, 532-546.
Folger, R., Rosenfield, D., & Robinson, T. (1983). Relative deprivation and procedural justifications. Journal of Personality and Social Psychology, 45, 172-184.
Fua, S. J. (2007). Looking towards the source-social justice and leadership conceptualizations from Tonga. Journal of Educational Administration, 45, (6), 672-83.
Gzeist, J. & Hoy, W. K. (2003). Cultivating a culture of trust: Enabling school structure, teacher professionalism, and academic press. Unpublished working paper, Ohio State University, Columbus, OH.
Greenberg, J. (1990). Looking fair vs. being fair: Managing impressions of organizational justice. In B. M. Staw & L. L. Cummings (Eds.), Research in Organizational Behavior, 12, 111-157, Greenwich, CT: JAI Press.
Gregory, R. A. (2009). Leading change through cultural competence. AASA Journal of Scholarship and Practice, 5 (4), Winter, 34-38.
Güler, A. (2004, July). Korku kültürü ve Türk Eğitim Sistemi’nde disiplin problemi [Fear culture and discipline problem in Turkish Education System]. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Sempozyumu’nda sunulan bildiri. Malatya: İnönü Universitesi, Eğitim Fakültesi.
Harrell-Cook, G., Ferris, G.R. & Dulebohn, J. H. (1999). Political behaviors as moderators of the perceptions of organizational politics-work outcomes relationships. Journal of Organizational Behavior, 20, 1093-1105.
Ho, S. (2001). And justice for all. Virginia Tech Research Magazine, Retreived 05 February, 2007 from http://www.research.vt.edu/resmag/resmag2001/justice.html [Online].
Hoffman, J.D., Sabo, D., Bliss, J., & Hoy, W.K. (1994). Building a culture of trust. Journal of School Leadership, 3, 484-501.
Hoy, W. K. & Tarter, C. J. (2004). Organizational justice in schools: No justice without trust. International Journal of Educational Management, 18 (4), 250-9.
http://www.hurriyet.com.tr (2009). İllere göre belediyeleri kazanan partiler. Retrieved 25 August, 2009 from http://www.hurriyet.com.tr/yerelsecim2009/
http://www.tdksozluk.com (2009). Hemşehri. Retreived 02 June, 2009 from
http://www.tdksozluk.com/sozara.php?qu=hem%FEehri&ne=a
http://www.tdksozluk.com (2009). Sendika. Retreived 02 June, 2009 from
http://www.tdksozluk.com/index.php?qu=sendika&ne=a.
http://en.wikipedia.org (2009). 2007 Türkiye Cumhuriyeti milletvekili genel seçimleri. Retreived 26 August, 2009 from
http://tr.wikipedia.org/wiki/2007_T%C3%BCrkiye_Cumhuriyeti_Milletveki li_Genel_Se%C3%A7imleri.
İşcan, Ö.F. & Naktiyok, A. (2004). Çalışanların örgütsel bağdaşımlarının belirleyicileri olarak örgütsel bağlılık ve örgütsel adalet algısı [The organizational justice perception and organizational commitment as the determinants of employers’ organizational unity]. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 59 (1), 181-201.
Konovsky, M.A. & Pugh, S.D. (2004). Citizenship behavior and social exchange. Academy of Management Journal, 37 (3), 656-69.
Kose, B. W. (2007). One principal's influence on sustained, systemic, and differentiated professional development for social justice. Middle School Journal, 39 (2), 34-42.
Kunda, G. (1992). Engineering culture: Control and commitment in a high-tech corporation. Temple University Press, Philadelphia, PA.
Lerner, M.J. (1980). The belief in a just world: A fundamental delusion. Plenum Press, New York, NY.
Lind, E.A., & Tyler, T. R. (1988). The social psychology of procedural justice. Plenum, New York, NY.
Markovsky, B.(1985). Toward a multilevel distributive justice theory. American Sociological Review, 50, 822-839.
Milli Eğitim Bakanlığı (2007) . Okul yöneticlerini atama yönetmeliği [National Education Ministry administers’ appointment guide]. Retrieved 02 June, 2009 from http://personel.meb.gov.tr/upload/Genelge_2007_32_Yonetici_Atama.pdf.
Minar, D. M. (1961) "Ideology and Political Behavior", Midwest Journal of Political Science. Midwest Political Science Association.
O’Reilly, E. M. & Verdugo, R. R. (1999). Safe school indicators: The data and social policy. Education and Urban Society, 31 (3), 334-348.
Poole, W. L. (2007). Organizational justice as a framework for understanding unionmanagement relations in education. Canadian Journal of Education, 30 (3), 725- 753, Toronto.
Strike, K., Haller, E. & Soltis, J. (1998). The ethics of school administration. 2 nd ed. Teacher College, NewYork, NY.
Titrek, O. (2003). İki basamaklı (1998) ve tek basamaklı (1999) üniversiteye giriş sınav sonuçlarının bölge başarılarına göre karşılaştırılması [The comparison of region success results of two (1998) and one (1999) step OSS]. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6.
Titrek , O., Önder, İ. & Karslı, M. (2009). Çok kültürlü eğitime ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri [Pre-service teachers’ opinions about multi- cultural education]. Bildiri I8.Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuştur, 1-3 Ekim, 2009, Kuşadası.
Türkoğlu, A. (1983). Türkiye ve İsveç eğitim amaçlarının karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16 ( 1) 1983.
Tyler, T. & Lind, E. (1992). A relationship model of authority in groups. In Zanna, M. (Eds.), Advances in Experimental Social Psychology, 24, 115-192, Academic Press, New York, NY.
Weiss, R.M.& Miller, L.E. (1987). The concept of ideology in organizational analysis: The sociology of knowledge or the social psychology of beliefs. Academy of Management Journal, 12 (1), 104–16.
Watson, G. W. (2003). Ideology and the symbolic construction of fairness in organizational change. Journal of Organizational Change Management, 16 (2), 154-168.
Wasti, A. (2001). Örgütsel adalet kavramı ve Türkçe’ye tercüme edilmiş bir ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları [Term of organizational justice and a reliability and factor analysis of a translated scale]. Yönetim Araştırmaları Dergisi, Başkent Universitesi, IIBF, Ekim 2001, Ankara.
Vigoda, E., (2000). Organizational politics, job attitudes, and work outcomes: Exploration and implications for the public sector. Journal of Vocational Behavior, 57, 326–347.
Whiting, B. B. (1976). The problem of the packaged variable. In K. F. Riegel &J. F. Meacham (Eds.), The developing individual in a changing world. Mouton, The Hague, Netherlands.
Van Den Heuvel, H., Tellegen, G. & Koomen, W. (1992). Cultural differences in the use of psychological and social characteristics in children's selfunderstanding. European Journal of Social Psychology, 22 (4), 353–362.
Yılmaz, K. & Taşdan, M. (2009). Organizational citizenship and organizational justice in Turkish primary schools. Journal of Educational Administration, 47 (1), 108- 126.