The barries hindering female teabhers from becoming school principals (Sample from Mersin province-Turkey)

Problem Durumu: Sanayi devriminden sonra kadınlar bazı haklar elde etmeye başladılar ve bu hak elde etme süreci yirminci yüzyılda da devam etti. Örneğin, kadınlar yirminci yüzyılda birçok ülkede oy verme hakkı ve mülk edinme haklarını elde ettiler. Birçok ülkenin anayasası kadın erkek eşitliğini kabul etti. Bütün bu olumlu gelişmelere rağmen kadınlar erkeklerle gerçek anlamda eşit olamadılar. Kadın ve erkek arasındaki eşitsizliğin devam ettiği alanlardan birisi de eğitim alanıdır. Eğitim kurumlarında kadınlar erkeklerle kıyaslandığında okul müdürlüğü gibi mevkilere ve üst düzey mesleklere terfi etme şansına daha az sahiptir. Bundan dolayı yönetici pozisyonunda olan kadınların sayısı işgücüne katılan kadınlara oranla çok azdır. Eğitim alanında Türkiye’de de kadınlara benzer bir eşitsizlik söz konusudur. Dünyada ve Türkiye’de kadınların kariyerlerinde ilerlemelerini engelleyen nedenler benzerlik göstermektedir. Birçok araştırmaya göre bu engeller şunlardır: a-Cam tavan b- Toplumsal cinsiyet kalıp yargılar kaynaklı; c- Aile kaynaklı; d- Kadınların yöneticiliğe bakış açıları; e- Eğitim, çalışma saati, yaş ve medeni durumdan kaynaklı; f- Okul ve çevre kaynaklı kariyer engelleri. Bu çalışma ilköğretimde görevli öğretmen ve müdür görüşlerine göre ilköğretimde çalışan kadın öğretmenlerin okul müdürü olma engellerini incelemektedir. Araştırmanın Amacı: Araştırmanın amacı resmi ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin ve müdürlerin görüşlerine göre ilköğretimde çalışan kadın öğretmenlerin okul müdürü olması önündeki engelleri belirlemektir. Ayrıca bu araştırmada kadınların yaşadıkları okul müdürü olma engelleri konusunda görüşlerini belirten katılımcıların görüşleri arasında konum, cinsiyet, eğitim durumu, eşin mesleği, değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık olup olmadığının belirlenmesi hedeflenmektedir. Araştırmanın Yöntemi: Betimsel nitelikte olan bu araştırmada genel tarama modeli kullanılmış, örneklem olarak orantısız eleman örnekleme kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini, 2006-2007 öğretim yılında Mersin ilindeki ilköğretim okullarında görevli toplam 150 müdür ve 4200 öğretmen oluşturmaktadır. Toplam 150 müdürden 41’ine ulaşılmış ancak müdürlerin bir kısmı ölçeği doldurmadığı için bir kısmı da eksik ve hatalı doldurdukları için 11 ölçek araştırma kapsamı dışında tutulmuştur. Toplam 4200 öğretmenden 225’ine ulaşılmış ancak öğretmenlerin 23 tanesi ölçek maddesini eksik ve hatalı doldurmaları nedeniyle araştırma kapsamı dışında tutulmuştur. Belirtilen ildeki okullardan toplam 30 yönetici ve 202 öğretmen yansız olarak seçilmiş ve toplam 232 müdür ve öğretmen araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmanın Bulguları: Bulgulara göre konum değişkeni toplumsal cinsiyet kalıp yargıları boyutunda anlamlı bir farklılığa neden olmuştur. Konum değişkeni açısından müdür ve öğretmenlerin görüşleri arasında anlamlı bir farklılık vardır. Farklılığa ise öğretmenlerin algıları neden olmuştur. Yine cinsiyet değişkeni ailevi nedenler ve toplumsal cinsiyet kalıp yargılar boyutunda anlamlı bir farklılığa neden olmuştur. Kadınlar, erkeklere göre, kadın öğretmenlerin okul müdürü olma önünde ailevi nedenlerin ve toplumsal cinsiyet kalıp yargıların daha çok engel olduğunu düşünmektedirler. Müdür ve öğretmenlerin eğitim durumu değişkenine göre “çalışma saati, yaş, medeni durum” boyutuna yönelik algıları arasında (F:3,813;sd:(3-228);p

Kadın öğretmenlerin okul müdürü olmaları önündeki engeller (Mersin ili örneği-Türkiye)

Problem Statement: Despite many positive developments, in practice it is still not possible for women to be equal to men in the twenty-first century. One of the fields in which inequality between men and women continues to exist is education. In educational institutions, women are not given the same opportunities as men to be promoted to higher ranks and senior positions which include school principals. In many research studies, the barriers preventing women from career advancement have been found to be the existence of a glass ceiling; stereotypes about the sexes; obstacles resulting from societal structure; barriers resulting from family and women’s point of view towards administration; barriers resulting from education, working hours, age and marital status; and career obstacles resulting from school organization and environment. This paper examines the barriers preventing female teachers working in elementary schools from becoming school principals. Purpose of Study: The aim of the research is to determine the barriers preventing female teachers working in elementary schools from becoming school principals by analyzing the views of teachers and school principals who work in public elementary schools. Methods: A general scanning model is used in this descriptive research study. It was decided to use the simple random sampling approach, and 30 school principals and 202 teachers in the Mersin Province were randomly selected to constitute the sample for the research study. The researcher collected the data for the research by implementing a rating scale. By means of SPSS 11, the views of school principals and teachers about the career barriers preventing female teachers working in elementary schools from becoming school principals were determined. Findings and Results: According to the findings, the position variable and the sex variable cause meaningful differences between the points of view of the participants. There are meaningful differences between the points of view of the participants about the dimensions of working hours, age, and marital status in terms of the variable of education level. Furthermore, there were meaningful differences between the points of view of the participants about societal sex stereotypes. Conclusions and Recommendations: It can be concluded that the glass ceiling produced by society to discriminate against women continues to exist. The men in today’s societies prioritize women’s duties as motherhood, and being a housewife and a spouse. In contrast, the activities of career development are perceived as being men’s work. It should be considered that female teachers, along with other individuals who constitute an organization, have an important responsibility to help female teachers to overcome the barriers to career development.

PDF

___

Altınşık, S. (1998). Kadın öğretmenlerin okul müdürü olmasının engelleri [The barries to female teachers’ becoming school principals]. Unpublished doctoral dissertation, Hacettepe University, Institute of Social Sciences, Ankara.
Arıkan, S. (2003). Leadership behaviours of female administrators and an application in banking sector. I.B.B.F Journal of Gazi University, 1, 1-19.
Athanassoula-Reppa, A. & Koutouzis, M. (2002). Women in managerial positions in Grek education: Evidence of inequality. In P. V. Glass (Ed.), Education Policy Analysis Archives, 10, 11.
Ayan, F. (2000). Bayan öğretmenlerin yöneticilikleri ve öğretmen görüşleri [Female teachers’ administration and the opinion of teachers]. Unpublished master’s thesis, Çanakkale Onsekiz Mart University, Institute of Social Sciences, Çanakkale.
Carli, L.L. & Eagly, A. H. (2001) Gender, hierarchy, and leadership: an introduction. Journal of Social Issues, 57, 629-636.
Charles, N. & Davies, C. A. (2000) Cultural stereotypes and gendering of senior management. The editorial Board of the Sociological Review, 544-567.
Coleman, M. (2005). Gender and secondary school leadership. Gender Issues in Leadership, 33, 3-20. Retrieved May 16 2006 from http://search.epnet.com/login.aspx? direct= true&db=aph&jid=CER
Conner, N. L. & Sharp, W. L.(1992). Restructuring schools: will there be a place for women?. Retrieved May 3 2006 from http:search-epnet.com.
Çelikten, M. (2004). Okul müdürü koltuğundaki kadınlar: Kayseri İli [The women at principals’ chair: Kayseri Province]. E.Ü. Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 91-118.
Çelikten, M. (2005). The women at principals’ chair in Turkey. The Journal of American Academy of Business, 6, 85-94.
Evetts, J. (2000). Analysing change in women’s careers: culture, structure and action dimensions. Gender, Work and Organization, 7, 57-67.
Hudson, J. & Rea, D. (1998). Teacher’s perceptions of women in the principalship. A current perspective. Advancing Women In Leadership. Retrieved June 1 2006 from http:www.advancing women.com/awl/summer98/HUD.html.
ILO. (1997) Women’s progress in workforce improving worldwide, but occupational segregation still life-“glass ceiling” separates women from top jobs. Retrieved May 15 2006 from http://www.ilo.org./public/english/bureau/inf/pr/1997/35.htm.
Kerr, B., Miller, W. & Reid, M. (2002). Sex-based occupational segration in U.S. state bureauracies. Public Administration Review, 62, 412-423.
Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü. ([KSSGM], 2000). Kadın istihdamı için yeni perspektifler ve kadın işgücüne muhtemel talep [New perspectives for female employment ve the possible demand for female workforce.]. Ankara: Author.
Lane, N. (2000). The low status of female prt-time NHS nurses: a bed-pan ceiling. Gender, Work and Organization, 7, 269-281.
MEB. (2006). Mersin Milli Eğitim Müdürlüğü İstatistik Birimi.
Moreau, M.P., Osgood, J. & Halsall, A. (2007) Making sense of the glass ceiling in schools: an exploration of women teachers’ discourses. Gender and Education, 19 (2), 237– 253
Merle, A. (1999). Women’s journeys to educational administration positions. Retrieved May 4 2006 from http://www.ssta.sk.ca/research/leadership/00-08.htm.
Oplatka, I. (2001). I changed my management style: the cross-gender transition of women headteachers in mid-career. School Leadership & Management, 2, 219-233.
Otaran, N., Sayın, A., Güven, F., Gürkaynak, İ., & Atakul, S. (2003). A gender review in education, Turkey 2003. Education process (teachers & principals). Retrieved May 13 2006 from http://www.unicef.org/turkey/gr/ge21g.html.
Özbilgin, F. M. & Woodward, D. (2004). Belonging and otherness: sex equality in banking in Turkey and Britain. Gender, Work and Organization, 11, 668-688.
Procter, I. & Maureen, P. (1999). Work orientiation and women’s work: a critique of Hakim’s theory of the heterogeneity of women. Gender, Work and Organization, 6, 152-161.
Reed, V. & Buddeberg Fischer, B. (2001). Career obstacles for women in medicine: an overview. Medical Education, 35, 139-147.
Rimmer, R. & Rimmer, S. (1997). Employment breaks, pay and career development among Australian women. Gender, Work and Organization, 4, 202-217.
Smulyan, L. (2000) Feminist cases of nonfeminist subjects: case studies of women principals. Qualitative Studies in Education, 13, 589-609.
Tan,M.(1996). Eğitim yönetiminde kadın azınlık. Amme İdaresi Dergisi, 4.35-36.
Thompson, A. (2003). Special series on girls and women in education caring in context: four feminist theories on gender and education. The Ontario Institute for Studies in Education. Curriculum Inquiry ,33,1. Oxford: Blackwell Publishers.
Thompson, B. (2007). Working beyond the glass ceiling: women managers in initial teacher training in England. Gender and Education, 19, 339–352.
Usluer, L. (2000). Kadın öğretmenlerin yönetici konumlara yükseltilmeme nedenleri konusundaki öğretmen ve yönetici görüşlerinin değerlendirilmesi [The evaluation of the views of teachers and administrators about the reasons for preventing female teachers from being promoted to administrators]. Unpublished doctoral dissertation, Ankara University, Ankara.
Wilson, F. M. (2002). Management and the professions: how cracked is that glass ceiling?. Public Money & Management, 5, 15-20.
Zafarullah, H. (2000) Through the brick wall, and the glass ceiling: women in civil service in Bangladesh. Gender, Work and Organization, 7, 97-209.