Metinlerin Okunabilirlik Düzeyinin Saptanmasına Yönelik Eleştirel Bir Bakış

Bir metnin anlaşılırlık oranının belirlenmesine yönelik bir çok formül geliştirilmiştir. Ancak bu formüllerin geçerlilik düzeyleri yeterince sorgulanmamıştır. Bu formüllerin ekserisi kelime ve cümle uzunlukları üzerine temellendirilmiştir. Bunlardan biri de Fog Index’tir. Oysa, bir metindeki uzun sözcük ve tümce oranlarından çok anlamı bilinmeyen öğelerin oranı anlaşılırlık oranının belirlenmesinde daha etkilidir. Yapılan deneylerde elde edilen bulgulara göre bir metindeki anlamı bilinmeyen öğelerin oranı arttıkça, metnin anlaşılırlık düzeyi düşmektedir. Bu çalışma çerçevesinde yapılan deneylerden birinde uygulanan bir test ortalamasının, anlamı bilinmeyen öğelerin sayısı arttıkça düştüğü ve anlamı bilinmeyen öğelerin sayısı azaldıkça arttığı gözlenmiştir. Yapılan bir diğer deneyin sonuçları üzerinde (t) testi yapılmış ve metnin anlaşılırlık oranının metindeki anlamı bilinmeyen öğelerle ters orantılı olduğu gözlenmiştir. Metinde anlamı bilinmeyen öğeleri temele alan okunabilirlik oranı hesaplamaları daha güvenilir sonuç vermektedir.

A Critical View Over Determining The Readability Level of Writing Materials

Robert Gunning has provided a mathematical formula for measuring the readability level of writing materials. This formula is named Fog Index. The Fog Index is a proven method of analyzing a written material to see how easy it is to read and understand. Gunning’s Fog Index is based on the length of words and sentences in a writing material. A new formula is proposed by Sönmez, which is based on the unknown elements as foreign words, terms, concepts, metaphors, descriptive formulas and symbols etc… in a text. In this study, we have made an experimental work on French. According to the analyses of data we have observed that the account of readability rates depending on the unknown components has given much more confidential results than the Fog Index formula.

PDF

___

Berry, Adrian, (1996). Sadede Gelelim. Sonsuzluğun Kıyıları, Bilim Dünyasından Şaşırtıcı Ama Gerçek Öyküler, (Çeviren : Aslı Biçer) Tübitak : Ankara
Budak,Yusuf, (2004). Okuma Becerilerinde Yetersizlik ve Okumayan Toplum,Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi (Turkish Journal of Social Research),yıl: 8-sayı-1,203-227 Ankara. (Bu kaynak metin içinde kullanılmamış, kaynakçada neden yer alıyor?)
Coeur, Françoise. (1997). Un état de Recherches Sur la Lisibilité Textuelle, Rapport de Recherche Bibliographique.Lyon: AGRAP Sciences Presse.
Dumortıer, Jean-Louis. (1995). Lisibilite Du Discours Didactique- Réflexions sur la compréhension en lecture des différents écrits disciplinaires (Online): Retrieved on 10 march-2005 at http://www.ulg.ac.be/ cifen.
Güneş, Firdevs. (2000). Okuma Yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi. Ankara: Ocak yayınları.
Labasse, Bertrand. (1999). La lisibilite Redactionnelle:fondements et perspectives. Communication & Langages,121, 86-103, Paris: Armand Collin.
Laubach Lteracy Of Canada. (2005). Overwiev of The Gununnig Fog Index (Online): Retrieved on 15- march-2005 at www.laubach-on.ca/Trainingpost/3-2-over.htm
Sönmez, Veysel. (2003) Metinlerin Eğitselliğini Saptamada Matematiksel Bir Yaklaşım(Sönmez Modeli), Eğitim Araştırmaları, 10,24-39, Ankara: Anı Yayıncılık.
Miles,T. H.,( 1990). Critical Thinking and Writing for Science and Technology. San Diego, CA: Harcourt Brace Jovanovich, Publishers.
University Of Minnesota. (1998). Policy and Process Development Office, Fog İndex (Online): Retrieved on February-2005 at www.fpd.finop.umn.edu.