Is my social studies teacher democratic?

Problem Durumu: Demokrasi, çoğunluğun politika oluşturma, azınlığın katılma ve eleştirme haklarının bulunduğu; insan hak ve özgürlüklerine dayalı bir yaşayış ve yönetim biçimidir. Demokrasi; toplumun etkin bir üyesi olarak bireyin hoşgörü, hak, adalet, eşitlik, farklılıklara saygı, katılım, dürüstlük, işbirliği, özgürlük, sorumluluk, dayanışma ve barış gibi kavramları içselleştirmiş olmasıyla ilgilidir. Demokratik değerlerin içselleştirilmesinin tek yolu ise eğitimden geçer. Eğitim kurumları demokrat vatandaşların yetiştirilmesinde ve demokratik bir kültürün oluşturulmasında önemli bir role sahiptir. Demokrasi ve eğitim öyle iki kavramdır ki bunlar birbirlerini etkiler, dönüştürür ve zaman içinde birbirlerini geliştirirler. Bu anlamda demokrasiyle eğitim arasında sembiyotik bir ilişki olduğu söylenebilir. Demokratik bir toplumda, okullar demokrasiyle uyumlu olmalı ve demokrasiye ilişkin önemli değerleri, tutumları ve davranışları öğretmelidir. Öğrencilerin bunları öğrenebilecekleri ve yaşayabilecekleri en elverişli ortam ise demokratik sınıflardır. Eğer bir öğretmen demokratik değerlere sahipse, öğrencileri de demokratik değerleri kolaylıkla öğrenirler, ayrıca öğretmenin demokratik değerleri özümsemesi, bu değerlerin öğrenciler tarafından da içselleştirilmesini kolaylaştırır. Demokratik bir sınıf ortamının oluşturulmasında elbette bütün öğretmenlere ayrı ayrı önemli görevler düşmektedir. Bununla birlikte hem Türkiyede hem de dünyada demokratik değerlerin öğrencilere aktarılmasında Sosyal Bilgiler Öğretmenlerine ayrı bir misyon yüklenmiştir. Çünkü neredeyse tüm ülkelerde Sosyal Bilgiler ya da onun eş değeri olan derslerin programlarında, demokrasi ve onun özünü oluşturan hoşgörü, hak, adalet, eşitlik, farklılıklara saygı, katılım, dürüstlük, işbirliği, özgürlük, sorumluluk, dayanışma ve barış gibi kavramların öğretilmesi için ayrı bir başlık açılmıştır. Kuşkusuz bu sadece Sosyal Bilgiler Öğretmeninin üzerine düşen bir sorumluluk değil, bütün öğretmenlerin gerçekleştirmesi gereken genel sorumluluklardır. Ancak demokrasi kavramını sınıfta öğretmeye çalışan bir öğretmenin bu anlamda daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiği de aşikârdır. Bir insanın kendine ilişkin söylediklerinin anlamlı ve gerçekçi olabilmesi için başkalarının da o kişi hakkında aynı şeyleri söylemesi gerekir. Yani bir Sosyal Bilgiler öğretmeninin ben demokratım demesi, öğrencilerinin de evet, öğretmenimiz demokratiktirdemesiyle anlam kazanır. Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin demokrasi konularının özünü oluşturan ve demokratik bir sınıfın temel özellikleri sayılabilecek eşitlik, adalet, özgürlük ve katılım kavramlarını sınıfta ne derece yaşatabildiğinin hem öğrenci hem de öğretmenin gözünden belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Araştırmanın Amacı: Bu amaçla bu çalışmada Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin sınıf içi demokratik davranışları belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın Yöntemi: Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin sınıf içi demokratik davranışlarının belirlenmesi amacıyla yapılan bu araştırma, tarama modeli niteliğindedir. Bu çalışmada ilköğretim okullarında görev yapan Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin sınıf içi demokratik davranışları, araştırmacının geliştirdiği ölçekler (öğretmen formu ve öğrenci formu) aracılığıyla belirlenmeye çalışılmıştır. Bu araştırmanın evreni, Türkiyenin Samsun ili merkez ilçelerinde yer alan resmi ilköğretim okulu Sosyal Bilgiler öğretmenleri ve 8. sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Örneklem seçiminde resmi ilköğretim okul, öğretmen ve öğrenci sayıları göz önünde bulundurulmuştur. Araştırma evrenindeki Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin tamamına ulaşılması hedeflendiğinden örneklem alma yoluna gidilmemiş, Samsun ili merkez ilçelerinde görev yapan 194 öğretmene ölçek uygulanmıştır. Öğrencilerin belirlenmesi aşamasında her öğretmenin dersine girdiği sınıfta 10 öğrenci yansız olarak seçilmiş ve 1940 öğrenciye ölçek yollanmış ancak çeşitli nedenlerle 1712 ölçek geri dönmüş, 61 ölçek yönergeye uygun şekilde doldurulmadığı için değerlendirmeye dâhil edilmemiştir. Verilerin öğretmen ve öğrenci görüşlerine dayalı olarak karşılaştırabilmesi amacıyla aritmetik ortalama, standart sapma ve t-testi kullanılmıştır. Araştırmanın Bulguları: Araştırma sonuçları dört boyutta (özgürlük, eşitlik, adalet ve katılım) incelenmiştir. Ölçeğin özgürlük boyutuna ilişkin öğretmen ve öğrencilerin görüşleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Başka bir deyişle bu sonuç, Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin özgürlük boyutunda, sınıfta demokratik davranışlar sergilediklerine ilişkin algılarının öğrenciler tarafından paylaşılmadığını ortaya koymaktadır. Öğretmenlerin öğrencilerin sınıfta görüşlerini özgürce ifade etmelerine, seçme özgürlüğünü yaşayabilmelerine olanak tanıma, görevlerin dağıtımında seçim yöntemine başvurma, öğrencileri sınıfta küçük düşürecek davranışlardan kaçınma, öğrencilere sevgi ve saygı çerçevesinde davranma konularında öğretmen ve öğrenci görüşlerinin farklılaştığı belirlenmiştir. Ölçeğin eşitlik boyutuna ilişkin öğretmen ve öğrencilerin görüşleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Başka bir deyişle bu durum, Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin eşitlik boyutunda sınıfta demokratik davranışlar sergilediklerine ilişkin algılarının öğrenciler tarafından paylaşılmadığını ortaya koymaktadır. Öğrencilerle empati kurma, sınav sonuçlarına itiraz eden öğrencinin kağıdını görmesine izin verme, herhangi bir sorunu olan öğrencinin öğretmenle kolayca iletişime geçme, öğrencilere eşit davranma ve sınıftaki her türden farklılığa hoşgörü gösterme konularında öğretmen ve öğrenci görüşlerinin farklılaştığı belirlenmiştir. Ölçeğin adalet boyutuna ilişkin öğretmen ve öğrencilerin görüşleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Başka bir deyişle bu sonuç, Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin adalet boyutunda sınıfta demokratik davranışlar sergilediklerine ilişkin algılarının öğrenciler tarafından paylaşılmadığını ortaya koymaktadır. Öğretmenlerin öğrencileri olduğu gibi kabul etme, ödül dağıtımında ve söz hakkı vermede adil davra

Sosyal bilgiler öğretmenim demokrat mı?

Problem Statement: Democracy and education are two concepts that influence, transform, and improve each other in time. In this sense, we could talk about a symbiotic relationship between democracy and education. The social studies teacher himself or herself must primarily be tolerant towards the class, respect both students and fellow teachers, cooperate with all when needed, and then expect such behavior of the students. This is certainly not the sole responsibility of social studies teachers but a collective responsibility incumbent on all teachers. However, a teacher who is teaching the concept of democracy in class is obviously burdened with more responsibility in this context. It is therefore crucial that both the students and the teacher know the extent to which fairness, justice, freedom, and participation are actually practiced in the classroom. If a person s self-concerning remarks are to be taken as significant and realistic, they need to be corroborated by others. In other words, a social studies teacher s declaration I am democratic gains significance only if their students, too, declare, Yes, our teacher is democratic . Purpose of the Study: This study aims to reveal the extent to which social studies teachers behaviors are democratic in the classroom. Method: The democratic behaviors of social studies teachers in primary school classrooms were assessed by means of two scales (teacher form and student form) developed by the researcher. The arithmetic mean, standard deviation, and t-test were used in the data analysis for comparable results of teacher (N: 194) and student (N: 1712) views. Findings: The in-class democratic behaviors of social studies teachers in public primary schools are considered in four dimensions, i.e., freedom, equality, justice, and participation. According to the results of this study, social studies teachers perceptions of their democratic behaviors in the classroom are not shared by their students, as far as the freedom, equality, justice and participation dimensions of the research is concerned. Conclusion: When we look at the results of this study, we cannot miss the dichotomy between the perceptions of teachers and those of the students. While social studies teachers claim to apply the core dimensions of democracy to real life, their students claim otherwise. The students who participated in this survey responded that their teachers did not do their share when it came to the free expression of opinions, equal treatment, consideration of their differences, acceptance as they are, fair treatment, and encouraging student participation in the class.

___

  • Apple, M., & Benne, J. (2011). Demokratik okullar [Democratic schools]. (Çev.) M. Sarı, Ankara: Dipnot Yayınları.
  • Biesta, G. (2007). Education and the democratic person: Toward a political conception of democratic education. Teachers College Record, 109(3), 740–769.
  • Dahl, R. A. (2010). Demokrasi üstüne [On democracy]. (Çev.) B. Kadıoğlu. Ankara: Phoenix Yayinevi.
  • Demirtaş, H. (2004). Demokratik sınıf yönetimi ve İnönü Üniversitesi öğrencilerinin, öğretim elemanlarının sınıf yönetimi tutum ve davranışlarına ilişkin görüşleri [Democratic classroom management and İnönü University students’ and faculties’ opinions about classroom management]. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Sözlü Bildiri, 6-9 Temmuz, Malatya.
  • Dewey, J. (1916). Democracy and education. New York, Macmillan.
  • Doğanay, A. (2010). What does democracy mean to 14-year-old Turkish children? A comparison with results of the 1999 IEA Civic Education Study. Research Papers in Education, 25(1), 51–71.
  • Duman, T., & Koç, G. (2004). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretim elemanlarının demokratik tutum ve davranışlarına ilişkin görüşleri [College of education students’ opinions about faculties’ democratic attitudes and behaviours]. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz, İnönü Üniversitesi: Malatya.
  • Durmuş, G. Y., & Demirtaş, H. (2009). Genel lise öğretmenlerinin sınıf yönetiminde gösterdikleri davranışların demokratikliğine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri [Teachers’ and students’ views about the high school teachers’ democratic classroom management behaviours]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 121‐ 138.
  • Ertürk, S. (1970). On yıl öncesine kıyasla öğretmen davranışları [Teacher behaviours: Now and ten years ago]. Ankara: MEB Yayınları.
  • Gang, P. S. (1989). Rethinking education. New Zealand: Dagaz Press.
  • Giroux, H. (1989). Schooling for democracy. London, Routledge, Kegan & Paul.
  • Gömleksiz, M. (1988). Demokratik sınıf ortamı açısından Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğretim elemanları ve öğrencilerin davranışlarının değerlendirilmesi [Evaluation of the faculties and students’ behaviours regarding democratic classroom in College of Education at Hacettepe University]. Unpublished master thesis, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Grandmont, R. P. (2003). Judicious discipline: A constitutional approach for public high schools. American Secondary Education, 31(3), 97-117.
  • Hahn, C. (1998). Becoming political: Comparative perspectives on citizenship education. Albany: State University of New York Press).
  • Kesici, Ş. (2008). Teachers' opinions about building a democratic classroom. Journal of Instructional Psychology, 35(2), 192-203.
  • Kıncal, R. Y. (2000). İlköğretim Öğretmenlerinin Davranışlarının Demokratiklik Düzeyi [Democracy level of elementary school teachers’ behaviours]. II. Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, Çanakkale.
  • Knight, T. (2001). Longitudinal development of educational theory: Democracy and the classroom. Journal of Education Policy, 16(3), 249-263.
  • Kubow, P. K., & Kinney, M. B. (2000). Fostering democracy in middle school classrooms: Insights from a democratic institute in Hungary. The Social Studies, 91(6), 265-271.
  • Küçükahmet, L. (1989). Demokrasi eğitiminde boyutlar ve sorunlar, Demokrasi İçin Eğitim [Dimensions and problems in democracy education, Education for Democracy]. Türk Eğitim Derneği Yayınları.
  • Matusova, S. (1997). Democratic values as a challenge for education. European Education, 29(3), 65-76.
  • Osler, A., & Starkey, H. (2006). Education for democratic citizenship: A review of research, policy and practice 1995–2005. Research Papers in Education, 21(4), 433–466.
  • Öztürk, C. (2007). Sosyal bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinler arası bir bakış [Social studies: An interdiscipline glance to community life]. In C. Öztürk (Ed.) Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (s.22-50), Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Print, M., Ornstrom, S. & Nielsen, H. S. (2002). Education for democratic processes in schools and classrooms. European Journal of Education, 37(2), 193–210.
  • Putnam, R. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. New York: Simon & Schuster.
  • Selvi, K. (2006). Developing a teacher trainees’ democratic values scale: Validity and reliability analyses. Social Behavior and Personality, 34(9), 1171-1178.
  • Shechtman, Z. (2002). Validation of the democratic teacher belief scale (DTBS). Assessment in Education, 9(3), 363-377.
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik [Reliability and validity in social and behavioural measurements]. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Tanrıverdi, B., Öztan Ulusoy, Y., & Turan, H. (2012). Evaluating teacher education curricula’s facilitation of the development of critical thinking skills. Egitim Arastirmalari-Eurasion Journal of Educational Research, 47, 23-40.
  • Tomul, E., Celik, K., & Tas, A. (2012). Justice in the classroom: Evaluation of the teacher behaviours according to students’ perceptions. Egitim Arastirmalari- Eurasion Journal of Educational Research, 48, 59-72.
  • Tortop, N. (1992). Yeni demokratik yapılanmada gözönünde tutulması gereken temel ilkeler [Basic principles that needs to be considered in new democratic structuring]. Amme İdaresi Dergisi, 25 (2), 61-68.
  • Yeşil, R. (2002). Okul ve ailede insan hakları ve demokrasi eğitimi [Human rights and democracy education in school and at home]. Ankara: Nobel Yayınevi.