ÖZTAN Yıldız ULUSOY, Belgin TANRIVERDİ, Hakan TURAN

Evaluating teacher education curricula's facilitation of the development of critical thinking skills

Problem Durumu: 21. yüzyıldaki ekonomik ve sosyal değişimler eğitim sistemleri için geniş kapsamlı sonuçlar doğurmaktadır. Toplumlar karmaşıklaştıkça, sosyal entegrasyon ve ekonomik katılım için daha üst düzey beceri ve yeterlikler gerekli hale gelmektedir. Bu yeterlikleri kazanmak için öğrencilerin en çok yapması gereken şey küçük yaştan itibaren öğrenme hedeflerine eleştirelliği yansıtarak öğrenmeyi öğrenmek olmalıdır. Öğrencilerin gerçek yaşama uygulamaları gereken bilgi, beceri ve tutumları edinmelerine yardımcı olmak için, öğretmen eğitimi programlarının eleştirel düşünmeyi geliştirmesi ve yaşam boyu mesleki öğrenmeye hazırlaması açısından gözden geçirilmesi gerekmektedir.Çalışmanın Amacı: Türkiye'de 2005 yılında ilköğretim programlarının yeniden gözden geçirilmesinden sonra, Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın yayınladığı raporlarda öğrencilerin zihinsel, sosyal ve kişilik gelişimi yanında eleştirel düşünme ve problem çözebilme becerisinin de geliştirilmesi gereken en önemli alanlardan biri olduğu ifade edilmektedir. Öğrencilerin yaşam boyu öğrenme anlayışının temelinde yatan eleştirel düşünmeyi öğrenebilmeleri ancak eleştirel düşünmeyi geliştirmede öğrencilere yol gösterecek ve kendileri de bu becerilerle donanmış öğretmenlerle sağlanabilecektir. Bu nedenle öğretmen eğitimi programlarının da öğretmen adaylarını bu becerilerle donatacak özelliğe sahip olması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının görüşlerine dayalı olarak eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi açısından mevcut öğretmen eğitimi programlarını incelemektir. Bu amaçla, öğretmen eğitimi programları dersler/konular, derslerde kullanılan strateji, yöntem ve teknikler, derslerde kullanılan ölçme ve değerlendirme yaklaşımları ve öğretmenlerin tutum ve rolleri açısından analiz edilmiştir.Çalışmanın Yöntemi: Bu çalışmada nitel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları, amaçlı örneklem yoluyla belirlenen ve Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesinin son sınıfında eğitim gören matematik, fen bilgisi, okul öncesi, İngilizce, Türkçe ve sınıf öğretmenliği öğrencilerinden derse devam eden ve akademik başarıları yüksek olan 44 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak 6 odak grupla gerçekleştirilen standart açık uçlu görüşme yöntemi kullanılmıştır. Görüşme öncesi öğrencilerin eleştirel düşünmeyi açıklayan bir sayfa uzunluğundaki bir metni okumaları istenmiştir. Bu metin araştırmacılar tarafından alan yazın taraması sonrasında hazırlanmış ve iki konu alanı uzmanının da görüşleri alınarak son hale getirilmiştir. Metni okuyarak gelen öğrencilere bir programın üç öğesini (ders/içerik, öğretim yöntemleri ve değerlendirme) içeren üç soru yöneltilmiştir. Veri toplama sürecinde katılımcılar tarafından sıklıkla ifade edilen "öğretmenin rolü" maddesi çalışmaya eklenmiş ve alan yazın taraması bu madde eklenerek bir kez daha gerçekleştirilmiştir. Veriler sürekli karşılaştırmalı analiz yöntemiyle analiz edilmiştir.Araştırmanın Bulguları: Öğrenci görüşlerine göre, programda var olan dersler arasında öğretmenlik meslek derslerinin alan derslerine oranla; ayrıca proje, tasarım ve ürün geliştirmeye yönelik derslerin diğer derslere oranla öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri üzerinde daha etkili olduğu saptanmıştır. Çalışmaya katılan öğretmen adayları, var olan programa felsefe, sanat, medya temelli derslerin konması ya da var olan derslerle ilişkilendirilmesi gerektiğini, ayrıca farklı bölümlerin bir arada dersler almalarının daha etkili olacağını ifade etmektedirler. Özellikle fen ve matematik öğretmenliğinde öğrenim gören öğrenciler derslerinin alan bilgisi merkezli olduğunu ve disiplinlerarası bir anlayışla programlarına farklı konuların/disiplinlerin yer aldığı derslerin konması gerektiğini ifade etmektedirler. Derslerde kullanılan yöntemler boyutunda ise, örnek olay, grup çalışması, proje geliştirme gibi öğrenci merkezli yöntemlerin yanı sıra, düz anlatım gibi öğretmen merkezli yöntemlerin de doğru/etkin kullanıldığında eleştirel düşünme becerilerini geliştirdiği ifade edilmiştir. Ölçme ve değerlendirme boyutunda ise, üründen çok sürece önem verilmesi gerektiği ve ayrıca öğrencilerinin sonuç çıkarabilecekleri, tahminde bulunabilecekleri ve düşüncelerini özgürce ifade edebilecekleri ölçme değerlendirme araçlarının hazırlanması gerektiği ortaya konmuştur. Ancak, hangi yöntem ya da strateji kullanılırsa kullanılsın eleştirel düşünmeyi geliştirmede öğretmen etkisinin çalışmada incelenen diğer unsurlardan daha önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Buna göre alanında yetkin olan, doğru tutum ve tavır sergileyen ve kendisi de bu beceriye sahip olan öğretmenlerin eleştirel düşünmeyi geliştirmede programda yer alan derslerden ve derslerde kullanılan yöntemlerden daha etkili olduğu söylenebilir.Araştırmanın Sonuçları ve Öneriler: Bu çalışmanın sonucunda, öğrenciyi etkin kılacak her türlü yöntemin hatta doğru/etkin kullanıldığında düz anlatım da dahil tüm öğretmen merkezli yöntemlerin öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirebileceği ortaya konmaktadır. Öğrenci başarısını değerlendirme sürecinde ise öğrencilerin sadece bilgi düzeylerinin değil becerilerinin de ortaya konacağı ve öğretmenin genel tutumundan bağımsız kendilerini özgürce ifade edebilecekleri ölçme araçlarının kullanılması gerektiği ortaya konmuştur. Bu ise, öğretmen adaylarının her bir yöntemi üstün ve sınırlı yanlarıyla çok iyi tanıyacakları ve doğru yerde etkin bir şekilde kullanacakları ve ayrıca ölçme ve değerlendirme araçlarını daha etkili olarak kullanacakları sağlam bir mesleki eğitim ile sağlanabilir. Çalışmada en çok vurgulanan maddenin "öğretmen" olması ise bu süreçte öğretmen rolünün kullanılan yöntemlerden ya da ölçme-değerlendirme araçlarından çok daha önemli olduğu; öğrencilerin kendilerini daha rahatlıkla ifade ettikleri olumlu sınıf ortamlarının yaratılmasında öğretmen tutumunun diğer tüm konulardan daha etkili olduğu sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Öğretmen eğitimi

Eleştirel düşünme becerilerini geliştirmesi açısından öğretmen eğitimi programlarının değerlendirilmesi

Problem Statement: The economic and social changes in the 21st century have wide-ranging consequences for education systems. To acquire necessary competencies, what learners need most is to learn to learn by reflecting critically on their learning aims. To provide this kind of learning experience, teacher education curricula should be revised to promote critical thinking (CT).Purpose of Study: The purpose of this study is to investigate current teacher education curricula based on pre-service teachers' ideas about the development of CT skills (CTS). In order to fulfill that aim, courses in the curricula, teaching methods, evaluation and assessment methods, and the roles played by teachers were analyzed.Methods: In this study, a qualitative research design was used. 44 participants were selected using a purposive sampling method from the senior classes of different departments in the Faculty of Education. Three main questions including the three components of curricula (content, methods, and evaluation) were directed to the students. The students' answers compelled researchers add "the role of the teacher" to the entire process. Data were analyzed using a constant comparative method.Results: Students think that professional courses and elective courses are more effective than courses solely on their discipline. Participants also think that courses on art, media, and philosophy should be integrated into the current curriculum. In terms of teaching methods, student-centered methods as well as teacher-centered methods can be effective in developing students' CTS if they are used properly/effectively. However, the results of the study show that whatever method is used, the most important factor in developing CTS is the role/attitude of the teacher.Conclusions and Recommendations: The results of this study reveal that teacher education curricula should be enriched with interdisciplinary courses. Further studies should be done including primary and secondary education teachers and teacher trainers in order to provide data for developing teacher education curricula.

PDF

___

Acun, İ., Demir, M. & Göz, N. L. (2010). Öğretmen adaylarının vatandaşlık yeterlilikleri ile eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişki [The relationship between CTS with citizenship qualifications of prospective teachers]. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 107-123
College Board. (1983). Academic preparation for college. What students need to know and be able to do. New York: College Entrance Examination Board.
Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi [Determination of Turkish student teachers1 perception on the CT]. A hi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (3), 93-108
Ennis, R. H. (1987). A taxonomy of critical thinking disposition and abilities. J. B. Baron & R. J. Sternberg, (Eds.). Teaching thinking skills: Theory and practice. New York: Freeman, 9-26.
Facione N. C., Facione, P. A. (1994). The California critical thinking skills test and the national league for nursing accreditation requirement in critical thinking. Millbrae, California: California Academic Press, 1-2.
Feuerstein, M. (2002) Media literacy in support of critical thinking. Unpublished doctoral dissertation. The University of Liverpool. Retrieved February 02 2009 from http://www.hiceducation. org/edu_proceedings/ Mira%20Feuersteinl.pdf
Ford, J.S. & Profetto-McGarth, J. (1994). A model for critical thinking within the context of curriculum or praxis. Journal of Nurse Education, 33 (8), 341-344.
Gall, M. D. Gall, J. P. & Borg, W. R. (2003). Educational research: an introduction (7th ed.). Boston, MA: A & B Publications.
Glaser, B. G. & Strauss, A. L. (1967). The discovery of grounded theory: strategies for qualitative research. Chicago: Aidine.
Green, J. M., Draper, A. K. & Dowler, E. A. (2003) Short cuts to safety: risk and 'rules of thumb' in accounts of food choice. Health, Risk and Society 5, 33-52.
Halpern, D. (1993). Assessing the effectiveness of critical thinking instruction. Journal of General Education, 44(4), 238-254.
Hatcher, D. L. (2000). Arguments for another definition of critical thinking. Inquiry: Critical thinking across the disciplines, 20(1), 3-8.
Ijaiya, N.Y. S., Alabi, A. T, & Fasasi, Y. A. (2011). Teacher education in Africa and critical thinking skills: Needs and strategies. Research Journal of Business Management, 5(1), 26-34
Johns, C. (2009). Becoming a reflective practitioner, San Francisco, CA: Wiley.
Karadeniz, A. (2006). Liselerde eleştirel düşünme eğitimi. [CT education in secondary schools]. Unpublished master thesis, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Kökdemir, D.(2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme [Making decisions and problem solving in uncertain situations]. Unpublished doctoral dissertation, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Lincoln, Y. (1999) Toward the postmodern university: Landgrants in the new millennium, The 1998-1999. Faculty lecture university distinguished lecture series, Texas: A&M University.
Lincoln, Y. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Beverly Hills, CA: Sage
Lloyd, M. & Bahr, N. (2010). Thinking critically about critical thinking in higher education, International Journal for the Scholarship of Teaching and Learning, 4, 2. Retrieved October 10 2010 from http://www.georgiasouthern.edu/ijsotl
Maden, S. & Durukan, E. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir araştırma [A study on Turkish pre-service teachers' CT dispositions]. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 28,25-34
Mangena, A. & Chabeli, M. M. (2005). Strategies to overcome obstacles in the facilitation of critical thinking in nursing education. Nurse Education Today, 25(4), 291-298
Marshall, C. & Rossman, G. B. (2006) Designing qualitative research. London: SAGE Publications. Ltd.
Mason, J. (1996). Qualitative researching. London: Sage Publications
McNamara, C. (2009). General guidelines for conducting interviews. Retrieved February 10 2010 from http://managementhelp.org/evaluatn/intrview.htm
Milli Eğitim Bakanlığı. (2005). Temel eğitime destek programı. Öğretmenlik Mesleği Genel Alan Yeterlikleri Çalışması Pilot Uygulama Ulusal Raporu [Basic education program. A Pilot Study of Competencies of Teaching]. Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü
Orr, J. B. & Klein, M. F. (1991). "Instruction in critical thinking as a form of character education." Journal of Curriculum and Supervision. 6(2), 130-144.
Patrick, J.(1986). Critical thinking in the social studies. Clearinghouse for Social Studies, Social Science Education. Bloomington IN ERIC Digest No. 30. Retrieved March 05 2009 from http://www.ericdigests.org/pre-924/critical.htm
Patton, M. Q. (Eds.). (1990). Qualitative evaluation and research methods. Newbury Park, CA: Sage.
Pyett, P. M. (2003). Validation of qualitative research in the "real world." Qualitative Health Research, 13(8), 1170-1179.
Reinstein, A. & Bayou, M., E. (1997) "Critical thinking in accounting education: processes, skills and applications", Managerial Auditing Journal, 12(7), 336-342
Rubin, H. J. & Rubin, I. S. (2005) Qualitative interviewing: the art of hearing data. Thousand Oaks, CA: Sage.
Ryan, G. W. & Bernard, H. R. (2000). Data management and analysis methods publications. In. N. Densin, & Y. Lincoln (Ed.), Handbook of Qualitative Research, (769-802). Thousand Oaks, CA: Sage Publications
Schafersman, S. D. (1991). An introduction to critical thinking. Retrieved March 05 2009 from http://www.freeinquiry.com/-critical-thinking.html
Schwandt, T. A. (2001). Dictionary of qualitative inquiry. Thousand Oaks, CA: Sage.
Thomas, L., MacMillan, J., McColl, E., Hale, C. & Bond, S. (1995) Comparison of focus group and individual interview methodology in examining patient satisfaction with nursing care. Social Sciences in Health, 1,206-219.
Thomas, E. & Magilvy, J., K. (2011). Qualitative rigor or research validity in qualitative research. Journal for Specialists in Pediatric Nursing, 16 (2011) 151-155, Retrieved May 11 2011 from
http://onlinelibrary.wiley.eom/doi/10.llll/j.1744-6155.2011.00283.x/pdf
Walsh, D. & Paul, R. (1988). The goal of critical thinking: from educational ideal to educational reality. Washington, D. C: American Federation of Teachers. Retrieved March 05 2009 from http://eric.ed.gov/ERICWebPortal/search/ detailmini.jsp?nfpb=tru e&_& ERICExtSearch_SearchValue_0=ED295916&ERICExtSearch_SearchType_0= no&accno=ED295916
Williams, R. L., Oliver, R. & Stockdale, S. L.(2004). Psychological versus generic critical thinking as predictors and outcome measures in a large undergraduate human development course. The Journal of General Education, 53(1), 2004, 37-58
YÖK [HEC]. (2010). Yükseköğretimde yeniden yapılanma: 66 soruda Bologna süreci uygulamaları [Restructuring higher education: the Bologna process in 66 questions]. Haziran, 2010, Ankara: Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. Retrieved 23 September 2010 from http://www.yok. gov.tr/katalog/bologna_kitabi_web_icin.pdf