Employability Competences of Vocational Secandary School Students

Problem Durumu: Küreselleşme olgusunun ortaya çıkardığı rekabet nedeniyle, bireylerin, kurumların ve ülkelerin rekabet edebilirlik özellikleri mercek altına alınmaktadır. Bu nedenle insanların işle ilgili yeterlikleri, ekonomik refah ve üretkenlik açısından ülkelerin gündemini en çok meşgul eden konulardan biri olagelmiştir. Öte yandan bireylerin işgücü piyasasında herhangi bir işe girebilmek için birbirleriyle rekabet edebilmeleri, mesleki yeterliklerinin yanısıra, istihdam edilebilirlikle ilgili yeterliklere sahip olmalarına ve bunları sürekli olarak geliştirmelerine bağlıdır. İstihdam edilebilirlikle ilgili yeterlikler; bireyin kendine uygun bir iş bulabilmesi, kariyer ilerlemesi yapabilmesi, işini geliştirebilmesi, sosyal, teknolojik ve kurumsal değişimlere uyumlarını sağlayabilmesine uygun nitelikte olmalıdır. Ülkeler iş gücünün nitelikleri yoluyla rekabet edebilme güçlerini arttırmaya çalışmakta ve bu kapsamdaki yeterliklerin oluşmasını güvence altına almak amacıyla eğitim ve meslek standartları geliştirme çabalarını sürdürmektedirler. Amerika Birleşik Devletleri, bir çok Avrupa ülkesi, ve Avustralya 1990’lı yıllardan bu yana insan gücünün niteliklerini yapılan bir çok araştırmayla bu açıdan da analiz etmeye ve bu yeterliklere ilişkin genel bir çerçeve oluşturmaya çabalamaktadır. Ancak araştırmalar bireylerin istihdam edilebilirlikle ilgili yeterliklerinin iş piyasasına uygun olmadığına işaret etmektedir. Bu nedenle ilgili grupların konu hakkındaki görüşlerinin benzer ve farklı yönlerinin saptanması ve üzerinde uzlaşılmış bir çerçevenin ortaya konması gerekmektedir. Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın temel amacı; henüz herhangi bir iş yerinde çalışmayan mesleki ve teknik lise mezunlarının, bir iş yerinde çalışan mesleki ve teknik lise mezunlarının, mesleki ve teknik lise müdürlerinin, mesleki ve teknik lise öğretmenlerinin ve mesleki ve teknik lise mezunlarını istihdam eden işyeri sahiplerinin, mesleki ve teknik lise mezunlarının istihdam edilebilirlikle ilgili yeterliklerine ilişkin görüşlerini saptamaktır. Bu temel amaca bağlı kalınarak aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır: a) Herhangi bir iş yerinde çalışmayan mesleki ve teknik lise mezunlarının, bir iş yerinde çalışan mesleki ve teknik lise mezunlarının, mesleki ve teknik lise müdürlerinin, mesleki ve teknik lise öğretmenlerinin ve mesleki ve teknik lise mezunlarını istihdam eden işyeri sahiplerinin görüşlerine göre, a) mesleki ve teknik lise mezunlarının işe alınmalarında ve işi sürdürmelerinde sahip olmaları gereken istihdam edilebilirlikle ilgili yeterlikler nelerdir?; b) meslek lisesi mezunlarının işe alınmalarında ve işi sürdürmelerinde sahip olmaları gereken istihdam edilebilirlikle ilgili yeterliklerden hangileri daha önemlidir? Araştırmanın Yöntemi: Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada nitel araştırmalarda kullanılan amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Burada amaç, göreli olarak küçük bir örneklem oluşturmak ve bu örneklemde çalışılan konuya taraf olabilecek bireylerin çeşitliliğini maksimum derecede örnekleme yansıtmaktır. Çalışmanın katılımcılarını; mesleki ve teknik liseden yeni mezun olmuş ve henüz herhangi bir işte çalışmayan 26 mezun, hali hazırda bir iş yerinde çalışan mesleki ve teknik lise mezunu 24 işgören, 20 mesleki ve teknik lise müdürü, 26 mesleki ve teknik lise öğretmeni ve Bu araştırmanın verileri tüm gruplara uygulanan “açık uçlu yazılı anket” yoluyla toplanmıştır. Katılımcılar yazılı olarak iki açık uçlu soruya yanıt vererek konuya ilişkin görüşlerini belirtmişlerdir. Araştırmaya katılanlardan, mesleki ve teknik lise mezunlarının işe girmelerinde rol oynayan istihdam edilebilirlikle ilgili yeterlikleri, bilgi, gözlem ve/veya deneyimlerine dayalı olarak, doğru ve yansız biçimde belirtmeleri istenmiştir. Birinci sorunun verileri üzerinde betimsel analiz tekniği uygulanmıştır. İkinci soruya verilen yanıtların analizinde ise şu yol izlenmiştir: Önce birinci sıraya yazılan yeterlikler belirlenmiş, sonra her bir yeterliğin birinci sırada yer alma yüzdesi bulunmuş ve birinci sıraya yazılan yeterliklerin bu yüzdeye göre sıralamaları yapılmıştır. Aynı işlem diğer iki sıra için de ayrı ayrı tekrar edilmiştir. Bu işlemler her bir katılımcı grubu için tekrarlanmıştır. İkinci soruya ilişkin görüşleri yansıtan tablolar hem her bir grup için hem de tüm katılımcılar için hazırlanmıştır. Bulgular ve Tartışma: Bu çalışmanın bulguları; katılımcıların görüşlerine göre, mesleki ve teknik lise mezunlarının istihdam edilebilmeleri ve elde ettikleri işi sürdürebilmeleri için yirmi iki yeterlik grubundaki bazı beceri ve kişilik özelliklerine sahip olmaları gerektiğini ortaya koymaktadır; ancak tüm katılımcıların üzerinde uzlaştığı yeterlik grubu sayısı sadece sekizdir. Elde edilen toplam yeterlik ifadeleri, grupların en fazla “iletişim”, “kişilerarası ilişkiler” ve “dürüstlük ve güvenirlik” ilgili temalara yer verdiklerine ortaya koymaktadır. Bunu “öğrenmeye gönüllü olma”, “değişmelere ve yeniliklere uyum sağlama”, “yabancı dil” ve “öz-yönetim” yeterlikleri izlemektedir. Tüm gruplar bu temalara ve ek olarak “özgüven” temasına ilişkin yeterlik ifadeleri yazarak sekiz yeterlik alanındaki ortak görüşlerini yansıtmışlardır. Bir başka deyişle sözü edilen sekiz yeterlik alanı grupların tümüne göre mesleki ve teknik lise mezunlarının işe girmelerinde ve işi sürdürmelerinde sahip olunması gereken istihdamedilebilirlik yeterlikleridir. En az yeterlik ifadeleri ise “sayısal”, “kişisel görünüm”, “enerjik olma” ve “sabırlı olma” temalarında yer almaktadır. “İletişim” ve “kişilerarası ilişkiler” yeterlik temaları her grubun birinci sırasında mutlaka yer almıştır. Bu bulgu tüm grupların meslek lisesi mezunlarının işe girmelerinde ve işi sürdürmelerinde bu iki yeterliğin önemli olduğu konusunda uzlaşma içinde olduklarına işaret etmektedir. Katılımcıların sıralamalarında hiç yer vermedikleri yeterlikler “takım çalışması”, “liderlik”, “informasyon”, “sayısal” gibi beceriler

Mesleki ve Teknik Lise Mezunlarının İstihdam Edilebilirlik Yeterlikleri

Problem Statement: The competitiveness of individuals in the labor market depends not only on their vocational competences, but also on whether they have employability competences and whether they can continuously develop them. Employability competences must be such that the individual can find an appropriate job for himself/herself, can advance his/her career and can adapt to social, technological and organizational changes. However, research has indicated that employability competences of individuals are not well-suited to the business market. Hence the need to consider the varying points of view of those concerned in this issue. Purpose of the study: The primary purpose of this research is to identfy the views of unemployed vocational/technical school graduates, employed vocational/technical school graduates-employees, vocational/technical school principals, vocational/technical school teachers and of employers who employ vocational/technical school graduates concerning employability competences. Methods: This study is designed as a qualitative one. Participants were selected through maximum variety sampling from purposive sampling methods. The participants in the study were 26 vocational/technical school new graduates who have not yet been employed, 24 current employees who graduated from vocational/technical schools, 20 vocational/technical school principals, 26 vocational/technical school teachers and 20 employers who employ vocational/technical school graduates in their workplaces. In the study, data was collected through an open-ended written questionnaire administered to all groups, and the participants were asked to answer two open-ended questions in writing. The data gathered was evaluated using descriptive analysis and was presented both in written form and in tables as frequencies. Findings: Based on the views of the participants, this research maintains that vocational/technical school graduates should possess some of the skills and personal attributes in the twenty-two competences clusters in order to be employed or to sustain and develop their position in existing jobs; yet the number of competence groups on which all participants agreed was only eight. The highest number of competence expressions belongs to the themes of “communication” and “interpersonal relationships”. The lowest number of competence expressions, however, belongs to the themes of “numeracy”, “personal presentation”, “being energetic” and “being patient. The views of principals and teachers, employees and employers are similar in terms of production of the same competence themes. “communication”, “interpersonal relationships”, “honesty and reliability”, and “foreign language” have been identified as the most important employability competences. Conclusions and Recommendations: The participants state that besides vocational competences, vocational/technical school graduates should acquire certain employability competences to gain employment and to keep on in their jobs. Nevertheless the variety of competences (themes) expressed by the groups remained limited. Some of the competences dealt with in the relevant literature were not mentioned. Relevant groups need to raise their awareness of employability competences so as to develop a common “employability competences framework”.

PDF

___

Australian Chamber of Commerce and Industry and Business Council of Australia (ACCIBCA).(2002). Employability skills for the future (Report Commissioned by Department of Education, Science and Training). Canberra, Australia.
Brown, P., Hesketh, A. & Williams, S. (2003). Employability in a knowledge-driven economy [1]. Journal of Education and Work, 16(2), 107-126.
Callan, V. J. (2003). Generic skills: Understanding vocational education and training teacher and student attitudes. NCVER, Australia.
Clanchy, J., & Ballard, B. (1995). Generic skills in the context of higher education. Higher Education Research and Development, 14(2), 155-166.
The Confederation of British Industry. (1998). CBI Response to “The Learning Age”.Retrieved May 7, 2007, from http://www.cbi.org.uk/ndbs/positiondoc.nsf/1f08ec61711f29768025672a0055f7a8/29 D8011A3B0F898E80256732005888CB/$file/learn1.pdf
The Conference Board of Canada (2000). Employability Skills 2000+. Retrieved April 20, 2007, from http://www.conferenceboard.ca/education/learning-tools/pdfs/esp2000.pdf
Delors, J. (Chair) (1996). Learning: The Treasure Within. Report of the International Commission on Education for the Twenty-first Century (The Delors Report). Paris: UNESCO.
Drummond, I., Nixon, I. & J. Wiltshire, J. (1998). Personal transferable skills in higher education: The problems of implementing good practice. Quality Assurance in Education, 6(1): 44-58.
Kallioinen, O. (2007, December 13-14)). Defining and comparing competences at the university level, national level and European level. Paper presented at the Developing Joint Programmes and Degrees in Nordic and Baltic Countries, Tampere, Finland.
Gray, J. (2000). Inclusion: A radical critique. In: P. Askonas & S. Steward (Eds.), Social Inclusion: Possibilities and Tensions (pp. 19-36). Basingstoke: Macmillan.
Guile, D. (2002). Skill and work experience in the european knowledge economy. Journal of Education and Work, 15(3), 251-276.
Harvey, L. (2000). New realities: The relationships between higher education and employment. Tertiary Education and Management, 6, 3-17.
Harvey, L., Moon, S., Geall, V. & Bower, R. (1997). Graduates’ work: Organizational change and students’ attributes. Centre for Research into Quality, University of Central England, Birmingham.
HEC (Higher Education Council). (1992). Achieving Quality. Canberra, Australia. Australian Government Printing Services.
Hillage, J. & Pollard, E. (1998). Employability: Developing a framework for policy analysis. London: Department for Education and Employment.
İŞKUR ve MEB. (2006). İş piyasası ve beceri ihtiyaçları incelemesi 2005: Türkiye’nin 31 ili için işletme incelemesi. Ankara: MEGEP İş Piyasası Ekibi ve İŞKUR İşgücü Piyasası Departmanı.
Jones, J. (2001). Generic Attributes: An agenda for reform or control?. Retrieved from http://learning.uow.edu.au/ LAS2001/ Selected/jones_2.pdf
Kearns, P. (2001). Generic skills for the new economy: A review of research relating to generic skills, NCVER, Adelaide.
Mayer E. (1992). Key Competencies. Report to the Australian Education Council and the Ministers for Vocational Education, Employment and Training. Canberra, Australia.
Mayer E. (1992). Putting education to work: The key competencies report, Report to the Australian Education Council and the Ministers for Vocational Education, Employment and Training, Melbourne.
McQuaid, R. W., & Lindsay, C. (2005). The concept of employability. Urban Studies, 42(2), 197-219.
McQuaid, R. W., Green, A. & Danson M. (2005). Introducing employability. Urban Studies, 42(2), 191-195.
MEB. (n. d.). MEGEP (Mesleki Eğitimi Geliştirme Projesi). Retrieved August 15, 2007, from http://projeler.meb.gov.tr/indextr.html
Morley, L. (2001). Producing new workers: Quality, equality and employability in higher education. Quality in Higher Education, 7(2), 131-138.
Nickson, D., Warhurst, C., Witz, A. & Cullen, A. M. (1998, June). Aesthetic labour in the service economy: an overlooked development. Paper presented to the Third International Labour Market Conference, Aberdeen.
OECD. (2001). Competencies for the knowledge economy: Education policy analysis. Paris.
OECD. (2000). Definition and Selection of Competencies (DeSeCo): Theoretical and Conceptual Foundations: Executive Summary. Retrieved from www.deseco.admin.ch.
Robley, W., Whittle, S. & D. Murdoch-Eaton, D. (2005). Mapping Generic Skills Curricula: Outcomes and Discussion. Journal of Further and Higher Education, 29 (4): 321-330.
Smith, A. (2002). Evidence of skill shortages in the engineering trades. NCVER: Leabrook SA.
Smith, E. & Comyn, P. (2003). The development of employability skills in novice workers. NCVER, Adelaide.
Taylor, A. (1998). Employability skills: From corporate “wish list” to government policy. Journal of Curriculum Studies, 30, 143-164.
The Dearing Report (1997). Higher education in the learning society. Reported to the National Committee of Inquiry into Higher Education, HMSO, London.
Tomlinson, M. (2007). Graduate employability and student attidutes and orientations to the labour market. Journal of Education and Work, 20(4), 285-304.
TÜRKONFED&ERG (2007, Nisan). Beceriler, Yeterlikler ve Meslek Eğitimi: Finansman Yapısı ve Politika Önerileri. TÜRKONFED&ERG Yayınları, İstanbul.
TÜSİAD. (2002, Aralık). Türkiye’de İşgücü Piyasası ve İşsizlik Raporu (Yayın no. TÜSİADT/ 2002/12-354). İstanbul.
TÜSİAD. (2004). Türkiye’de İşgücü Piyasasının Kurumsal Yapısı ve İşsizlik, (Yayın no. TÜSİADT/ 2004-11/381). İstanbul.
21st Century Workforce Commission (2000). Building America’s 21st century workforce. National Alliance of Business and US Department of Labour, Washington, DC.
Williams, J. (2005). Skills as metaphor: an analysis of terminology used in Success For All and 21st Century Skills. Journal of Further and Higher Education, 29(2), 181-190.
Yorke, M. (1999). The skills of graduates: a small enterprise perspective. In: D. O’Reilly, L. Cunningham & S. Lester (Eds.), Developing the Capable Practitioner (pp. 174-183). London: Kogan Page.