Çağdaş Türkçenin Art Ünlülerinin Uluslararası Alfabe Sistemindeki Sesbirimsel ve Sesçil Denklik Değerleri

Problem Durumu: Çağımızda, Türk dili dünyada 250 milyondan fazla kişi tarafından konuşulmaktadır, ama uluslararası alfabede bulunan sesbirim ve seşçil eşdeğerlerinin saptanması açısından bugüne kadar hiç araştırma yapılmamıştır. İşte bu nedenden dolayı, Türk dili uluslararası araştırma ve çalışmalardaki işlenme ve uygulama açılarından yerini alamamıştır. Bu durumda da, diğer yabancı dilciler tarafından incelenmesini, diğer dünya dillerinin karşılaştırmalı çalışılması, materyal geliştirilmesi açılarından hep engellemiştir. Araştırmanın Amacı: Çağdaş Türkçenin ünlülerinin hep gözardı edilmiş olan art ünlülerinin Uluslararası Alfabe değerlerini saptamak ve sesbirimsel ve sesçil uyarlamasını sağlamaktır. Konunun kapsamlı olması nedeniyle, bu araştırmada sadece art ünlüler /ı, a, u o/ ele alınacak, /i, e ü, ö/ gibi ön ünlüler bir başka çalışmanın konusu olacaktır. Araştırmanın Yöntemi: Çağdaş Türkçenin bugüne kadar çeviriyazısı bilinmediği için, Uluslararası Sesçil Alfabedeki eşdeğer sesçil değerleri hiç ortaya konamamıştır. Bu değerlerin saptanabilmesi için öncelikle ünlülerin sesçil değerlerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu amacı başarmak için, İngilizce ve Amerikanca dillerinin uluslararası çeviriyazıları Türkçedeki eşdeğerleriyle kıyaslanarak, karşılaştırmalı yöntemin çözümleme işlemleri ile ses algılamanın motor kuramı, algısal farklılık ilkesi, sesçil eşdeğerlik ilkesi gibi ses ve sesbirim değerlerinin çağdaş Türkçenin art ünlülerine uygulanmış, benzerlik ve farklılıklarının varlığı ve yokluğu bulgulanmaya çalışılmıştır. Bulgular ve Sonuçlar: Çağdaş Türkçenin /ı, a, u, o/ gibi dört tane sesbirimin aslında İn- gilizce ve Amerikancada var olan sekiz tane /Ä, Î, U, «, Ä:, A: u:, o:/ gibi sesbirime sesletimsel, sesçil ve akustik olarak denk düştüğü bulgulanmıştır. Ayrıca, [û:] , [ ∧ ] ve ˆ [ ] olarak üç değişik sesteşin de varlığı da belirlenmiştir. Burada belirtilen onbir adet ses değerini kullanarak, çağdaş Türkçenin dünya dilcilerinin kullanımına sunmak için bugüne kadar yapılmayan çeviriyazı metinlerinin hazırlanması başarılmıştır. Öneriler: Bu araştırmada elde edilen veriler doğrultusunda, çağdaş Türkçenin İngi- lizce ve diğer Avrupa dillerinin ses değerleri ile denkliklerinin saptanması, çağdaş Türkçe için büyük bir kazanç olacaktır. Bugünlerde Avrupa birliğine girmeye çalışan Türkiyenin dilinin de dünya dilcileri tarafından işlenmesi, Türkçenin bir yabancı dil olarak yabancılara öğretilmesinin temel taşı olacaktır.

The Equal Phonemic and Phonetic Values of the Back Vowels of Modern Turkish in the IPA System

Problem Statement: In our age, the Turkish language is spoken by more than 250 million people in the world, but up to now there has been no research made to determine the equal values of its vowels and allophones with respect to International Phonetic Alphabet (IPA) system. That is why modern Turkish has not been properly used in further research and application of material analyses. Such a situation has caused obstacles in its use by other linguists in comparisons and material development with the other languages of the world. Purpose of the Study: It is the primary purpose of this reseach to determine the vowel phonemes and allophones of modern Turkish with respect to IPA vowel system. Since this topic is very comprehensive, only the back vowels, which are /ı, a, u, o/ will be handled in this research. The analysis of front vowels, which are /i, e, ü, ö/, deserves a furher research. Methods: Since the transcription of modern Standard Turkish is not made up to now, its vowel equailty to the IPA system has not been put forward. To determine the phonetic and phonemic values of Turkish back vowels, firstly its vowel phonetic and phonemic values must be resolved. To achieve this task, the transcriptions of British and American English are compared and conrasted with the units of measurement of contrastive method, motor theory of speech perception, the principle of perceptual separation, and the principle of phonetic equality on the Turkish back vowels so as testify the similarities and differences among Turkish, English, and American languages. Key terms: International phonetic alphabet, contrastive method, the motor theory of sound perception, the principle of perceptual seperation Findings and Results: It has been discovered that the four vowels of modern standard Turkish have been articulatorily, phonetically, and acoustically equivalent to eight vowels, which are /Ä, Î, U, «, Ä:, A: u:, o:/ in the IPA system. In addition, there are three allophones, which are [û:] , [ ∧ ] and [ ], respectively. Also, by using the ˆ newly discovered eleven sound values, the transcriptional texts, which have not been put forward up to now, of modern Standard Turkish have been managed and offered to the use of the phoneticians and linguists of the world. Recommendations: It will be very beneficial for modern Standard Turkish when its equal sound values with English and other European languages are made. Today Turkey tries to join up the European Union, if Turkish is more and more used by the phoneticians and linguists of the world, it will be the foundation stone of teaching English as a foreign language.

___

  • Cambridge dictionary of American English (2000). Cambridge: Cambridge University Press
  • Davenport, M. ve H., S. J. (1998) Introducing phonetics and phonology. London: Arnold. Demirezen, M. (1987). Articulatory phonetics and the principles of sound production. Ankara: Yargı Publications Devellilioğlu, F.(1970). Türkçe-Osmanlıca sözlük. Ankara: Doğuş Matbaası. Ladefoged, P. (2001). A course in phonetics. Fourth Edition. New York: Harcourt College Publishers. Longman dictionary of contemporary English (2004). Longman. Roach, P. (2002). A little enyclopaedia of phonetics: http:// www.personal.reading.ac.uk/ llsroach/peter/ ô 0 Tuğlacı, Pars. (1980). Okyanus: ansiklopedik sözlük. Cem Yayınevi Türkçe-İngilizce redhouse sözlüğü. 1968. İstanbul: Çeltüt Matbası. Türkçe sözlük. (1988) Türk Dil Kurumu Yayını. 9. Baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi Wolfram, W. ve Jonhson, R.(1982). Phonological analysis. New Jersey: Prentice-Halt, Inc.
Eurasian Journal of Educational Research-Cover
  • ISSN: 1302-597X
  • Başlangıç: 2015
  • Yayıncı: Anı Yayıncılık