Ailelerin Algıladıkları Destek Düzeyleri Farklı Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeyleri

Problem Durumu: Saldırganlığın tanımlanması basit gibi görülmesine karşın bu ko- nuda herkesin üzerinde anlaştığı bir tanıma ulaşmak zordur. Saldırganlık, en basit tanımıyla diğerlerine zarar veren davranıştır. Saldırganlığı açıklamak amacıyla bir- çok kuram geliştirilmiştir. Freud’a göre insan davranışını, cinsel ve saldırgan dürtü- ler yönlendirmektedir. Bandura ise saldırganlığın iki şekilde öğrenildiğini savun- maktadır. Bunlar saldırgan modelleri gözlemek ve saldırgan davranışın ardından ödüllendirilmektir. Sosyal bilişsel kuramcılar saldırgan davranışı daha çok, bilgi iş- leme kuramcılarının geliştirdiği biliş kavramı ile açıklamaktadırlar. Aile ilişkileri saldırganlık ile bağlantılı olan önemli bir kavramdır. Araştırma sonuçları ana baba tutumlarının ve aile ilişkilerinin niteliğinin çocukların saldırgan davranışları ile ya- kından ilişkili olduğunu göstermektedir. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmada, ailelerinden algıladıkları destek düzeyleri farklı lise öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri arasında cinsiyet, sınıf, gelir durumunu al- gılama biçimi, ailede ortaya çıkan şiddet ve okuldaki arkadaşlık ilişkileri açısından farklılık olup olmadığı incelenmiştir. Araştırmanın Yöntemi: Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma, Anka- ra’daki liselerde öğrenim gören 639 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında Saldırganlık Ölçeği, Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Veriler iki yönlü varyans analizi ile çözümlenmiştir. Bulguları ve Sonuçları: Aileden algılanan destek düzeyi ile okuldaki arkadaşlık ilişki- lerinden memnun olma durumunun saldırganlık üzerindeki ortak etkisi anlamlı bu- lunmuştur. Ayrıca aileden algılanan destek düzeyi, ailenin gelir durumunu algılama biçimi ve ailede şiddet uygulanma durumu değişkenlerinin saldırganlık üzerindeki temel etkisi anlamlı bulunmuştur. Öneriler: Saldırgan davranışlarda bulunan öğrencilere, okul psikolojik danışma ve rehberlik servisleri tarafından, saldırganlık düzeyini azaltmaya yönelik bireysel ve grupla psikolojik danışma hizmetleri sunulmalıdır. Bu programların içeriğinde ça- tışma çözme, kişiler arası problem çözme ve sosyal beceri eğitimi gibi konular yer almalıdır. Okulda sürekli tartışma çıkaran, kavga eden, arkadaşlarına sözel ve fizik- sel saldırılarda bulunan ve bu nedenle arkadaşları ile iletişim sorunu yaşayan öğren- cilerin ailelerine yönelik, çocuklarına karşı daha destekleyici olmalarını sağlamak amacıyla psiko-eğitsel programlar düzenlenmelidir.

The Aggression Levels of High School Students Whose Perceived Levels of Support from Their Families are Different

Background/Problem Statement: Defining aggression seems simple. All of us know what constitutes an aggressive behavior. But scientific aggreement on a basic defini- tion has been difficult to achieve. Aggression can be defined simply as the behavior that injures others. Many theories have been developed to explain aggressive behav- ior in humans and other species. According to Freud human behavior is motivated by sexual and aggressive drives or instincts. According to Bandura aggression is learned in two basic ways: (a) by observing aggressive models, (b) by receiving pay- offs following aggression. Social cognitive theory was based on the models of hu- man cognition which had been elaborated by information processing theorists. Fam- ily relations are important regarding aggression. Research findings stated that par- ent attitudes and the quality of family relations are closely connected with children’s aggressive behavior. Purpose/Objective/Research Question/Focus of Study: In this research, whether aggres- sion levels of high school students whose perceived levels of support from their families changes in relation with gender, class, perception of family’s financial status, perception of the violence in the family and the gladness about the friend- ships in the school was studied. Methods: The research can be classified as a descriptive study. The sample of the re- search was composed of 639 students, attending different high schools in central Ankara. Aggression Scale, Perceived Social Support Scale and Personal Information Form were applied to the research group. Two-way ANOVA was used to analyse the data. Findings/Results: The interaction effect between perceived level of support from the family and the gladness about the friendships in the school on the aggression scores was found significant. The main effects of the variables perceived level of support from the family, the perception of family’s financial status and the violence in the family on aggression scores were found significant. Conclusions/Recommendations: Individual and group counseling services should be provided for aggressive students. Intervention programs can be used in order to re- duce aggression levels of aggressive students. Such programs should include con- flict resolution skills, interpersonal problem solving, social skill training. Counseling and guidance services can also be provided for students with different income levels to promote their empathic skills. Group counseling can be provided for families whose children have problems of aggressive behaviour. The families should be equipped with the necessary skills so that they can help their children overcome these problems.

PDF

___

Allen, T. J., Moeller, F. G., Rhoades, H. M. & Cherek, D. R. (1997). Subjects with a history of drug dependence are more aggressive than subjects with no drug use history. Drug and Alcohol Dependence, 46, 95-103. Allen, T. J. & Dougherty, D. M. (1996). A study of male and female aggressive responding under conditions providing an escape response. Psychological Record, 46 (4), 651-665. Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojiye giriş. İzmir Kitaplığı Yayınları. Buss, A. H. (1961). Psychology of aggression. New York and London: John Wiley Sons. Inc. Cairns, R. B., Cairns, B. D., Neckerman, H. J., Gest, S. D. & Gariepy, J. L. (1988). Social networks and aggressive behavior: Peer support or peer rejection. Developmental Psychology, 24 (6), 815-823. Craig, W. M. (1998). The relationship among bullying, victimization, depression, anxiety and aggression in elementary school children. Personality and Individual Differences, 24 (1), 123- 130. Doğan, S. (2001). Farklı sosyo-ekonomik düzeylere mensup ergenlik çağındaki kız ve erkeklerin saldırgan davranışlarıyla ana-baba tutumları arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Koca- eli: Kocaeli Üniversitesi. Dollard, J., Doob, L., Miller, N., Mowrer, O. & Sears, R. (1970). Frustration and aggression. In E. I. Megargee & J. E. Hokanson (Eds.) The dynamics of aggression. (pp. 22-32). New York: Harper & Row Pub, Durkin, K. (1995). Developmental social psychology: From infancy to old age. Cambridge: Blackwell Publishers Inc. Ersoy, Ş. (2001). Çocuk yuvasında kalanlarla ailesiyle yaşayan dokuz-onbir yaş grubundaki ço- cukların saldırganlık eğilimlerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anka- ra: Ankara Üniversitesi. Güner, N. (1995). Ergenlerin dinledikleri müzik türünün depresyon ve saldırganlık düzeyine etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Hatunoğlu, A. (1994). Ana baba tutumları ile saldırganlık arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi. Hewstone, M., Stroebe, W. & Stephenson, G. (1996). Introduction to social psychology: A Europen perspective. Oxford: Blackwell Publishers Ltd. Hogg, M. A. & Vaughan, G. M. (1998). Social psychology. Harlow: Prentice Hall. Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi. Kinard, E. M. (1999). Perceived social skills and social competence in maltreated children. American Journal of Orthopsychiatry, 69 (4), 465-481. Kitzmann, K. M., Gaylord, N. K., Holt, A. R. & Kenny, E. D. (2003). Child witnesses to domestic violence: A meta-analytic review. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71 (2), 339- 352. Kopper, B. A. (1993). Role of gender, sex role identity and type a behavior in anger expression and mental health functioning. Journal of Counseling Psychology, 40 (2), 232-237. Korkut, F. (2004). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı Yayıncılık Masalcı, A. (2001). Aile içi etkileşimlerle çocuğun saldırganlık düzeyi ve uygu davranışlarının karşılaş- tırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi. Moses, A. (1999). Exposure to violence, depression and hostility in a sample of inner-city high school youth. Journal of Adolescence, 22, 21-32. Myers, D. G. (1996). Social psychology. New York: The McGraw-Hill Companies, Inc. Özgüven, İ. E. (2001). Ailede iletişim ve yaşam. Ankara: PDREM Yayınları. Poggenpoel, M. & Mybrugh, C. P. (2002). The lived-experience of aggression in secondary schools in south Africa. Education, 123 (1), 161-167. Poulin, F. & Boivin, M. (1999). Proactive and reactive aggression and boys’ friendship quality in mainstream classrooms. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 7 (3), 168-178. Sears, D. O., Peplau, L. A., Freedman, J. L & Taylor, S. E. (1988). Social psychology. New Jersey: Prentice-Hall Int. Inc. Solomon, C. R. & Serres, F. (1999). Effects of parental verbal aggression on children’s self-esteem and school marks. Child Abuse and Neglect, 23 (4), 339-351. Steinberg, L. (2002). Adolescence. New York: Mc Graw Companies. Tuzgöl, M. (1998). Ana-baba tutumları farklı lise öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin çeşitli değiş- kenler açısından karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Hacettepe Üni- versitesi. Xie, H., Cairns, R. B. & Cairns, B. D. (1999). Social networks and configurations in inner-city schools: Aggression, popularity, and implications for students with EBD. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 7 (3), 147-156. Yıldırım, İ. (1997). Algılanan sosyal destek ölçeğinin geliştirilmesi, güvenirliği ve geçerliği. Ha- cettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87. ________(2000). Akademik başarının yordayıcısı olarak yalnızlık, sınav kaygısı ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 167-176.