Osmanlı Devleti dönemindeki kadınların yaşayışındaki temel kavramlardan olan “Harem”, aile ve hane reisi haricindeki erkeklerin girmesi yasak olan yerdir. Harem’deki kadın sazendelerin Türk/Osmanlı müzik tarihindeki gizli müzikal kimlikleriyle ilgili araştırmalar sürmektedir. Fakat bulunabilen ve rastlanabilen kadın sazendelerin isimleri ve kimlikleriyle, yaşayışlarıyla ilgili araştırmalar çok az sayıdadır ve yüzeyseldir. Konuyla ilgili bulguların özel yöntemlerle yorumlanması gerekmektedir. Bu ana problem etrafında, bu makale, 15. Yüzyıl -19. Yüzyıl aralığında Osmanlı Devleti’nde ev, saray hareminde yaşamış olan kadın sazendelerin varlığını, çaldıkları sazların niteliklerini görsel okumalar üzerinden tespit edebilmeyi ve yorumlamayı amaçlamaktadır. Makalenin kaynağı Fransa, Avusturya, Türkiye, İngiltere, Almanya, İrlanda koleksiyonlarında bulunan albüm ve yazmalar içeriğindeki görsel malzemelerdir. Bu görsel kaynaklar (Minyatürler, Çarşı Resimleri, Tasvir albümleri, Tablolar) taranarak yüzyıllara göre sınıflandırılmış ve makale dört bölümden oluşturulmuştur. Her bölümde Osmanlı harem musıkisinde yer alan kadın sazende ve saz tasvirleri üzerine odaklanacaktır. Bu görsel kaynakları destekleyen metin okumalarıyla, görsellerdeki gerçeklik incelenecek ve verilerin iç tutarlılığı irdelenerek yorumlanacaktır.

“Harem”, which is one of the basic concepts in the life of women in the period of the Ottoman Empire, is a place where men other than family and household leaders are forbidden to enter. Research on the secret musical identities of the female saz players in the Harem in Turkish / Ottoman music history continues. However, the researches on the names and identities and lives of the female saz players that can be found are very few and methods. Around this main problem, this article aims to detect and interpret the presence of female reeds in the Ottoman Empire between the 15th and 19th Centuries and palace harem over the centuries through visual readings. The source of the Article is collections are visual album and writing found in France, Austria, Turkey, Britain, Germany, Ireland These visual sources (Miniatures, Bazaar Pictures, Depiction albums, Tables) were scanned and classified according to centuries and the article was composed of four parts. In each episode, the woman in the Ottoman harem music will focus on the instrument and its depictions. With text readings that support these visual sources, the images will be examined in reality and the internal consistency of the data will be examined and interpreted.