Türkiye'de illerin sosyoekonomik gelişmişlik sıralaması (2010)

Türkiyede bölgelerin, illerin ve ilçelerin sosyoekonomik gelişmişlik düzeyini belirleyençalışmalar Devlet Planlama Teşkilatı (DPT)2tarafından dönem dönem yapılmıştır. Bölgelerin veillerin gelişmişlik sıralaması araştırması en son 2003 yılında yapılmıştır. Benzer çalışmaların beş yılda bir periyodik olarak yapılacağı açıklanmasına rağmen söz konusu tarihten sonra böyle birçalışmaya rastlanılamamıştır.Bu çalışmanın temel amacı, ortaya çıkan boşluğun doldurulmasına katkı yapmaktır. Buamaç doğrultusunda çalışmada güncel veriler kullanılarak, illerin sosyoekonomik gelişmişliksıralaması belirlenmekte ve 2003 yılından sonraki farklılıkların ortaya konulabilmesi için busıralama, DPT (2003) sıralaması ile karşılaştırılmaktadır. Çalışmanın diğer bir amacı, eşdeğergelişmişlik düzeyine sahip il gruplarının belirlenmesidir.Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; 2010 yılı sıralamasında, 2003 yılı sıralamasına göre36 il sıra atlamış, 30 il sıra kaybetmiş ve 15 ilin de konumu değişmemiştir. Çalışmada eşdeğergelişmişlik düzeyine sahip on il grubu belirlenmiştir.

Socio-economic development ranking of provinces in Turkey (2010)

The studies that determine socio-economic development level of regions, provinces anddistricts in our country are conducted by the State Planning Organization (DPT) occasionally. Thelast study, which determines development ranking of regions and provinces, was carried out in2003. Despite the announcement that similar researches will be carried out periodically every fiveyears, such a study hasn t been published for now to the best of our knowledge.The main purpose of this study is to contribute to filling this gap. In line with this purpose,in this study, socio-economic development ranking of the provinces is determined by using up-todate data and the results obtained from this study with those of DPT to show the differences afteryear 2003. The other aim of this study is to determine provincial groups have equivalent level ofdevelopment.According to the results obtained in the study, ranking in 2010, according to ranking in2003 sort order of 36 provinces have increased, sort order of 30 provinces have decreased and sortorder of 15 provinces have remained unchanged. In addition, we determine ten provincial groupshave equivalent level of development.

___

  • ALBAYRAK, Ali Sait, Şeref KALAYCI, Abdülmecit KARATAŞ; (2004), “Türkiye’de Coğrafi Bölgelere Göre İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Dü- zeylerinin Temel Bileşenler Analiziyle İncelenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 9 (2), ss. 101–130.
  • Bankalar Birliği; (2010), “İstatistiki Raporlar”, İnternet Adresi: http://www.tbb.org.tr/tr/Banka_ve_Sektor_Bilgileri/Default.aspx, Erişim Tarihi: 08.06.2010.
  • CAHIL, Miles B. and Nicolas SANCHEZ; (2001), “Using Princible Compenents to Produce an Economic and Social Development Index: An Aplication to Latin America and the U.S.”, Atlantic Economic Journal, 29 (3), pp. 311–329.
  • DAS, Abhiman; (1999), “Socio-Economic Development in India: A Regional Analysis”, Development and Society, 28 (2), pp. 313–345.
  • Devlet Planlama Teşkilatı, “Gösterge ve İstatistikler”, İnternet Adresi: http://www.dpt.gov.tr/DPT.portal, Erişim Tarihi: 08.06.2010.
  • DİNÇER, Bülent ve Metin ÖZASLAN; (2004), “İlçelerin Sosyo-Ekonomik Geliş- mişlik Sıralaması Araştırması (2004)”, DPT Bölgesel Gelişme ve Yapı- sal Uyum Müdürlüğü, İnternet Adresi: http://www.dpt.gov.tr/ PortalDesign/PortalControls/WebIcerikGosterim.aspx?Enc=83D5A6FF03C7 B4FC2A29E9EBEBD74B2D, Erişim Tarihi:08.06.2010.
  • DİNÇER, Bülent, Metin ÖZASLAN ve Erdoğan SATILMIŞ; (1996), “İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması”, DPT Bölgesel Gelişme Ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Yayın No: DPT 2466.
  • DİNÇER, Bülent, Metin ÖZASLAN ve Taner KAVASOĞLU; (2003), “İllerin Ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2003)”, DPT Bölgesel Gelişme Ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Yayın No: DPT 2671.
  • Eczacılar Birliği, “İstatistikler”, İnternet Adresi: http://www.teb.org.tr/ ?modul=tablolar, Erişim Tarihi:08.06.2010. Hazine Müsteşarlığı, “İstatistikler”, İnternet Adresi: http://www.hazine.gov.tr/ irj/portal/anonymous, Erişim Tarihi:08.06.2010.
  • Karayolları Genel Müdürlüğü, “İstatistikler”, İnternet Adresi: http://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Root/default.aspx, Erişim Tarihi:08.06.2010.
  • Maliye Bakanlığı, “Vergi İstatistikleri”, İnternet Adresi: http://www.gib.gov.tr/ index.php?id=271 [Erişim.08.06.2010].
  • Milli Eğitim Bakanlığı, “İstatistik ve Bilgi Sistemleri”, İnternet Adresi: http://sgb.meb.gov.tr/istatistik/index.htm [Erişim.08.06.2010].
  • Sağlık Bakanlığı, “Yeşil Kart Bilgi Sistemi”, İnternet Adresi: http://sbu.saglik.gov.tr/yesil/ [Erişim.08.06.2010].
  • Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, “OSB Bilgi Sistemi”, İnternet Adresi: http://osbbs.osbuk.org.tr/ [Erişim.08.06.2010].
  • TÜİK, “Karşılaştırmalı Bölgesel İstatistikler”, İnternet Adresi: http://tuikapp.tuik.gov.tr/Bolgesel/menuAction.do, Erişim Tarihi:08.06.2010.
  • VYAS, Seema and Lilani KUMARANAYAKE; (2006), “Constructing SocioEconomic Status Indices: How To Use Principal Components Analysis”, Oxford University Press, pp. 459–468 Internet Address: http://Heapol.Oxfordjournals.Org, Date of Access: 08.06.2010.
  • WANG, Xiaolu; (2007), “Who’s in First? A Regional Development Index For The People’s Republic Of China’s Provinces”, ADB Institute Discussion Paper, No. 66.