Bölgesel kalkınma ve yatırım teşvikleri: Tokat ilinde bir uygulama

Teşvikler, genel ekonomi politikasının en önemli uygulama araçlarından biri olup ekonomik birimleri belirli davranışlara yönlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede yatırım teşvikleritoplam yatırım hacminin artırılarak üretimin ve istihdamın artırılması, sektörel gelişimin sağlanması, geri kalmış bölgelerin geliştirilmesi gibi amaçlarla gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olanülkelerde sıkça kullanılmaktadır. Türkiyede de ekonomik gelişmeyi hızlandırmak amacıyla bazı faaliyetler teşvik edilmektedir. Özellikle bölgeler arası sosyo-ekonomik gelişmişlik farklarınınoldukça önemli boyutlara vardığı ülkemizde, sektör bazında öngörülen genel teşviklere ek olarak,bazı yöreler için teşvik tedbirleri daha avantajlı hale getirilmiştir. Bu çalışmanın amacı; Tokattaçeşitli sektörlerde faaliyet gösteren firmaların yatırım teşviklerinden yararlanma durumunu analizetmektir. Bu çalışmada önce bölgesel kalkınma açısından teşvikler hakkında bilgi verilmiş dahasonra, Tokat ilindeki uygulama için anketlerden elde edilen bulgular istatistiki analize tabi tutulmuştur. Yatırım teşviklerinden yararlanma ile firmanın hukuki şekli, faaliyet süresi esnaf odasınakayıtlı olması arasındaki ilişkiler istatistiki olarak anlamlı bulunmuştur. Yöneticinin yaşı, eğitimi,cinsiyeti ve firmanın ihracat yapmasının teşviklerden yararlanmayı etkilemediği tespit edilmiştir.

Regional development and investment incentives: An application in tokat

Incentives, which are among the most important application tools of general economic policy, aim at guiding the economic units to particular behaviors. In this context, for the purposessuch as increasing the production and employment through raising investment volume, ensuringsectoral development, developing less developed regions etc., investment incentives are frequently used not only in developing but also developed countries. Also in Turkey, some activities inorder to accelerate economic development are encouraged. Especially socio-economic development disparities between regions of the country are very important to our size, sector basis, asprescribed in addition to the general incentives, incentive measures for some regions are moreadvantageous to make. The aim of this study is to analyze the status of the firms that benefit frominvestment incentives operating in various sectors in Tokat. In this paper, first, in terms of regional development, by providing information about incentives to an application in Tokat and then,findings derived from surveys have evaluated by statistical analysis. The relationships betweenlegal structure of the firm, its operating period and being registered to the chambers of craftsmenwere found as statistically significant. It has been determined that the age, education, gender andexportation of the firm do not affect benefiting from incentives.

PDF

___

ÇİLOĞLU, İsmail; (1997), Teşvik Sisteminin Değerlendirilmesi, Hazine Dergisi, 8, ss.115.
ÇİLOĞLU, İsmail; (2000), Teşvik Politikasının Yönlendirme Gücü, Hazine Dergisi, 13, ss.2949.
DPT; (2003), İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, Yayın No: DPT 2671, Ankara.
DPT; (2012), Kamu Yatırımlarının İllere Göre Dağılımı, İnternet Adresi: http://www.dpt.gov.tr , Erişim Tarihi: 21.03.2012.
DURAN, Mustafa; (2003), Teşvik Politikaları ve Doğrudan Sermaye Yatırımları, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Ekonomi Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
GÜLMEZ, Mustafa ve İlkay Noyan YALMAN; (2010), Yatırım Teşviklerinin Bölgesel Kalkınmaya Etkileri, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 24(2), ss.235257.
ÖĞÜT, Uzbay ve Rafet BARBAROS; (2003), Regional Development Inequalities In Turkey: An Assessment on the Distribution of Investment Incentives, ODTÜ Ekonomi Kongresi-VII, 69 Eylül 2003, Ankara.
ÖZTÜRK, Nazım ve Ayşe Meral UZUN; (2010),Bölgesel Kalkınma Dinamikleri: Bölgesel Dengesizliklerin Ortaya Çıkmasında Rol Oynayan İktisadi Etmenler, Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(2), ss.91110.
KÜÇÜKER, Celal; (2000), Teşvik Teorisi: Ekonomik Argümanlar ve Endüstri Politikaları, iç. Erdinç TELATAR (Ed.), Ekonomik Gelişme Teş- vikler ve Sivas, Ankara: Türkiye Ekonomi Kurumu, ss.133159.
LEBLEBİCİ, Fatih; (2002), Devlet Yardımları Uygulamasının Maliyeti ve Ekonomik Göstergelerle Mukayesesi, DPT İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Yayın No: (DPT. 2663), Ankara.
SERDENGEÇTİ, Turan; (2000), Teşviklerin Genel Bir Değerlendirmesi, iç. Erdinç TELATAR (Ed.), Ekonomik Gelişme, Teşvikler ve Sivas, Ankara: Türkiye Ekonomi Kurumu, ss. 119128.
SÖYLEMEZ, Ufuk; (1997), Teşvik Sistemi Nasıl Olmalıdır?, Asomedya, Mart, ss.68.
T.C. Ekonomi Bakanlığı; (2012), Yeni Teşvik Sistemi, İnternet Adresi: http://www.ekonomi.gov.tr, Erişim Tarihi: 20.06.2012.
Tokat Valiliği; (2012), Tokat Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Kayıtları, Tokat.
TÜİK; (2012), Türkiye İstatistik Kurumu Sınıflama Sunucusu, İnternet Adresi: http://tuikapp.tuik.gov.tr/DIESS/. Erişim Tarihi: 18.03.2012.
TÜİK; (2001), İmalat Sanayi İstatistikleri, İnternet Adresi: http://www.tuik.gov.tr, Erişim Tarihi: 18.03.2012.
ÜZÜMCÜ, Adem ve Adem DOĞAN; (2001) Türkiye ve Sivasta YatırımKobi Teşviklerinin Gelişimi, Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), ss. 299318.