İç denetimin başarısını etkileyen denetim türleri: Türkiye tarım kredi kooperatifleri üzerinde bir uygulama

Çalışmada, iç denetimin başarısında, uygulanan denetim türlerinin etkisi incelenmiştir.Araştırma kapsamına ise kamu sektöründen Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri (TTKKlar)alınmıştır. Araştırmada, TTKKlarda görevli üst yöneticiler ve denetim mekanizmasında yer alanmüfettişler, kontrolörler ve denetçiler hedef kitle olarak seçilmiştir. Araştırmada, anket yöntemikullanılmıştır. Anket sonuçları, AMOS adlı paket program ile Yapısal Eşitlik Yöntemi kullanı- larak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, denetçi görüşlerine göre iç denetimin başarısında,uygunluk, bilgi ve sistem denetimlerinden ziyade, mali denetim ve performans denetimlerinindaha etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

The effect of auditing types on the internal auditing success: The case of the Turkish agricultural credit cooperatives

The aim of this paper is to search the effect of auditing types on the internal auditing success. The Turkish Agricultural Credit Cooperatives (TTKK) which are public sector cooperativeswere chosen to test this effect. Upper level executives, public inspectors for auditing, controllerand auditors from TTKK were chosen as a target group for the research. Poll method was usedand the outcomes of the poll were analyzed by using the AMOS program and Structural EquationModelling. According to auditors, this analysis reveals that compliance auditing and information system auditing have but rather financial auditing and performance auditing have effect onthe success of internal auditing

PDF

___

ABDİOĞLU, Hasan; (2008), İşletmelerde Kurumsal Yönetim Anlayışı Kapsamında İç Denetimin Rolü: İMKB-100 Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 10 (4), ss. 185-208.
AKPINAR, Yakup; (2010), 610 nolu Uluslararası Denetim Standardı Hükümleri ile Türkiye Uygulamaları Çerçevesinde İç Denetim ve İç Denetim Çalışmaları, Trakya Üniversitesi SBE Dergisi, 12(2), ss. 174-200.
ARENA, Marika ve Giovanni AZZONE; (2009), Identifying Organizational Drivers Of Internal Audit Effectiveness, International Journal Of Auditing, 13(1), pp. 43-60.
BİÇER, A. Altuğ; (2006), İç Kontrol Sisteminin Etkinliğini Sağlamada İç Denetimin Rolü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
BÜMKO; (2006), Üst Yöneticiler İçin İç Kontrol ve İç Denetim El Kitabı, Ankara.
CHANG, Chingfu; Alice C. LEE. ve Cheng F. LEE; (2009), Determinants of Capital Structure Choice: A Structural Equation Modelling Approach, The Quarterly Review of Economics and Finance, 49, pp. 197-213.
ÇÖMLEKÇİ, Ferruh; (2009), Muhasebe Denetimi ve Mali Analiz, Dördüncü Baskı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
DİTTENHOFER, Mort; (2001), Internal Auditing Effectiveness: An Expansion of Present Methods, Managerial Auditing Journal, 16(8), pp. 443-450.
DİNÇ, Engin ve Bilal GEREKAN; (2008), İç Denetim Hizmetlerinin Dışarı- dan Satın Alınması Kararını Etkileyen Faktörler ve Bazı Nitelikler Açı- sından Farklılıkların Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (3), ss. 67-88.
GÜRDAL, Temel ve Veysel ÇIPLAK; (2010), Türkiyede Kamu İç Denetim Sisteminde Bir Alan Araştırması (I), Denetişim Dergisi, 4, ss. 93-108.
GÜREDİN, Ersin; (2008), Denetim ve Güvence Hizmetleri, Onikinci Baskı, İstanbul: Arıkan Basım Yayım Dağıtım.
HOLT, Travis and Todd DEZOORT; (2009), The Effects of Internal Audit Report Disclosure on Investor Confidence and Investment Decisions, International Journal of Auditing, 13(1), pp. 61-77.
KARA, Mümine; (2011), İç Denetimde Risk Odaklı Yaklaşımın Başarısını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Model: Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KAVUT Lerzan vd.; (2009), Ulusrararası Denetim Standartları Kapsamında Bağımsız Denetim, Yayın No 130, İstanbul: ISMMMO Yayınları.
KİSHALI, Yunus ve Davut PEHLİVANLI; (2006), Risk Odaklı İç Denetim ve İMKB Uygulaması, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 30, ss. 75-87.
KURNAZ, Niyazi; (2007), Kurumsal Yönetim Ekseninde Risk Odaklı İç Denetim: Türkiyenin 500 Büyük Sanayi İşletmesinde Risk Odaklı İç Denetim Uygulama Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KURNAZ, Niyazi ve Tansel ÇETİNOĞLU; (2010), İç Denetim Güncel Yaklaşımlar, Birinci Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
MEMİŞ, Mehmet Ünsal; (2008), Etkin ve Başarılı Bir İç Denetim İçin Gerekli Koşullar, Mali Çözüm Dergisi, 85, ss. 75-91.
POP, Atanasiu and Cristina BOTA-AVRAM; (2008), The Outsourcing of Internal Audit It Is A Solution In Increasing The Quality of Internal Audit?,Annals of The University of Oradea Economic Science Series, 17(3), pp. 1399-1402.
SAVCUK, Olga; (2007), Internal Audit Efficiency Evaluation Principles, Journal Of Business Economics & Management, 8(4), pp. 275-284.
SERTEL, Süleyman; (2001), İç Denetim ve Tarım Kredi Kooperatiflerinde Uygulaması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
SEVİM, Şerafettin ve Ayşenur ELİUZ; (2007), Denetim Komitelerinin İç Denetimin Etkinliği Üzerindeki Rolleri ve İMKBde Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 36, ss. 60-70.
SOH, S.B. Dominic and Nonna MARTİNOV-BENNİE; (2011), The Internal Audit Function: Perceptions of Internal Audit Roles, Effectiveness and Evaluations, Managerial Auditing Journal, 26(7), pp. 605-622.
TDK, Büyük Türkçe Sözlük, İnternet Adresi: http://tdkterim.gov.tr/bts/ , Eri- şim Tarihi: 09.01.2011.
TEO S.H.Thompson. and Wing Yee CHOO; (2001), Assessing the Impact of Using the Internet for Competitive Intelligent, InformationManagement, 39, pp. 67-83.
TÜREDİ, Hasan; (2007), Denetim, Trabzon: Celepler Matbacılık. UNEGBU O. Angus and Mohammed I. KİDA; (2011), Effectiveness of Internal Audit as Instrument of Improving Public Sector Management, Journal of Emerging Trends in Economics & Management Sciences (JETEMS) 2(4), pp. 304-309.
UÇMA, Tuğba; (2011), Hileli Finansal Raporlamada İç Denetçi ve Denetim Komitesi Sorumluluğunun Belirlenmesi: Yapısal Eşitlik Modeli Uygulaması, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 4(1), ss. 1-32.
USTA, Öcal ve Tuğba UÇMA; (2011), Hileli Finansal Raporlamada Bağımsız Denetçi Sorumluluğunun Belirlenmesine Yönelik Yapısal Eşitlik Modeli Uygulaması, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 34, ss. 13-38.
USTASÜLEYMAN, Talha; (2008), Çevikliğin İşletme Performansına Etkisine Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi, Gazi Ünicersitesi İİBF Dergisi, 10(2), ss. 161-178.
USTASÜLEYMAN, Talha ve Fikret ÇANKAYA; (2009), The Impact of Time Based Manufacturing Practices on Competitive Capabilities of Manufacturing Firms in Turkey, 6 th Advances in Global Business Research, 6(1), pp. 318-327.
USTASÜLEYMAN, Talha; (2009), Tedarikçi Geliştirmenin Satın Alma Performansına Etkisine Yönelik Yapısal Bir Modeş Önerisi, Gazi İİBF Dergisi, 11 (1), ss. 197-21.
USTASÜLEYMAN, Talha ve Selçuk PERÇİN (2009), Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) Uygulamalarında Kritik Kontrol (Başarı) Faktörlerinin Etkisine Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi, 9. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 15-17 Ekim, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, ss. 247-257.
İDKK; (2007), 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu İç Denetimle İlgili Maddeleri, İnternet Adresi: http://www.idkk.gov.tr/web /guest/5018 _sayili_kanun, Erişim Tarihi: 16.01.2011.