SANAYİ DEVRİMİNİN ARDINDAN OSMANLI SANAYİLEŞME HAMLELERİ: SANAYİ POLİTİKALARININ DİNAMİKLERİ VE ZAAFİYETLERİ

Sanayi Devriminden önce Osmanlı ekonomisi esas itibariyle tarıma ve küçük ölçekli imalat ve ticaret sektörlerine dayalı olarak belli bir refah düzeyini sağlayabiliyordu. Ancak, zamanla yönetim zafiyetleri, tarımdaki düzensizlikler, savaşlardaki başarısızlıklar ve toprak kayıpları sonucu Osmanlı ekonomisinin Batı ile rekabetini zayıflatmaya başlamıştır. Bu durum karşısında 19. yüzyılın başından itibaren Avrupa'dakine benzer bir sanayi politikası benimsenmiştir. Ancak, finansman sıkıntıları ile fiziki ve beşeri sermaye birikiminin yetersizliği, kapitülasyonlar, azınlık sermayesinin milli menfaatleri dikkate almaması, sanayi havzasının belli bölgelerde yoğunlaşması, hâkim iktisadi zihniyetin tutuculuğu ve sömürgeci devletlerin bu gayretleri engelleme çabası, sanayi politikalarının yeterince başarılı olamamasına yol açmıştır. Çalışmada, Sanayi Devriminin Osmanlı Devletinin sanayi politikalarına etkisinin araştırılması hedeflenmiştir

OTTOMAN INDUSTRIALIZATION ATTEMPTS FOLLOWING THE INDUSTRIAL REVOLITION: DYNAMICS AND WEAKNESSES OF THEINDUSTRIAL POLICIES

Ottoman economy before the Industrial Revolution mainly depended upon agriculture and small scale manufacturing and commercial sectors which would produce a certain level of well being but in the course of time it started weakening the Empire'scompetitiveness against the West because of administrative weaknesses, imbalances in agriculture, failures in the wars and land losses. In these circumstances, the state accepted an industrial policy very similar to the ones in Europe starting from the beginning of the 19th century but these policies could not be prospered because of the financial problems, lack of physical and human capital formation, capitulations, carelessness of the minorities in national interests, concentration of the factories in certain regions, economic conservatism, and the obstructive efforts of the colonialist states. The study aims to investigate the impacts of Industrial Revolution on the Ottoman State's industrial policies

PDF

___

AKSAY, Mustafa; (1999), Hicaz Demiryolu Fotoğraf Albümü, (Ed.) İbrahim USUL, İstanbul: Albaraka Türk Yayını.
BALCI, Ramazan ve İbrahim SIRMA; (2012), Memalik-i Osmaniye'de Os- manlı Anonim Şirketleri, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
BEAUD, Michel; (1983), A History of Capitalism 1500-1980, New York: Monthly Review Press.
BOZDEMİR, Mustafa; (2011), Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Endüstriyel Mi- rasımız, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
BÖLÜKBAŞI, Ömerül F.; (2016), "Darphane-i Amire'de Ermeniler", Türkler ve Ermeniler: Tarih Boyunca Türk-Ermeni İlişkileri, İnternet Adresi: http://turksandarmenians.marmara.edu.tr/tr/darbhane-i-amirede- ermeniler/., Erişim Tarihi: 27.06.2016.
CLARK, Edward C.; (2000), "Ottoman Industrial Revolution", International Journal of Middle East Studies, 5, pp. 65-76.
ENGİN, Vahdettin; (2011), Osmanlı Ticaret ve Sanayi Albümü, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
ERDEM, Ekrem; (2008), "İslam ve Piyasa Üzerine Düşünceler", İslam ve Ça- lışma Hayatı Sempozyumu Ulusal Sempozyumu, 25-27 Kasım 2005, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ve Türkiye Diyanet Vakfı, İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, ss. 251-286.
ERDEM, Ekrem; (2006), "Osmanlı Para Sistemi ve Tağşiş Politikası: Dönemsel Bir Analiz", Bankacılar Dergisi, 56, ss. 10-27.
ERDEM, Ekrem; (2009), Ahilik, Ankara: Detay Yayıncılık.
ERDEM, Ekrem; (2014), Para Banka ve Finansal Sistem, Ankara: Detay Ya- yıncılık.
ERDEM, Ekrem ve Sefure DEVECİ; (2015), "1873-75 Yıllarında Kayseri Hacı Kılıç Mahallesi Esnafının Mesleklerine Göre Gelir ve Vergi Durumla- rındaki Değişiklikler", Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 45, ss. 1-30.
ERKEN, Erhan; (2000), "Osmanlı Toprak Sistemi", Çerçeve, 25, ss. 89-98.
KAZGAN, Haydar; (1991), Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Şirketleşme: Osman- lı Sanayii Monografi ve Yorumlar, İstanbul: TÖBANK Yayınları.
KAZGAN, Gülten; (1999), Tanzimat'tan XXI. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
KAZGAN, Haydar; Toktamış ATEŞ ve Murat KORALTAN; (1999), Osman- lı'dan Günümüze Türk Finans Tarihi, 1. Cilt: Kuruluştan Cumhu- riyet'e, İstanbul: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Yayınları.
KAZGAN, Haydar; Toktamış ATEŞ ve Murat KORALTAN; (1999), "Osmanlı Devleti'nde Finansal Faaliyetler ve Kurumlar", iç. Osmanlı'dan Gü- nümüze Türk Finans Tarihi, 1. Cilt: Kuruluştan Cumhuriyet'e, İs- tanbul: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, ss. 87-216.
KAZGAN, Haydar; Toktamış ATEŞ ve Murat KORALTAN; (1999), Osman- lı'dan Günümüze Türk Finans Tarihi, 2. Cilt: Cumhuriyet'ten Gü- nümüze, İstanbul: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası.
KAZGAN, Haydar; (2005), Galata Bankerleri, I. Cilt, Ankara: Orion Yayıne- vi.
KAZGAN, Haydar; (2006), Galata Bankerleri, II. Cilt, Ankara: Orion Yayıne- vi.
KOLAY, Arif; Dündar HIZAL; Burkay DURAK ve Murat ARSLAN; (2011), İlan-ı Ticaret, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
MAZAK, Mehmet; (2013), Türkiye'nin ve İstanbul'un Asırlık Şirketleri, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
ÖNSOY, Rifat; (1988), Tanzimat Dönemi Osmanlı Sanayii ve Sanayileşme Politikası, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
ÖZTÜRK, Serdar; (2011), "İlanatlar, Türk Reklamcılığı ve Sosyal Dönüşüm", iç. Arif KOLAY; Dündar HIZAL; Burkay DURAK ve Murat ARSLAN (Ed.), İlan-ı Ticaret, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları, ss. 17- 24.
PAMUK, Şevket; (1995), 19. Yüzyılda Osmanlı Dış Ticareti, Ankara: DİE (TÜİK) Yayını.
SEYİTDANLIOĞLU, Mehmet; (2009), "Tanzimat Dönemi Osmanlı Sanayii (1839-1876)", AÜ Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, 28 (46), ss. 53-69.
SKOUSEN, Mark; (2001), The Making of Modern Economics: The Lives and Ideas of the Great Thinkers, New York: M.E. Sharpe.
SMITH, Adam; (1965), An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, New York: Modern Library.
ÜLGENER, Sabri F.; (2006), İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünya- sı, İstanbul: Derin Yayınları.