6360 SAYILI YASA’NIN BELEDİYELERİN MALİ YAPILARI ÜZERİNE ETKİLERİ: DENİZLİ VE UŞAK İLLERİNE YÖNELİK BİR MEMNUNİYET ARAŞTIRMASI
Çalışmada, 2012 yılında yürürlüğe giren 6360 Sayılı “On Dört İlde Büyükşehir Belediyesive Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde DeğişiklikYapılmasına Dair Yasa”nın idarelerin mali dönüşümleri üzerine olası etkileri, analiz edilmiştir. Sözkonusu dönüşüm, ilgili düzenleme kapsamında büyükşehir statüsü kazanan Denizli ve yapısaldeğişim göstermeyen Uşak illeri özelinde değerlendirilmiştir. Bu kapsamda Denizli ve Uşak il, ilçeve mahallelerinde ikamet eden 310 katılımcıya anket uygulaması yapılmıştır. Analiz aşamasında,genel bilgilere göre gruplamalar yapılarak sorulara verilen yanıtlar arası farklılıklardeğerlendirilmiştir. Veriler parametrik olduğu için, analizde Bağımsız Örneklem T-Testi ve Tek-Yönlü ANOVA analizlerinden yararlanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre Yasa’nın yol açtığı idari veyapısal değişimin mali dönüşüm ve hizmet çeşitliliği üzerinde de yansıması olduğu gözlenmiştir.Büyükşehirleşme ile orantılı genel bütçe vergi gelirlerinden (GBVG) yerel idarelere ayrılanpaylardaki artışın, hane halkının yaşam kalitesi ve hizmet çeşitliliği üzerine olumlu etkileri olduğusonucuna ulaşılmıştır.
THE EFFECTS OF LAW NO.6360 ON THE FISCAL STRUCTURES OF THE MUNICIPALITIES: A SATISFACTION SURVEY FOR DENİZLİ AND UŞAK PROVINCES
In this study, the fiscal transformation effects of the Law No. 6360 “Law No. 6360 on ‘The Establishment of Fourteen Metropolitan Municipalities and Twenty-Seven Districts and Amendments at Certain Law And Decree Laws” which entered into force in 2012 were analyzed on the fiscal transformation of the administrations. The said transformation was evaluated in the context of the related regulation in Denizli and Uşak provinces that do not show structural changes. In this context, a questionnaire was applied to 310 participants residing in Denizli and Uşak provinces, districts and neighborhoods. In the analysis stage, the differences between the answers given to the questions were evaluated by grouping according to the general information. Since the data were parametric, Independent Sample T-Test and One-Way ANOVA were used in the analysis. According to the results of the analysis, it was observed that the structural transformation caused by the Law had a reflection on the financial transformation. It has been concluded that the increase in the shares allocated to local administrations from general budget tax revenues (GBTR) commensurate with metropolitanization has positive effects on quality of life and diversity of services of households.
___
- Adıgüzel, Ş. (2012). 6360 Sayılı Yasa’nın Türkiye’nin yerel yönetim dizgesi üzerine etkileri: eleştirel bir değerlendirme. Toplum ve Demokrasi, 6(13- 14), 153-176.
- Akdoğan, A. (2009). Kamu maliyesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Akyıldız, F. (2012). Belediye hizmetleri ve vatandaş memnuniyeti: Uşak Belediyesi örneği. Journal of Yasar University, 26(7), 4415-4436. Erişim adresi http://dergipark. ulakbim.gov.tr /jyasar/article/view/.
- Atmaca, Y. (2013). Optimal belediye büyüklüğü ve yeni büyükşehir belediye yasası. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2),168-184.
- Belli, A. ve Aydın, A. (2016). 6360 Sayılı Yasa ile kapatılan belde belediyelerinin hizmette etkinlik, verimlilik ve temsil sorunsalı üzerine bir alan araştırması: Önsen Belediyesi örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43).
- Biricikoğlu, H. ve Yalnızoğlu, Y. (2018). 6360 Sayılı Kanun’un etkinlikverimlilik ile hizmette yerellik ilkeleri açısından değerlendirilmesi: Kocaali İlçesinde yapılan bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(32), 255-284.
- Bülbül, D. (2006). Yerel yönetimler maliyesi, Ankara: Gazi Kitabevi.
- Çamdere, M. A. ve Genç, F. N. (2018). 6360 Sayılı Kanunun kamu hizmetlerinin sunumuna etkisi: Denizli Büyükşehir Belediyesi örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 35-60.
- Çelikyay, H. (2014). Değişen kent yönetimi ve 6360 Sayılı Büyükşehir Yasası. SETA, 101, Erişim adresi http://file.setav.org/files/pdf/degisen-kentyonetimi- ve-6360-sayili-buyuksehir-yasasi-pdf.
- Çolak, E. (2019). Varyans analizi (ANOVA), Kruskal-Wallis H testi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çalışma Notları. Erişim adresi https://pdftotext-converter.online/converted/efd89f87/varyans-analizianov a-kruskal-wallis-h-testi-doc.
- Daşcı, S. (2016). 6360 Sayılı Yasa’nın kamu hizmetlerinin sunumuna etkisi: Balıkesir Büyükşehir Belediyesi örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı.
- Demircan, Siverekli E. (2008), Yeni ekonomik düzende küreselleşme yerelleşme bağlamında belediyelerde yeni mali yönetim anlayışı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (30), 99-128.
- Fukusaku, K. and Mello, L. D. R. (Ed.). (1999). Fiscal decentralisation in emerging economies. Governance Issues OECD, Erişim adresi: http://www.keepeek.com/ Digital-Asset- decentralisation.
- Genç, F.N., Korkın, E. (2017). 6360 Sayılı Kanun’la tüzel kişiliği kaldırılan belde belediyelerinde halkın uygulamaya ilişkin algısı: Atça (Sultanhisar-Aydın) örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19 (32): 84-95.
- Gezgüç, G.M., Aldemir, C., Uzun, T. (2015). 6360 Sayılı Kanun ve Muğla örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(18), 461-477.
- Günal, A., Atvur, S. ve Okudan Dernek, K. (2014). 6360 Sayılı Yasanın yerelleşme bağlamında değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), 55-70.
- Gözler, K. (2013). 6360 Sayılı Kanun hakkında eleştiriler, Legal Hukuk Dergisi, 11(122), 37-82.
- İzci, F. & Turan, M. 2013, Türkiye’de büyükşehir belediyesi sistemi ve 6360 Sayılı Yasa ile büyükşehir belediyesi sisteminde meydana gelen değişimler: Van örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (1), 117-152.
- Karabacak, B. N. ve Karabacak, Y. (2014). Mali yerelleşme teorilerinin temel yerel gelir türlerine bakışı. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 251-266.
- Kaypak, Ş. ve Yılmaz, V. (2017). Yeni büyükşehir uygulamasının yerel halk üzerindeki etkileri: Van örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(4).
- Karasu, M. A. (2012). 6360 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ve olası etkileri -Şanlıurfa örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 1-17.
- Koyuncu, E. (2012). Yenilenen yerel yönetim sisteminde belediye ve il özel idarelerinin genel bütçe vergi gelirlerinden alacakları payların karşılaştırmalı analizi. TEPAV, Erişim adresi http//www.tepav.org.tr.
- Mengi, A., Dağlı, Z. (2017). 6360 Sayılı Yasanın getirdiği genişletilmiş büyükşehir modelinin belediyelerin hizmet sunum performansına etkileri üzerine bir araştırma. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1-21.
- Parlak, B. ve M. Ökmen (2015). Yerel yönetimler kuram ve uygulamada küresel ve ulusal konular ve sorunlar, Ekin Basım Yayın Dağıtım: Bursa.
- Rondinelli, D. (2004). What is decentralization? J. Litvack ve J. Seddon (Ed.). Decentralization Briefing Notes, World Bank Institute, WBI Working Papers. Erişim adresi https://siteresources. worldbank.org /WBI/.pdf.
- Sezik, M. (2015). 6360 Sayılı Kanun'a göre büyükşehirlerde bütünleşme sürecinin etkileri: Malatya örneği (Yayınlanmamış Doktora Tezi). T.C. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Tortop, N.,İsbir, E.G., Aykaç B., Yayman, H., Özer M.A. (2007). Yönetim bilimi, Nobel Yayın-Dağıtım: Ankara.
- Turgut, S.R. (2004). İstanbul’un yönetimi bir kent planlama yönetimi denemesi, Anahtar Kitaplar: İstanbul.
- Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), (2014). 6360 sayılı on dört ilde büyükşehir belediyesi ve yirmi yedi ilçe kurulması ile bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair kanuna ilişkin rehber, Erişim adresi http://www.tbb.gov.tr.
- Ulusoy, A. ve Akdemir, T. (2012). Mahalli idareler: teori-uygulama-maliye. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Ünal, A. Ve Tanrıvermiş, H. (2018). 6360 Sayılı Kanun ve zorunlu kentleşme. Çağdaş Yerel Yönetimler, 27(2), 1-45.
- Ünsal, F. (2004). Yerelleşme ve kentsel planlamanın dönüşümü. Kent Gündemi, 6, 41-50.
- YAYED (2013). Kapanacak köy ve beldeler listesi (büyükşehir). Erişim adresi http://www.yayed.org/id315-incelemeler/kapanacak-koy-ve-beldelerlistesi.
- Yetkin O. (2019). Yerel kamu hizmetleri bağlamında 6360 Sayılı Yasanın değerlendirilmesi: Marmaris Belediyesi örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2(1), 158-191.
- Yıldırım, U., Gül, Z. ve Akın, S. (2015). İl mülki sınırı büyükşehir belediye modelinin getirdiği yenilikler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(2), 205- 229.
- Zengin, O. (2014). Büyükşehir belediyesi sisteminin dönüşümü: son on yılın değerlendirmesi. Ankara Barosu Dergisi, 2, 93-11.