Türkiye Refah Rejiminin Dönüşüm Sürecinde Sosyal Yardım Sistemi

Keynesyen refah devletinin bunalımını ve Doğu Blokunun çöküşünü takip eden dönemde, tüm dünyada refah rejimleri dönüşmüş ve söz konusu dönüşüm içinde sosyal yardım sistemleri “yoksulluğun yönetilmesinde” önemli roller üstlenmişlerdir. Türkiye’de devletin “sosyal” işlevini giderek yitirdiği 1980 sonrası yıllar, sosyal yardım sisteminin başlıca unsurlarının da inşa edildiği yıllardır. Türkiye refah rejiminin geleneksel, çok parçalı, değişken ve klientalist yapısı Türkiye sosyal yardım sistemine de rengini vermiştir. Bu nedenle bu çalışmada ilk olarak Türkiye refah rejiminin 1980 sonrası özellikleri ele alınmakta, ardından sosyal yardım sisteminin özelliklerine yer verilmektedir. Daha sonra sistemin ana bileşenleri, yardım kategorileri ve bu yardımların sosyal koruma sağlama rolü incelenmektedir.

Social Assistance System in the Transformation of Turkey’s Welfare Regime

In the period, following the depression of the Keynesian welfare state and the collapse of the Eastern Bloc, welfare regimes have transformed all over the world and social assistance systems have played crucial roles in ‘managing poverty’. During 1980ies which the state was losing its “social” function in Turkey, main elements of the social assistance system have been constructed. The traditional, partial, variable and clientelist structure of the Turkish welfare regime has given its color to Turkey’s social assistance system. Therefore, in this study, firstly the characteristics of the Turkish welfare regime after 1980 are discussed, then the characteristics of the social assistance system are analyzed. Finally the main components of the system, the social assistance categories and the role of these benefits in providing social protection are examined.

___

  • Abu Sharkh, M., Gough, I., (2010) “Global welfare regimes:a cluster analysis”, Global Social Policy, 10, 1, 27–58 .
  • ASPB (2017) 2016 Yılı Faaliyet Raporu, http://www.aile.gov.tr/data/58b58e4c691407119c139239/2016%20 %20Faaliyet%20Raporu.pdf
  • Alper, Y., Arıcı, K. (2012) Sosyal Güvenlik, Eskişehir: AÖF.
  • ASPB (2015) 2014 Faaliyet Raporu, http://sgb.aile.gov.tr/data/5434f307369dc31d 48e42dc5/2014_idare_faaliyet_raporu.pdf (S.E.T. 10.10.2015)
  • Barrıentos, A. (2013) Social Assistance in Developing Countries, Cambridge: Cambridge University Press.
  • Buğra A., Candaş A. (2011) “Change and Continuity under an Eclectic Social Security Regime: The Case of Turkey”, Middle Eastern Studies, 47, 3, 515–528.
  • Buğra, A., Keyder, Ç. (2006), “Turkish Welfare Regime in Transformation”, Journal of European Social Policy, 16, 3, 224- 241.
  • Buğra, A. (2008) “Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika”, (http:// www.obarsiv.com/pdf/ayse_bugra2.pdf, (S. E.T. 10.04. 2015).
  • Dodurka, B. Z. (2014) “Türkiye’de Merkezi Devlet Eliyle Yapılan Sosyal Yardımlar- Çalışma Raporu”, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu (http:// www.spf.boun.edu.tr/docs/faaliyet_raporlari/Sosyal_Yardim_Raporu_-_Aralik_2014.pdf (S.E.T 16.10.2015)
  • Durusoy Öztepe, N., Ünlütürk Ulutaş, Ç. (2013) “Bir Sosyal Dışlanma Biçimi Olarak Türkiye’de Refah Hizmetlerinden Dışlanma”, International Conference on Eurasian Economies, http://avekon.org/papers/762.pdf (S.E.T. 03.07.2015)
  • Eardley, T., Bradshaw, J., Ditch, J., Gough, I., Whiteford, P. (1996) Social Assistance in OECD Countries - Department of Social Secuırity Research Report, Londra: HEMSO.
  • Erdut, Z. (1995) “Sosyal Politikada Çağdaş Gelişmeler,” Kamu-İş Dergisi, 4, 1.
  • Esenyel, C. (2015) “A Review of the Role of Conditıonal Cash Transfer Programs on Child Development and Child Psychology”, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 15, 34,89-107.
  • Esping-Andersen, G. (1996) Three Worlds of Welfare Capitalism, Cambridge, UK: Polity. Press.
  • Esping-Andersen, G. (1999) Social Foundations of Postindustrial Economies, U.K.: Oxford University Press.
  • Ferrera, M. (2006) “Sosyal Avrupa’da Güney Avrupa Refah Modeli”, Buğra, A. ve Keyder, Ç. (der.), Sosyal Politika Yazıları, İstanbul: İletişim Yayınları, 195-230.
  • global poor? The worldwide spread of social assistance
  • global poor? The worldwide spread of social assistance
  • global poor? The worldwide spread of social assistance
  • Göçmen, İ. (2014) “Religion, Politics And Social Assistance In Turkey: The Rise Of Religiously Motivated Associations”, Journal of European Social Policy, 24, 92, 92-103 .
  • Gökbayrak, Ş. (2017) “Değişen Refah Devletleri ve Sosyal Yardımlar”, Sosyal Güvenlik Dergisi, 7, 1, 71-90.
  • Hoces de la Guardia, F., Hojman., A., Larrañaga, O. (2011) “Evaluating the Chile Solidario Program: Results Using the Chile Solidario Panel and the Administrative Databases”, Revista Estudios de Economia, 38, 1, 129-168.
  • Kalaycıoğlu, S., Çelik, K. (2010) “Yoksulluğun Eğitim Çıktıları Üzerine Etkisi ve/veya Düşük Eğitim Düzeylerinin Yoksulluk Üzerine Etkileri: Eğitimden Yola Çıkarak Daha Bütüncül Bir Yoksulluk Yaklaşımı Önerisi”, Uluslararası Yoksullukla Mücadele Stratejileri Sempozyumu Bildiriler Kitabı 1, 185-194.
  • KSGM (2014) Türkiye’de Kadın İşgücü Profili İstatistiklerinin Analizi, Ankara: KSGM.
  • Kutlu D. (2017) “Türkiye´de Sosyal Yardım Rejiminin Yapısal Boyutları, Disiplin Oluşumu ve Yardım Alan Yoksul Tipolojisi”, Yenimahalleli Yaşar, G., Göksel, A. ve Birler, Ö. (der.), İnsana Karşı Piyasa: Türkiye´de Sağlık ve Sosyal Güvenlik, İstanbul: Notabene, 345-377.
  • Leisering L., Barrientos A. (2013) “Social citizenship for the global poor? The worldwide spread of social assistance”, International Journal of Social Welfare, 22, 50–67.
  • Leisering L., Barrientos A. Social citizenship for the
  • Leisering L., Barrientos A. Social citizenship for the
  • Leisering L., Barrientos A. Social citizenship for the
  • Morvaridi, B. (2013) “The Politics of Philanthropy and Welfare Governance: The Case of Turkey”, European Journal of Development Research, 25, 305–321.
  • Özar, Ş., Yakut-Çakar, B. (2012) “Aile, Devlet ve Piyasa Kıskacında Boşanmış Kadınlar”, Feminist Yaklaşımlar, (16) (http://www.feministyaklasimlar.org/ sayi-16-subat-2012/aile-devlet-ve-piyasa-kiskacinda-bosanmis-kadinlar/ (S.E.T. 16.10.2015)
  • Seyyar, A. (2002) Sosyal Siyaset Terimleri (Ansiklopedik Sözlük), İstanbul: Beta
  • Taşğın, N. Ş. ve Özel, H. (2011) “Türkiye’de Sosyal Hizmetlerin Dönüşümü”, Toplum ve Sosyal Hizmet, 22, 2, 175- 190.
  • Temel, H. Y. (2016) Türkiye'deki Sosyal Yardımların Yoksulluğu Azaltmadaki Rolü (Manisa İli Örneği), Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • UNICEF ve ASPB (2014) “Türkiye’de Şartlı Nakit Transferi Programının İyileştirilmesine Yönelik Politika Belgesi” (http://sosyalyardimlar.aile.gov.tr/ data/5429198a369dc32358ee29b9/Turkiye_Sartli_Nakit_Transferi_Programinin_ Iyilestirilmesine_Yonelik_Politika_Belgesi.pdf, Erişim Tarihi: 16.10.2015)
  • Ünlütürk Ulutaş, Ç. (2011) Sağlık Emek Sürecinin Dönüşümü, Ankara: Notabene.
  • Yentürk, N. (2013) “Türkiye’de Yoksullara Yönelik Harcamalar”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 40, 433-464.
  • http://www.radikal.com.tr/turkiye/aile-ve-sosyal-politikalarbakani-bakanligimiz-hayir-ve-dua-bakanligidir-1435844 (S.E.T 3.11.2017)
  • http://www.demirci.gov.tr/ortak_icerik/demirci/DUYURULAR/esi%20vefat%20etmis%20kadinlara%20y%- C3%B6nelik.pdf (S.E.T 3.11.2017)
  • http://data.unhcr.org/syrianrefugees/download.php?id=12618 (S.E.T 1.11.2017) http://www.haberturk.com/ekonomi/is-yasam/haber/1325889-muhtac-ve-engellilere-vakiflar-aylik-bagliyor (S.E.T 30.10.2017)
  • http://www.vgm.gov.tr/sayfa.aspx?Id=15 (S.E.T 3.11.2017)
  • http://www.mfdr.org/sourcebook/6-1Brazil-BolsaFamilia.pdf (S.E.T 3.11.2017)