İş Hukukunun Dönüşümü ve Dava Şartı Olarak Arabuluculuk

Neoliberal politika setleri ile birlikte iş hukukunda refah devleti dönemindeki kazanımların gittikçe gerilediği görülmektedir. Bir iktidar modeli olarak neoliberal politika setleri içerisindeki yönetişim uyarınca alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin gittikçe teşvik edildiği hatta talep edildiği gözlemlenebilir. Türkiye de tüm bu değişim ve dönüşümlerden bağımsız değildir ve özellikle Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ve İş Mahkemeleri Kanunu ile iş uyuşmazlıklarının çözümünde işçi haklarının gerilemesi bakımından Türkiye’de yeni bir yargı yolu gündemdedir. Dava şartı olarak arabuluculuğun iş uyuşmazlıklarında uygulanması dünyadaki örnekler açısından bir ilktir. Bu noktada belirtmek gerekir ki; iş uyuşmazlıklarında, kanunen yapılan değişikliklerle sadece arabulucuya gitme değil aynı zamanda süreci yürütme de maddi olarak zorunlu hale gelmiştir.

Transformation of Labour Law and Mandatory Mediation

With the neoliberal policy sets, it is seen that the gains in the welfare state period have declined gradually. As a model of power, it can be observed that alternative dispute resolution methods are increasingly encouraged or even demanded according to governance within the neoliberal policy sets. Turkey in terms of the decline of labor rights is not independent from all these changes and transformations. Especially with the Law Dispute Mediation Act and the new Labor Courts Act, there is a new judicial way to solve labor disputes which constitutes a downfall. The application of mediation in labor disputes as a condition of case is a first in terms of examples in the world. It should be noted at this point; with the amendments made to the law in labor disputes, not only going to the mediator but also to the process has also become compulsory.

___

  • Akman, Ş. T. (2016) Hukuk ve Politika İlişkisi Hukukun Ekonomi Politik Analizi ve Liberal Hukuk Düzeninin Eleştirisi.Ankara: İmge Kitabevi.
  • Akman, Ş. T. (2014) “İş Hukukunun Piyasalaşması: Emeğin Esnekleşmesi ya da Çalışma Yaşamının Kuralsızlaşması Bağlamında Klsik Liberalizmden Neoliberalizme İş Sözleşmesinin Dönüşümü”, Özdemir, A.M. ve Ketizmen, M. (der.)Türkiye’nin Hukuk Sisteminde Yapısal Dönüşüm, Ankara: İmge Kitabevi, 217-247.
  • Bakırcı, K. (2019) “Alternatif” Bir Uyuşmazlık Çözüm Yolı (Arabuluculuk) Aracılığıyla “Alternatif” İş Hukukuna Doğru. TBB Dergisi, 140, 355-392.
  • Bayramoğlu, S. (2002) Küreselleşmenin Yeni Siyasal İktidar Modeli: Yönetişim, Praksis, 85-116.
  • BloombergHT. (2019, 04 15) “Türkiye’de işsizlik Ocak’ta yüzde 14.7’ye yükseldi”, https://www.bloomberght. com/turkiye-de-issizlik-ocak-ta-147-ye-yukseldi-2212297
  • Bürkev, Y., ve Özuğurlu, M. (2011) “21. Yüzyılda Toplumsal Hak Mücadelelerinin Sınıf İçeriği, “ Bürkev,Y., Özuğurlu, M., Özdek, Y. ve Elgür, E. V. (der.) Kuramsal ve Tarihsel Boyutlarıyla Hak Mücadeleleri (Cilt 1), Ankara: NotaBene Yayınları, 15-51.
  • Çakır, K. (2018) “Uzlaştırmanın Kapsamı ve Şartları”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi , 24, 1, 446-452.
  • Çetin, S. H. (2009) “Ceza Muhakemesi Kanununda Uzlaşma’, TBB Dergisi, 82, 1-33.
  • Dikmen, A. A. (2017). Makine, İş, Kapitalizm ve İnsan (4 b.), İstanbul: NotaBene Yayınları.
  • DİSK/GENEL-İŞ (2018, 05 31) “Zorunlu Arabuluculukta Sermayenin İtirafı” https://www.genel-is.org.tr/zorunluarabuluculukta-sermayenin-itirafi,2,15769#.XMQ6Xa3BKRs
  • Ekmekçi, Ö., Özekes, M., ve Atalı, M. (2018) Hukuk Uyuşmazlıklarında İhtiyari ve Zorunlu Arabuluculuk. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
  • Güler, B. A. (2018) Türkiye’nin Yönetimi Yapı (5 b.), Ankara: İmge Kitabevi.
  • Hanks, M. (2012) “Perspectives on Madatory Mediation”, UNSW Law Journal , 35, 3, 929-952.
  • Harvey, D. (2015) Neoliberalizmin Kısa Tarihi (çev. A. Onacak) İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Karacabey, K. (2016) “Zorunlu Arabuluculuğun Hukukun Temel İlkelerine Aykırılığı ve Uygulanabilirliğine Dair Sorunlar”, Ankara Barosu Dergisi, 1, 458-489.
  • Karahanoğulları, O. (2002) “Marksizm ve Hukuk”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi , 57, 2, 61-92.
  • Ketizmen, M. (2014) “Ceza Hukukunda Metalaşma ya da Yeni Ceza Adaleti Sistemi?” Özdemir, A. M. ve Ketizmen M. (der.), Türkiye’nin Hukuk Sisteminde Yapısal Dönüşüm Ankara: İmge Kitabevi, 151-173.
  • Korkmaz, F. ve Kıyak, E. (2018) “7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunuyla 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununda Getirilen Değişikliklerin Değerlendirilmesi”, İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 4, 1, 31-56.
  • Lipietz, A. (1997) “The Post-Fordist World: Labour Relations, International Hierarchy anf Global Ecology”, Review of International Political Economy , 4, 1, 1-41.
  • Menkel-Meadow, C. (2016, Temmuz 1) “The History and Development of “A” DR” (alternative/appropriate dispute resolution) https://voelkerrechtsblog.org: https://voelkerrechtsblog.org/the-history-anddevelopment-of-a-dr-alternativeappropriate-dispute-resolution/
  • Öngen, T. (2003) Küresel Kapitalizm ve Sermayenin Yeni Hegemonya Stratejileri. Petrol-İş 2000-2003 , 29-47.
  • Özdemir, A. M. ve Ketizmen , M. (2014) “Giriş ya da Sonuç Yerine 1: Yeni Teşebbüsleri Beklerken” Özdemir, A. M. ve Ketizmen, M. (der)Türkiye’nin Hukuk Sisteminde Yapısal Dönüşüm, Ankara: İmge Kitabevi, 15-47.
  • Özdemir, O. (2016) “Bireysel İş Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk “, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası Prof. Dr. Fevzi Şahlanan’a Armağan Özel Sayı , 1, 601-615.
  • Özmumcu, S. (2016) “Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk Hukuku Açısından Zorunlu Arabuluculuk Sistemine Genel Bir Bakış”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası , 74, 2, 807-842.
  • Özuğurlu, M. (2003) “Sosyal Politikanın Dönüşümü ya da Sıfatın Suretten Kopuşu”, Mülkiye Dergisi , 27, 239, 59-74.
  • Süzer, E. (2018, 05 20) “Arabulucuyla Uzlaşmaya İşçiler İsyan Etti’, Sözcü: https://www.sozcu.com.tr/2018/ ekonomi/arabulucuyla-uzlasmaya-isciler-isyan-etti-2418268/
  • Saad-Filho, A. (2007) “Washington Uzlaşmasından Washington Sonrası Uzlaşmasına”, A. Saad-Filho, A. ve Johnston, D. (der.) Neoliberalizm Muhalif Bir Seçki (çev. Ş. Başlı ve T. Öncel), İstanbul: Yordam Kitap, 191- 202.
  • TBMM. (2008) Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı ve Avrupa Birliği Uyum Komisyonu ile Adalet Komisyonu Raporları (1/486). Ankara: TBMM.
  • TBMM. (2017) Türkiye Büyük Millet Meclisi İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı (1/850) ve Adalet Komisyonu Raporu. Ankara: TBMM.
  • Tunçomağ, K. (1974, Ocak) “Türkiye’de İş Hukuku Mevzuatının Gelişmesi”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 1-27.