HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Bu çalışmanın amacı huzurevinde kalan yaşlı bireylerde ölüm kaygısı ve ölüme ilişkin depresyon düzeylerinin bazı sosyodemografik değişkenler açısından incelenmesidir.Çalışmaya Darülaceze Başkanlığına bağlı Huzurevi Yaşlı Bakım Rehabilitasyon Merkezinde kalmakta olan 290 yaşlı (140 kadın, 150 erkek) katılmıştır. Çalışmaya katılan yaşlılara kişisel bilgi formu ve ölüm kaygısı ölçeği ile ölüme ilişkin depresyon ölçeği uygulanmıştır. Ölüm kaygısı ölçeği ile ölüme ilişkin depresyon ölçeği arasında pozitif yönlü orta derecede bir ilişki saptanmıştır. Sosyodemografik değişkenlerle ölçekler arasındaki korelasyonlar değerlendirildiğinde ölüm kaygısı ölçeği ve ölüme ilişkin depresyon ölçeği ile huzurevinde kalma süresi arasında negatif, çocuk sayısı ve yaş açısından pozitif korelasyon saptanmıştır. Cinsiyet, kronik sağlık sorunu ve eğitim durumu ile ölüm kaygısı ölçeği ve ölüme ilişkin depresyon ölçeği puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark saptanmamışken ibadet etme sıklığı ve huzurevinde kalınan odadaki kişi sayısı ile ölüm kaygısı ölçeği ve ölüme ilişkin depresyon ölçeği puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark saptanmıştır. Bu çalışmada yaşlılarda ölüm kaygısı ve ölüme ilişkin depresyon düzeyinin yaş, çocuk sayısı, ziyaret edilme sıklığı ve huzurevinde kalınan odadaki kişi sayısı ve kalma süresi ile ilişkili olduğu; medeni durum, cinsiyet, eğitim durumu ve kronik sağlık sorunu olmasının ölüm kaygısını ve ölüme ilişkin depresyonu etkilemediği saptanmıştır. Ayrıca çalışmaya katılan yaşlıların ölüm kaygısı ve ölüme ilişkin depresyonunun orta düzeyde olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

yaşlılık, ölüm kaygısı, ölüme ilişkin depresyon

EXAMINING DEATH ANXIETY AND DEPRESSION LEVEL RELATED TO DEATH OF THE ELDERLY LIVING IN NURSING HOME

PDF

___

Abdel-Khalek, AM., Tomas-Sabado, J. (2005). Anxiety And Death Anxiety in Egyptian And Spanish Nursing Students. Death Stud, 29, 157-169.
Acehan, G,, Eker, F. (2013). Acil Tıp Hizmeti Veren Sağlık Personelinin Ölüm Kaygısı, Ölüme İlişkin Depresyon Düzeyleri Ve Kullandıkları Başa Çıkma Yolları. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, Journal of Psychiatric Nursing, 4, 27-35.
Akça, F,, Köse, A. (2008). Ölüm Kaygısı Ölçeğinin Uygulanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Klinik Psikiyatri, 11, 7-16
Akın, S,, Durna, Z. (2006). Kalp Yetersizliği Hastalarının Psikososyal Uyumu. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10, 1-8.
Almostadi, DA., (2012). The relationship between death depression and death anxiety among cancer patients in saudi arabia. University of South Florida. Erişim adresi, https://scholarcommons.usf.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https://www.google.com/&httpsredir=1&article=5143&context=etd Erişim tarihi 27.04.2019.
Bahar, A. (2005). Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Depresyon Ve Anksiyete Düzeylerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Gaziantep.
Baltacı, E. (2018). Panik Bozukluğunda Çocukluk Ayrılma Anksiyetesi İle Ölüm Kaygısı Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı Ve Sinir Hastalıkları Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim Kliniği, İstanbul.
Baydoğan, M., Dağ, İ. (2008). Hemodiyaliz Hastalarındaki Depresiflik Düzeyinin Yordanmasında Kontrol Odağı, Öğrenilmiş Güçlülük Ve Sosyotropi-Otonomi. Türk Psikiyatri Dergisi, 19, 19-28.
Çınar, M. (2015). Yetişkin Ve Yaşlılarda Tanrı’ya Bağlama Tarzı Ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Dağlı, EM. (2010). Yaşlılarda Ölüm Kaygısı ve Dindarlık. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Psikolojisi Bilim Dalı, Konya.
Demir, G. Ünsal, A., Gürol Arslan, G., Çoban, A., (2013). Huzurevinde Ve Evde Yaşayan Yaşlılarda Depresyon Yaygınlığının Karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2, 6.
Dougherty, K., Brown, R., Templer, DI. (1986). Psychological States İn Terminal Cancer Patients As Measured Over Time, J Couns Psychol, 33, 357-359.Elbi, H,, Sertöz, Ö. (2009). İskemik Kalp Hastalıkları ve Depresyon. Kalp-Damar Hastalıkları ve Psikiyatri Dergisi, 9, 143-149.
Erdoğdu, MY., Özkan, M. (2007). Farklı Dini İnanışlardaki Bireylerin Ölüm Kaygıları İle Ruhsal Belirtiler Ve Sosyo-Demografik Değişkenler Arasındaki İlişkiler. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14, 171-179.
Fortner. BV., Neimeyerç RA. (1999). Death Anxiety İn Older Adults: A Quantitative Review. Death Studies, 23, p. 387-11.
Hökelekli, H. (2008). Ölüm, Ölüm Ötesi Psikolojisi Ve Din. 1. Baskı, İstanbul, Dem Yayınları.
Kaçan Softa, H., Uçukoğlu, H., Karaahmetoğlu, G., Esen, D., (2011). Yaşlılarda Ölüm Kaygısını Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi, Yaşlı Sorunlarını Araştırma Dergisi, 4, 1-2, 67-79.
Kalaoğlu Öztürk, Z. (2010). Yaşlı Bireylerde Ölüm Kaygısı. Uzmanlık Tezi, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Adana.
Kara, N. (2002). Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Ölüme İlişkin Duygu Ve Düşüncelerinin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Karaca, F. (2000). Ölüm Psikolojisi, 1. Baskı, İstanbul, Beyan Yayınları
Karaca, F. (2010). Huzurevinde Kalan Yaşlıların Hayata Bakış Açıları Ve Gelecekle İlgili Beklentileri. Aile ve Toplum Dergisi, 6, 50-62.
Karadelioğlu, P. (2011). Huzurevinde Ve Ev Ortamında Yaşayan Yaşlıların Yaşam Doyumlarının Ölüm Kaygı Düzeyine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kekovalı, M., Baybek, H. Eksen, M., Aslaner, B. (2002). Huzurevinde Kalan Yaşlılarda Depresyon Belirtilerinin İncelenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 3-9.
Keller, JW., Sherry, D. Piotrowsk,i C. (1984). Perspectives on death: a developmental study. J Psychol, p.137-142.
Köknel, Ö. (2004). Korkular, Takıntılar, Saplantılar. 5.Baskı, Altın Kitaplar Yayınevi. İstanbul.
Köstek, G. (2015). Huzur ve Bakımevinde Yaşayan Yaşlıların Ölüm Kaygısı Ve Benlik Saygısının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
Madnawat, AVS., Kachhawa. PS., (2007). Age, Gender, And Living Circumstances: Discriminating Older Adults On Death Anxiety, Death Studies. 31, 763-769.
Onan, NG., (2001). Terminal Dönemdeki Kanser Hastalarına Bakım Veren Hemşirelerin Karşılaştıkları Güçlükler Ve Başa Çıkma Yolları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Onur, B. (2000). Gelişim Psikolojisi: Yetişkinlik, Yaşlılık, Ölüm. 5. Baskı, Ankara, İmge Kitabevi.
Onur, B. (2014). Gelişim Psikolojisi, Yetişkinlik Yaşlılık Ölüm. 10. Baskı, Ankara, İmge Kitabevi.
Özen, D. (2008). Huzurevinde Yasayan Yaslılarda Ölüm Kaygısının Günlük Yaşam İşlevlerine Etkisi. Yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Öztürk, Z., Karakuş G., Tamam L. ( 2011). Yaşlı Bireylerde Ölüm Kaygısı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12, 37-43.
Rakıcıoğlu, N., Attila. S. (2003). Yașlılıkta Beslenme. Teknik Rapor. Halk Sağlığı Kurumu Derneği.
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2010). Yaşlı Sağlığı Tanı ve Tedavi Rehberi, Ankara.
Şenol, C. (1989). Ankara İlinde Kurumlarda Yaşayan Yaşlılarda Ölüme İlişkin Kaygı Ve Korkular. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Tanhan , F., Arı, F. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Ölüme Verdikleri Anlam Ve Öğrenim Gördükleri Program Açısından Ölüm Kaygısı Düzeyleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 34-43.
Tanhan, F. (2007). Ölüm Kaygısıyla Baş Etme Eğitiminin Ölüm Kaygısı Ve Psikolojik İyi Olma Düzeyine Etkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tepe Medin, Ş. (2018). Ahili Kliniklerde Çalışan Hekim Ve Hemşirelerde Ölüm Kaygısının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Trabzon.
Topbaş, M., Yaris, F., Can, G., Kapuca, M., Sayar, K. (2004). The effect of sociodemographic factors and medical status on depressive symptoms of the inhabitants of nursing home and communitydrewelling elders in Trabzon-Turkey, Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 14, 57-60.
Turgay, M. (2003). Ölüm Korkusu ve Kişilik Yapısı Arasındaki İlişki. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Üstüner Top, F., Saraç, A., Yaşar, G. (2010). Huzurevinde Yaşayan Bireylerde Depresyon Düzeyi, Ölüm Kaygısı Ve Günlük Yaşam İşlevlerinin Belirlenmesi. Klinik Psikiyatri, 13, 14-22.
World Health Organization. (2017). Mental Health of Older Adults. Erişim Adresi: https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/mental-health-of-older-adults Erişim Tarihi: 28.06.2019.
Yaparel, R., Yıldız, M. (1998). Ölüme İlişkin Depresyon Ölçeğinin Türkçe Çevirisinin Normal Populasyonda Geçerlik Ve Güvenilirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 9, 198-204.
Yıldız, M. (2006). Ölüm Kaygısı ve Dindarlık, 2. Baskı, İzmir, İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
Yıldız, M. (2011). Tutuklu Ve Hükümlülerde Umutsuzluk, Ölüme İlişkin Depresyon Ve Ölüm Kaygısı İlişkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35.
Yılmaz, ZE. (2011). Kalp Ve Hemodiyaliz Hastalarının Ölüm Kaygısı ve Ölüme İlişkin Depresyon Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Yılmaz, E. (2018). Huzurevinde Kalan Yaşlılarda Depresyon Ve Benlik Saygısı İlişkisi, Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 8,2, 553- 578.
Yukay Yüksel, M., Güneş, F., Akdağ, C. (2017). Investigation Of The Death Anxiety And Meaning İn Life Levels Among Middle-Aged Adults. Spiritual Psychology and Counseling, 2, 165-181.