YABANCI UYRUKLU ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN EĞİTİM SÜRECİNDE KARŞILAŞTIKLARI SORUNLARA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Göçmen aileler, göç ettikleri ülkenin sosyal ve kültürel yapısına uyum sağlamak için mücadele ederler. Fakat çocukları sadece yeni sosyokültürel yapıya değil, okul sistemine de uyum sağlamak zorunda kalmaktadır. Dolayısıyla okullar, farklı sosyokültürel yapılardan gelen mülteci çocukların yeni sosyokültürel yaşama uyum sağlamalarında anahtar bir role sahiptir. Bu araştırma, yabancı uyruklu ortaokul öğrencilerinin görüşlerine göre eğitim sürecinde yaşanan sorunları ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma, nitel yöntem ve durum çalışması yaklaşımı ile yapılmıştır. Veriler, ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak dört ortaokulda yirmi yabancı uyruklu öğrenci ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilmiştir. Araştırma verileri, betimsel analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Elde edilen verilere göre yabancı uyruklu öğrenciler; okula ilk kayıt sırasında Türkçe bilmeme, onlara tercümanlık ve rehberlik edecek bir kişinin olmayışı, Türkçe öğrenmeyle ilgili kursların yetersiz olduğu ve bu konuda gerekli desteğin verilmediği gibi sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Okullardaki faaliyetlere katılmalarında bir engel olmadığını, Türk arkadaşları tarafından ilk geldikleri zamanlarda dışlandıklarını ancak zamanla Türk arkadaşlar edindiklerini, okulda kendilerine genellikle ayrımcılık ve haksızlık yapıldığını düşünmektedirler. Problem ve isteklerini yönetici ve öğretmenlere iletebildiklerini, yönetici ve öğretmenlerin sorunlarıyla ilgilendiklerini belirtmişlerdir. İlk geldikleri zamanlarda dersleri anlamakta zorlandıklarını, ailelerinden daha çok Matematik ve İngilizce derslerinde yardım aldıklarını söylemişlerdir. Ailelerinin maddi sorunlar yaşadığını dolayısıyla okul ihtiyaçlarını teminde zorlandıklarını dile getirmişlerdir. Ayrıca öğrencilerin çoğunluğunun gelecekte de Türkiye’de kalmak istediği ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Göç, Yabancı uyruklu öğrenciler, Uyum, Okul Sorunları, Eğitim süreci

THE VIEWS OF FOREIGN SECONDARY SCHOOL STUDENTS ON THE PROBLEMS IN THE EDUCATION PROCESS

PDF

___

Akar, H. (2016). Durum çalışması. A. Saban ve A. Ersoy (Editörler). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Booth, T. & Ainscow, M. (2002). Index for Inclusion: Developing learning and participation in schools. Brisol,CSIE
Bozan, İ. (2014). Türkiye’de iç göç hareketleri ve göçün eğitim üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Büyüköztürk Ş., Kılıç Çakmak, E. & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. Creswell, J. W. (2002). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Upper Saddle Creek, NJ: Pearson Education.
Dede, Ş. (1996). Özel Eğitim Hakkında Salamanca Bildirisi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, (2) 2. 91-94.
Delen, A. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin bulunduğu ilkokullarda istenmeyen öğrenci davranışlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 26-42.
Erdönmez, A. (2016). Türkiye’ye kitlesel göçle gelen mültecilere yönelik yürütülen eğitim öğretim süreci. Eğitime Bakış, Eğitim Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi 12 (36) 24-34.
Eren, Z. (2019). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre göçmen çocukların eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (1), 213-234.
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2019). 21.04.2019 tarihinde http://www.goc.gov.tr/icerik/hakkimizda_308_309 sayfasından erişilmiştir.
Göç Terimleri Sözlüğü, (2009). Uluslararası Göç Örgütü Yayınları. (Çeviren. B. Çiçekli). Cenevre.
Güngör, F. & Şenel, E. A.(2018). Yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin eğitim öğretiminde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri, AJESI - Anadolu Journal of Educational Sciences International, 8(2), 124-173.
Kara, P. ve Korkut, R. (2010). Türkiye’de göç iltica ve mülteciler. Türk İdare Dergisi, 467 (1), 153-162.
Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi (28. Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
Kaştan, Y. (2015). Türkiye’de göç yaşamış çocukların eğitim sürecinde karşılaşılan problemler. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi. 2 (4), 2015-229.
Kaştan, Y. ve Bozan, İ. (2016). Yöneticiler açısından göçün yönetim üzerine etkisi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(5),104-129.
Levent, F. ve Çayak, S. (2017). Türkiye’deki Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(27), 21-46.
MEB, (2015). Milli Eğitim Bakanlığı 2015-2019 Stratejik Planı. 12.04.2019 tarihinde https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_ 09/10052958_ 10.09.2015sp17.15imzasz.pdf sayfasından erişilmiştir.
Nar, B. (2008). Göçün eğitime ve eğitim yönetimine etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
Özcan, A. (2018). Çokkültürlülük bağlamında Türkiye’nin Suriyeli öğrencilere yönelik eğitim politikası. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (1), 17-29.
Özdemir, Ç. (2016). Sivas ilinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin okul iklimine etkisine ilişkin görüşlerin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Sivas.
Paker, T. (2015). Durum çalışması. F. N. Seggie ve Y. Bayyurt (Editörler), Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz, ve yaklaşımları. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sadllah Al-Mashhadani, T. K. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin Türkçe öğrenim sürecinde karşılaşmış oldukları sorunların değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Kayseri.
Sağlam, S. (2016). Türkiye 'de iç göç olgusu ve kentleşme. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(5), 33-44
Sarıtaş, E., Şahin, Ü. ve Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle karşılaşılan sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 208-229.
Sayın, Y., Usanmaz A. ve Aslangiri, F. (2016). Uluslararası göç olgusu ve yol açtığı etkiler: Suriye göçü örneği. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18 (31), 1-13.
Solak E. ve Çelik, S. (2018). Türkiye’de eğitim gören mülteci öğrencilerin dilsel sorunlarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 424-432.
Şen, Y. F. ve Özkorul, G. (2016). Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinde yeni bir eşik: sığınmacı krizi bağlamında bir değerlendirme. Göç Araştırmaları Dergisi, 2(2), 86-119.
Şensin, C. (2016). Sınıf öğretmenlerinin Suriye’den göçle gelen öğrencilerin eğitimlerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Bursa.
Tuncer, M. (2016). Göçmenlere yönelik eğitim ve eğitim programları. Eğitime Bakış Dergisi, 12 (36), 9-13.
Tuncer, M. ve Dikmen, M. (2017). Göçmenlerin eğitim sorunları ve çözüm önerileri. 11. Kamu Yönetimi Sempozyumunda Sunulmuş Bildiri. Elazığ Üniversitesi, Elazığ.
Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilere ilişkin yönetmelik. (1985, 30 Nisan). Resmi Gazete (sayı: 18740), 21.04.2019 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18740.pdf sayfasından erişilmiştir.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
Yiğit, T. (2015). Uygulamalar ve sorunlar bağlamında Türkiye’de sığınmacı çocukların eğitimi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kırşehir.
Zayimoğlu Öztürk, F. (2018) Mülteci öğrencilere sunulan eğitim-öğretim hizmetinin sosyal bilgiler öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi AJESI - Anadolu Journal of Educational Sciences International, 8(1) 52-79.