İPEKÇİLİK KÜLTÜRÜ VE TURİZM: PAYDAŞLARIN HATAY’DA İPEKÇİLİĞE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Bu araştırmanın amacı, ipekçilik kültürünün mevcut durumunu, ipekçilik kültürünün turistik ürün olarak değerlendirilmesine yönelik sorunları ve bu sorunlara yönelik çözüm önerilerini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda önemli ipekçilik merkezlerinden biri olan Hatay, araştırma evreni olarak seçilmiştir. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak görüşme tekniği kullanılmış olup görüşmeler araştırma amacı doğrultusunda hazırlanan görüşme soruları çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma örneklemi kasti örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Örneklem, Hatay’da ipekçilik ve turizm konularını ilgilendiren kamu kurumu, yerel yönetim, sivil toplum kuruluşları, turizm işletmeleri üst düzey yöneticileri, akademisyen ve ipek sanatçılarını içeren 10 kişiden oluşmaktadır. Katılımcılar ile görüşmeler sonucu elde edilen görüşme metinleri içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Hatay’da ipekçilik kültürünün mevcut durumu ile ilgili “ipekçiliğin sürdürülmesinde karşılaşılan zorluklar”, “ipekçiliğin yerel halka katkıları” ve “ipekçiliğe duyulan ilgi” konuları öne çıkmaktadır. İpekçiliğin sürdürülmesine yönelik yapılması gerekenler konusunda “eğitim ve koruma”, “teşvikler”, “tanıtım ve bilinçlendirme”, ve “paydaşların ortak hareketi” konuları öne çıkarken ipekçiliğin turistik ürün olarak ön plana çıkarılması ile ilgili ise “tanıtım”, “arz” ve “yerli üretim ve teşvik” konuları ön plana çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kültür Turizmi, Turistik Ürün, Destekleyici Turistik Ürün, İpekçilik, Somut Olmayan Kültürel Miras, Nitel Araştırma, İçerik Analizi

SERICULTURE AND TOURISM: THE STAKEHOLDERS’ VIEWS ON SERICULTURE IN HATAY

The purpose of this research is to reveal the current situation of sericulture, problems in utilizing sericulture as a touristic product and suggestions for solutions to these problems. For this purpose, Hatay, which is one of the important silk-making centers, was chosen as the research universe. Interview technique was used as the data collection method in the research, and interviews were conducted within the framework of the interview questions prepared for the purpose of the research. The research sample was determined by the deliberate sampling method. The sample consists of 10 people including public institutions, local administrations, non-governmental organizations, tourism enterprises senior managers, academicians and silk artists in Hatay. The interview texts obtained as a result of the interviews with the participants were analyzed via the content analysis method. According to the results of the research, the issues related to the current situation of sericulture in Hatay, “difficulties in maintaining sericulture”, “contributions of sericulture to local people” and “interest in sericulture” come to the fore. While “education and protection”, “incentives”, “promotion and awareness”, and “joint action of stakeholders” are among the things to be done for sustain sericulture, “promotion”, “supply” and “domestic production and incentive” regarding the promotion of sericulture as a touristic product. has come to the fore.

PDF

___

397 Numaralı Haleb Livâsı Mufassal Tahrîr Defteri (943 / 1536) I., (Dizin ve Transkripsiyon). (2010). T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Yayın Nu:109. Ankara.
Aas, C., Ladkin, A. & Fletcher, J. (2005). Stakeholder Collaboration and Heritage Management. Annals of Tourism Research 32 (1), 28–48.
Akgöz, E., Göral, R. & Tengilimoğlu, E. (2016). Turistik Ürün Çeşitlendirmenin Sürdürülebilir Destinasyonları Açısından Önemi. Akademik Bakış Dergisi, s. 397- 407.
Alagöz, G., Çalık, İ. & Güneş, E. (2018). Kültürel Miras Turizmi Açısından Erzincan Bakır İşleme Sanatının Mevcut Durumu ve Sürdürülebilirliği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (55): 174-191.
Bahadır, G. (2009). M.S. 636–1100 Arası Antakya, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bahar, O. & Kozak, M. (2013). Turizm Ekonomisi (1. Baskı). Anadolu Üniversitesi Web-Ofset, Açık Öğretim Fakültesi Yayını: Eskişehir.
Bardakoğlu, Ö. (2011). Turistik Ürün Bakımından Destinasyon Planlaması ve Pazarlaması Kapsamında İzmir Turizminin Değerlendirilmesi ve Geliştirilmesine Yönelik Bir Model Çalışması, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Başkaya, Z. (2014). Gelişimi ve Dağılışı Bakımından Türkiye İpek Böcekçiliğinde Bilecik İlinin Yeri, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Doğu Coğrafya Dergisi, 30, 257-286.
Camuz, E. (2017). Hatay İli, Defne, Antakya, Samandağ ve Yayladağı İlçelerinde İpek Böceği Yetiştiriciliğinin Genel Durumunun Tespiti, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Coşkun, R., Altunışık, R. & Yıldırım, E. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
Çakar, E. (2015). 16. Yüzyılda Antakya Vakıfları (1550 Tarihli Evkaf Defterine Göre). Vakıflar Dergisi, 43, 9-39.
Çetinkaya, N. (2018). Somut Olmayan Kültürel Miras Unsuru Erzurum Lavaş (Acem) Ekmeğinin Turistik Ürüne Dönüştürülmesine Yönelik Bir Çalışma, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek.1), 430-452.
Çolak, M., 2002, Cumhuriyet Döneminde Muğla’da İpekböcekçiliği ve İpekli Dokumacılık, Muğla Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8, Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/217179
Debeş, T. (2011), Cultural Tourism: a neglected dimension of tourism industry, Anatolia- An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 22 (2), 234-251.Doswell, R. (1997). Tourism: How Effective Management Makes The Difference. Butterworth-Heinemann: Oxford.
Er, Ö. & Bardakoğlu, Ö. (2016). Kültürel Mirasın Sürdürülebilir Turizm Ürünü Çeşidi Olarak Değerlendirilmesi: Edirne Örneği, İşletme Fakültesi Dergisi, 17 (2), 95-111.
Erdoğan, H. (1995). Ekonomik Sosyo Kültürel Çevresel Yönleriyle Uluslararası Turizm. Uludağ Üniversitesi Yayınları: Bursa.
Erol, M. (2003). Turizm Pazarlaması (1. Baskı). Ekin Kitabevi: İstanbul.
Gün, D. (2010). “İngiliz Tâcirlerin Antakya Ahâlîsiyle İlişkileri Üzerine Bazı Gözlemler”, Hatay Araştırmaları-I, (ed. Ahmet Gündüz-Selim Kaya), Ankara, s. 69-75. Hacıoğlu, N. (2012). Turizm Pazarlaması (11. Baskı). Nobel Yayınevi: Ankara.
İçöz, O. (2005). Turizm Ekonomisi (3. Baskı). Turhan Kitapevi: Ankara.
İslamoğlu, A., H. (2010). Turizm Pazarlaması (1.Baskı). Beta Basım: İstanbul.
Kalaycıoğlu, M. (2011). Hatay Halk Bilimi. Antakya Belediyesi Kültür Yayınları: Hatay
Kaya, S. & Kıyılı, R. (2009). Antakya’da Ortaçağ’ da Meydana Gelen Doğal Afet ve Salgın Hastalıklara Bir Bakış. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (12), 403-418.
Kayabaşı, N., Karakelle, A. & Söylemezoğlu, F. (2016) Tasarımda Süsleme Malzemesi Olarak İpekböceği Kozasının Kullanımı: Hatay Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Dergisi, 9 (17), 233-245.
Koçak, A. & Arun, Ö. (2006). İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu, Selçuk İletişim Dergisi, 4, (3), 21-28.
Kozak Akoğlan, M. & Kızılırmak, İ. (2006). Turistik Ürün Çeşitlendirmesi: Kültür ve Turizm Müdürleri Görüşlerine Dayalı Bölgesel Yaklaşımlar, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (5), Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19567/208584
Lau, G. & McKercher, B. (2007). Understanding Tourist Movement Patterns İn A Destination: A GIS Approach. Tourism and Hospitality Research, 7, 39–49.
Mckercher, B. & DuCros, H., (2012). Cultural Tourism The Partnership Between Tourism and Heritage Management, Routledge, USA.
Middleton, V., T. (1988). Marketing in Travel and Tourism. Butterworth- Heinemann: Oxford.
Oğuz, M. Ö. (2009), Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir? Geleneksel Yayınları: Ankara.
Rızaoğlu, B. (2016). Turizm Pazarlaması. 6. Baskı, Detay Yayıncılık: Ankara.
Rudan, E. (2010), The Development of Cultural Tourism in Small Historical Towns, Tourism and Hospitality Management Conference Proceedings, 577-586.
Sarkım, M. (2007). Sürdürülebilir Turizm Kapsamında Turistik Ürün Çeşitlendirme Politikaları ve Antalya Örneği. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
Shaw, G. & Williams, M. A. (1996). Critical Issues in Tourism: A Geographical Perspective. Oxford: Blackwell Publishers Inc.
Silberberg, T. (1995). Cultural Tourism And Business Opportunities For Museums And Heritage Sites. Tourism Management, 16(5), 361 –365.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, A. % Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yörük, A., Şahinler, N. & Yeninar, H. (2008). Türkiye İpek Böcekçiliğinin Durumuna Genel Bakış, Dünya İpek Böcekçiliğinde Ülkemizin Yeri. Hasad Dergisi Kasım-Aralık, 60-64.
Yurtoğlu, N. (2017). Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de İpek Böcekçiliği, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 17 (34), 159-189.
Zaman, M. (2012). Trabzon İlinin Turizm Coğrafyası: Potansiyel-Alternatifler-Planlama, Atatürk Üniversitesi Yayınları, No: 999.
http://www.kozabirlik.com.tr/tarihce.html (Erişim Tarihi: 15.03.2019).http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR-159257/somut-olmayan-kulturel-miras-ulusal-envanteri.html (Erişim Tarihi: 15.04.2019).http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR-50837/somut-olmayan-kulturel-mirasin-korunmasi-sozlesmesi-hak-.html (Erişim Tarihi: 20.04.2019).ICOMOS Charter for Cultural Tourism (1997).https://www.icomos.org/Tourism/ (Erişim Tarihi: 22.04.2019).
http://teftis.kulturturizm.gov.tr/TR-14281/somut-olmayan-kulturen-mirasin-korunmasi-sozlesmesi.html (Erişim Tarihi: 22.04.2019).
http://basin.kulturturizm.gov.tr/TR-178670/hatay-sarisi-ipek-turizm-calistayi.html (Erişim Tarihi: 25.12.2018).
http://www.tarim.gov.tr/GKGM/Lists/KutuMenu/DispForm.aspx?ID=23. Hatay il Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2017 Yılı Faaliyet Raporu. (Erişim Tarihi: 03.05.2019).