YEMEK SEKTÖRÜNDE HEDONĠZM ETKĠSĠ ÖLÇEĞĠ GELĠġTĠRME ÇALIġMASI

Son yıllarda özellikle tüketici davranıĢlarında hedonizmin etkisinin yüksek olduğu bilinmektedir. Hedonizm, fayda ve somut edinimlerden ziyade zevk ve mutluluğu temel alan bir yaĢam felsefesidir. Bu çalıĢmada da hedonizmin yemek yeme davranıĢı üzerindeki etkisini saptayan bir ölçek geliĢtirmek amaçlanmıĢtır. Yemek sektöründe hedonizm etkisinin farklı boyutlarını içeren 70 maddelik taslak ölçek, Ağustos-Aralık 2019 tarihleri arasında 1000 tüketiciye uygulanmıĢtır. AraĢtırmaya katılan tüketiciler kolayda örneklem metodu ile seçilmiĢtir. 1000 veriden elde edilen bulguların analizi sonucunda, ölçeğin 10 boyuttan oluĢtuğu anlaĢılmıĢtır. Ölçeğin geçerliği için boyutlar arasındaki korelasyon incelenmiĢ ve elde edilen verilerin literatüre uygun olduğu anlaĢılmıĢtır. Ayrıca ölçeğin güvenirliği için yapılan analiz sonucunda Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı en düĢük 0,924 çıkmıĢtır.

SCALE DEVELOPMENT FOR THE EFFECTS OF HEDONISM IN FOOD SECTOR

In recent years, it is known that the effect of hedonism is high, especially in consumer behavior. Hedonism is a philosophy of life based on pleasure and happiness rather than utility and tangible achievements. In this study, it was aimed to develop a scale that determines the effect of hedonism on eating behavior. The 70-item draft scale, which includes different dimensions of the effect of hedonism in the food sector, was applied to 1000 consumers between August and December 2019. Consumers in the research were selected by convenience sampling method. As a result of the analysis of the findings obtained from 1000 data, it was understood that the scale consisted of 10 dimensions. For the validity of the scale, the correlation between the dimensions was examined and it was understood that the data obtained were in accordance with the literature. In addition, as a result of the analysis for the reliability of the scale, the least Cronbach Alpha reliability coefficient was found 0.924.

PDF

___

Akkılıç, M.E. ve ÇetintaĢ, H. (2015). Termal Turizm ĠĢletmelerinde Hedonik ve Faydacı Tüketim Eğiliminin DavranıĢsal Niyetler Üzerine Etkisi. International Review of Economics and Management. Altınküpe, G. (2018). Anadolu Üniversitesi Öğrencilerinin Giysi Alışverişlerinde Hedonik
Tüketim Davranışlarının Belirlenmesi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, EskiĢehir.
Avcı, D. (2015). Online Seyahat Satın Alma Davranışında Hedonik ve Faydacı Güdülerin Etkisi Üzerine Bir Araştırma. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm ĠĢletmeciliği Anabilim Dalı, Aydın.
Bakare, O. (2014). Social Media Brand Engagement – A Study Based on Utilitarian and Hedonic Motivation Theory. The Robert Gordon University Faculty of Management Aberdeen Business School.
Bekar, A. ve Dönmez, F. G., (2016). Tüketicilerin DıĢarıda Yemek Yeme Nedenlerine ĠliĢkin Bir Değerlendirme. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:11, Sayı:1, 1- 15.
Bilge, H.A. (2014). Hedonik Tüketimde Tüketici Motivasyonları: Bir Model Önerisi. YayımlanmamıĢ Doktora tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ĠĢletme Anabilim Dalı, Ġzmir.
CoĢkun, T. (2019). Hedonik ve Faydacı Tüketim Davranışları ile Tüketici Etnosentrizmi Arasındaki İlişki: Kuşaklara Yönelik Bir Araştırma. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi. Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Coskun, T., ve Marangoz, M. (2019). Hedonik ve Faydacı Tüketim DavranıĢları Ölçeğinin GeliĢtirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik ÇalıĢması. Business and Economics Research Journal, 10(2), 517-539.
Çokluk, Ö., ġekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, ġ. (2014). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik ve SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Demir, Y. (2020). Hedonik ve Yararcı Tüketim Değerinin Tüketicilerin Fast Food Restoranlarındaki Memnuniyeti ve DavranıĢsal Niyetleri Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir AraĢtırma. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 6(44), 644-669.
Deniz, A. ve ErciĢ, A. (2010). KiĢilik Özellikleri, Hedonik ve Rasyonel Fayda, Marka Duygusu ve Marka Bağlılığı Arasındaki ĠliĢkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir AraĢtırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 141-165.
Doğrul, Ü. (2012). Elektronik AlıĢveriĢ DavranıĢında Faydacı ve Hedonik Güdülerin Etkisi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1), 321-331.
Durak, Ġ. ve Karagöz, Y. (2021). Adapttaion of Statistics Anxiety Scale to Turkish: Validity and Reliability Study. International Journal of Assessment Tools in Education, 8(3), 667-683.
Ebrahimi, F. (2013). Moda Üzerinde Hedonik Tüketim ve İçgüdüsel Alışverişin Etkileri Konusunda Bir Alan Araştırması. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ĠĢletme Anabilim Dalı, Erzurum.
Hair, J. R, Black, W.C. ve Babin, B.J. (2010). Multivariate Data Analysis: A Global Perspective. New Jersey: Upper Saddle River Pearson Education, Inc.
Ġlhan, T.T. ve Uğurhan, Y.Z.C. (2019). Sosyal Medyada GösteriĢ Tüketimi Eğilimi Ölçeği GeliĢtirme ÇalıĢması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7 (1), 28-60.
KarataĢ, E. (2011). Hedonic Consumption: Confirmation of the Scale and Analyzing the Effects of Demographic Factors and an Application in İzmir By Using LISREL. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Unıversity Graduate School Of Social Sciences Department of Business Administration Business Administration Program, Ġzmir.
Meydan, C.H. ve ġeĢen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
Moore, G. C. ve Benbasat, I. (1991). Development of an Instrument to Measure the Perceptions of Adopting an Information Technology Innovation. Information Systems Research, 2 (3), 173-239.
Nakip, M. (2003). Pazarlama Araştırma Teknikleri ve (SPSS Destekli) Uygulamalar. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Nunnally, J. C. (1967). Psychometric Theory. McGraw-Hill Inc.
Özdemir, ġ. ve Yaman, F. (2007). Hedonik AlıĢveriĢin Cinsiyete Göre FarklılaĢması Üzerine Bir AraĢtırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 2 (2), 81-91.
Özdemir, A., (2010). Ürün Grupları Temelinde Tedarikçi Seçim Probleminin Ele Alınması ve Analitik HiyerarĢi Süreci ile Çözümlenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 12 (1), 55-84.
Özer, B. (2014). Hedonistic Consumerism: An Exploratory Case Study of the Changing Consumer Culture in Turkey, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Graduate School of Social Sciences of Middle East Technical University, Ankara.
Özsaçmacı, B., Yener, D. ve Dursun, T. (2019). Hedonizm, Hedonik Tüketim ve Tüketimde Materyalist Eğilimler Üzerine Bir AraĢtırma, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(1), 71-88.
Roy, R., ve Ng, S. (2012). Regulatory Focus and Preference Reversal Between Hedonic and Utilitarian Consumption. Journal of Consumer Behavior, 11 (1), 81-88.
ġengül, F.N. ve Aydınalp, H. (2021). Yeni Bir Gençlik Tipolojisi ve Ölçek Denemesi: Hedonist Gençlik. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 50, 124-138.
Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. ve Ullman, J. B. (2007). Using Multivariate Statistics, Boston, MA: Pearson.
Tilley, J.J., (2012). Hedonism, Encyclopedia of Applied Ethics, San Diego: Academic Press.
To, P.L., Liao. Ç., ve Lin., T. (2007). Shopping Motivations on Internet: A Study Based on Utilitarian and Hedonic Value. Technovation, 27, 774–787.
Ünal, S. ve Ceylan, C. (2008). Tüketicileri Hedonik AlıĢveriĢe Yönelten Nedenler: Ġstanbul ve Erzurum Ġllerinde KarĢılaĢtırmalı Bir AraĢtırma. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 22(2), 265-284.
YaĢar, M. (2017). Hedonik ve Faydacı Tüketim Bağlamında Tüketici Davranışlarının İncelenmesi: Gençlerin Hedonik Tüketim Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ġktisat Anabilim Dalı, Kütahya.
Yıldırır, S.C. ve Kaplan, B. (2018). The Effects of Utilitarian and Hedonic Motives on Mobile Application Marketing: Comparison of Students and Graduates, International Journal of Engineering, Science and Mathematics, 7 (9), 62-85.