Yasal mal rejiminde katkı alacağı ve değer artıs payı alacağı iliskisi

743 sayılı Türk Kanunu Medenisi (eMK) döneminde eslerin birbirlerinin malvarlığına malları, para ve emekleri ile yaptıkları katkının karsılığı olarak Yargıtay içtihatları ile genel hükümlere ve özellikle sebepsiz zenginlesme borç kaynağına dayanarak gelistirilen katkı alacağı hakkı, 2002 tarihinden itibaren yerini TMK’de açıkça düzenlenen değer artıs payı alacağına bırakmıstır (TMK md. 227). TMK 227’nci maddede düzenlenen değer artıs payı alacağı 1.1.2002 tarihinden itibaren uygulama alanı bulmaktadır. Eslerden birinin diğer esin malvarlığına yapılan katkı eMK döneminde gerçeklesmis ve katkı yapılan mal TMK’nin yürürlüğe girmesinden sonra yasal mal rejimi sona erdiği anda esin malvarlığında bulunuyorsa, katkı alacağı ve değer artıs payı alacağı birlikte uygulama alanı bulmalıdır. Bu bağlamda katkı alacağı, değer artıs payı alacağı içersinde yer alan katkı miktarını olusturur. Bu nedenle hak sahibi ese sadece değer artıs payı alacağı tanınmalı, ayrıca eMK dönemindeki katkı alacağına hükmedilmemelidir.

The relationship between the right of contribution claim and the increased value claim on the legal property regime

The former Turkish Civil Code (Code Number 743) did not include a provision regarding issue of participation in increased value; and this issue was resolved through the right of contribution claim, which was developed by the decisions of Court of Cassation Turkey (Yargitay) with application of unjust enrichment provisions of the Law of Obligations Code. The new Civil Code, on the other hand, includes a provision, (art. 227) regulating cases in which a spouse has contributed to the acquisition, improvement, or preservation of an asset belonging to the other without receiving equivalent compensation and that asset increased in value at the time of liquidation. This provision is of 1.1.2002 in effect. At this point a problem arouse with respect to the cases that cover a time span of both Codes and type of rights mentioned above, namely the right of contribution claim and increased value claim. In those cases a court should only decide on increased value claim for a claimant spouse, for the right of contribution claim has already covered by the former.

PDF

___

Acabey, Besir: Evlilik Birliğinde Yasal Mal Rejimi, Đzmir 1998
Akipek, Jale. G; Akıntürk, Turgut: Türk Medeni Hukuku Baslangıç Hükümleri Kisiler Hukuku Cilt 1, 6. Bası, Đstanbul 2007, 85, 140 vd.
Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Đstanbul 2010
Finger, Peter: Familienrechtliche Veränderungen in der Türkei (ab1.1.2002 - insbesondere: eheliches Güterrecht), in: FamPra.ch 4/2003, 833.
Gençcan, Ömer Uğur: Mal Rejimleri Hukuku, Ankara 2010
Hausheer, H.: Basler Kommentar zum Schweizerischem Privatrecht) Zivilgesetzbuch I, Art. 1 – 456 ZGB, 2. Aufl., Basel 2002
Hausheer, H.; Geiser, T.; Kobel, E.: Das Eherecht des Schweizerischen Zivilgesetzbuches, Bern 2000
Hausheer, H.; Reusser, R.; Geiser, T.: Berner Kommentar, Kommentar zum schweizerischen Privatrecht: Das Familienrecht, Das Eherecht, Das Güterrecht der Ehegatten, Allgemeine Vorschriften Der ordentliche Güterstand der Errungenschaftsbeteilung, Band II. 1. Abteilung, 3. Teilband 1.Unterteilband, Bern1992
Hayran, Burhan: Mal Rejimleri Serhi, Ankara 2004
Henrich, Dieter: Eheliche Gemeinschaft, Partnerschaft und Vermögen im europäischen Vergleich: die deutsche Sicht, in: Eheliche Gemeinschaft, Partnerschaft und Vermögen im europäischen Vergleich, Bielefeld 1999
Kılıçoğlu, Ahmet: Edinilmis Mallara Katılma Rejimi, 2. Bası, Ankara 2002
Köprülü, Bülent: Medeni Hukuk genel Prensipler – Kisinin Hukuku, Đstanbul 1979
Kuru, Baki: Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı, Cilt II, Đstanbul 2001
Kuru, Baki; Arslan, Ramazan; Yılmaz, Ejder: Medeni Usul Hukuku, 20. Baskı, Ankara 2009
Näf-Hofmann, Marlies; Näf-Hofmann, Heinz: Das neue Ehe- und Erbrecht im Zivilgesetzbuch, 2. Aufl., Zürich 1989.
Öztan, Bilge: Aile Hukuku, Ankara 2005;
Öztürkler, Cemal: Ölüm ve Bedeni Zarar Hallerinde Maddi Tazminatın Hesaplanması Teknikleri, Ankara 2003
Özuğur, Ali Đhsan: Mal Rejimleri, 5. Baskı Ankara 2010.
Piotet, Paul: Errungenschaftsbeteiligung nach schweizerischem Ehegüterrecht, Bern 1987
Schuler, Manfred: Die Mehrwertbeteiligung unter Ehegatten, Zürich 1984, 112.; Müller, Roland: Der Mehwertanteil im neuen Ehegüterrecht, Basler Studien zur Rechtswissenschaft Reihe A Bd. 27, Basel 1993, 66.
Tutumlu, M. A.: Türk Borçlar Hukukunda Zamanasımı ve Uygulaması, Ankara 2007
Zevkliler, Aydın; Acarbey, M. Besir; Gökyayla, K. Emre: Medeni Hukuk, 6. Bası Ankara 1996
Zeytin, Artık Değere Katılma ve Değer Artıs Payı Alacağında Zamanasımı, Terazi Hukuk Dergisi, 2008, S. 21, sh. 15-24
Zeytin, Zafer: Edinilmis Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, 2. Baskı Ankara 2008