Rıza Şah döneminde Türkiye ve İran arasında ulaştırma altyapısı’ının geliştirilmesi bağlamında Trabzon–Tebriz transit ticarı yoluna işlerlik kazandırma çabaları (1925-1941)

Bu çalısmada Rıza Han’ın (Rıza Sah) yaklasık 15 yıllık iktidarı dönemindeki (1925-1941) Türkiye ile ikili ve bölgesel isbirliği arayıslarında önemli bir yer tutan Trabzon-Tebriz Transit Yolu’na islerlik kazandırma çabaları ele alınmıstır. Çalısmada, Farsça kaynaklardan olusan bazı belgeler esas alınmıstır. Bu dönemde transit yola iliskin bürokratik ve fiziksel sorunlar asılmaya çalısmıs, yolun düzenli bir sekilde islemesi için gerekli düzenlemeler yapılmıs ve karayolu tasımacılığı kapasitesinde önemli gelisme sağlanmıstır.

Effords to give affect to Trabzon-Tebriz transit trade route to develop transport infrastructure between Turkey and Iran in the period of the kıng Rıza Han

In this article the focus is on the efforts to operationalize Trabzon-Tabriz transit road during Reza Khan’s (Rezā Shāh Pahlavi) 15-year reign. The transit road was an important part of bilateral regional cooperation between Turkey and Iran. Persian sources constitute primary materials for this study. In this perod, necessary arrangements are undertaken in order to overcome certain obstacles so that the transit road could run smoothly. As a result, highway transit capacity had increased substantially.

PDF

___

2004/ ان 1382 LaM ان Lg ا dZ م ]W ری ا `abc deZ IQRSQTK د و QVW ن ا QZ زQW 1320 ) - ( 1304 IJKLM ان و Lg ا jS د از روا QVW ا İran-Türkiye İliskilerinde Bazı Kayıtlar (1925-1941), İran Milli Kütüphanesi Yayını, 2004, Tahran.
Belge no: 102010 2083
Belge no: __290___ 5/71/10
Belge no : 290 5/71/10
Belge no : 290 5/71/2
Belge no : 290 5/71/4
Belge no : 290 5/71/18
Belge no: 102010 20740
Belge no: 102010 2074
Belge no: 102010 2123
Belge no: 280 6/507/1
Belge no: 240003306 (4 Adet).
ABDELREZA, Huseng Mehdeviye; Siyaset Harici İran Der Devrane Pehlevi 1300-1357 (Pehlevi Dönemi İran’ın Dıs Politikası 1300-1357/1921-1978) Nesre Elborz,Tehran,1373.
ABRAHAMIAN, Ervand; Modern İran Tarihi, (Çev.Dilek Sendil) T.İs Bank. Yay., İst. I.Baskı, 2009.
ARYANPUR, Yahya; Ez Saba Ta Nima, I-II, Kitaphayi Cebi, 1351(1935) Tahran.
Ayın Tarihi, Cilt: 18, Sayı:57-58-59, Subat, 1928-1929.
Ayın Tarihi, Sayı: 43,1-32 Haziran 1937.
BAHAR, Melik’ül Sura-yı; Tarih-i Muhtasır Ahzab-e Siyasi-yi İran, (İran Siyasi Guruplarının Kısa Tarihi) Çap-e Sesom,Tahran: Müessese-yi İntisarat-e Emiri Kebir, 1380(2001), 2 Cilt.
CETINSAYA, G; “Ataturk Donemi Turkiye İran iliskileri, 1926-1938” Avrasya Dosyası İran Özel Sayısı, Sonbahar 1999.
GHANİ,Syrus; İran Berameden Rezahan, Berofdaden Kajar ve nasi ınglis ( Kaçarların Düsüsü Rıza Han’ın Gelisi ve İngilizlerin Rolü) (Terceme Hasan Kamsad) İntisarate nulifer, 1377.
ISSAWI, Charles; “The Tabriz-Trabzon Trade, 1830-1900: Rise and Decline of a Route,” International Hjournal of Middle East Studies, 1970.
NEFİSİ, Said; Tarih-i Muasır İran ez Kudtayı İsfend 1299 sehriyar 1320 hred Tahran, (İranın Çağdas Tarihi 1299 Darbesinden 1320 ye) 1345.
SEN, Ömer; İmparatorluğu Kurtarmak, Kapı Yayınları, İstanbul 2008.
TAKİZADEH, Hasan; Ravabıt-ı İran ve Turkiyye (İran- Türkiye İliskileri),Mecelle-ı Yagma, Sumareye Duvvum, Urdubehist mah 1335, s.50-54.
Tehvilat-ı Revabıte Devlet Sahensahi İran ba Kasvarha ( İran Sah’lığı Devleti’nın, Diğer Ülkeler ile İliskilerindeki Değisim) İdare-i İntisaratıMedarık ve Umuri Harici, Tehran,
W, Heyd; Yakındoğu Ticaret Tarihi, Çev. Enver Z. Karal, TTK Yayınevi, Ankara,1975.