İÇSEL PAZARLAMA UYGULAMALARININ İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: HASTANE ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR UYGULAMA
Sağlık hizmetleri önemli bir değişim süreci içerisindedir. Bu değişim süreci içerisinde tüketicilerinihtiyaçlarının belirlenmesi ve kuruluşların da bu ihtiyaçlara uygun hale getirilmesi önemkazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ülkemizde sınırlı çalışmanın yapılmış olduğu hastanelerde içselpazarlama uygulamalarının, çalışanların iş tatmini (içsel tatmin ve dışsal tatmin) üzerindeki etkisiniincelemektir. Bu amaçla geliştirilen anket formu Yozgat ilindeki devlet hastanelerinde çalışan 236personele uygulanmıştır. İçsel pazarlama uygulamalarının içsel tatmin ve dışsal tatmin boyutlarınaetkisini belirlemek amacıyla Basit Doğrusal Regresyon Analizi uygulanmıştır. İş tatmininin demografikdeğişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığı Bağımsız Örneklem t Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi(ANOVA)ile test edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, içsel pazarlama uygulamaları ile çalışanların içseltatmini ve dışsal tatmini arasında pozitif yönde ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca, cinsiyet, medeni durum,yaş, görev ve iş tecrübesi açısından iş tatmininin farklılık yaratmadığı belirlenmiştir.
THE EFFECT OF INTERNAL MARKETING PRACTICES ON THE JOB SATISFACTION: AN APPLICATION FOR HOSPITAL EMPLOYEES
Health services are in an important process of change. In this process of change, determining the needs of the consumers and making the organizations suitable for these needs become important.The purpose of this study is to examine the effects of internal marketing practices on job satisfaction (intrinsic satisfaction and extrinsic satisfaction) in hospitals where limited work is being implemented in Turkey. A questionnaire form developed for this purpose was applied to 236 personnel working in state hospitals in Yozgat province. Linear Regression Analysis has been carried out to identify the effect of internal marketing applications on intrinsic satisfaction and extrinsic satisfaction dimensions. Whether job satisfaction differs in terms of demographic variables has been tested by Independent Sample t-test and One-way ANOVA. The results of the analysis have revealed a positive relationship between internal marketing practices and intrinsic satisfaction and extrinsic satisfaction of employees. Furthermore, it has been discovered that job satisfaction does not vary in terms of gender, marital status, age, occupation and work experience.
___
- Açıkalın, C. (2011). “İçsel ve Dışsal Doyumun Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Eskişehir Üretim Sektörü Örneği”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31:237-254.
- Ahmad, A. M. K. & Al-Borie, H.M. (2012). “Impact of Internal Marketing on Job Satisfaction and Organizational Commitment: A Study of Teaching Hospitals in Saudi Arabia”, Business and Management Research, 1(3):82-94.
- Ahmed, P. K.,Rafiq, M. & Saad N. M. (2003). “Internal marketing and the mediating role of organizational competencies” European Journal of Marketing, 37(9):1221-1241.
- Baran, E. & Arabelen, G. (2017). “The Effects of Internal Marketing on Ship Agents’ Job Satisfaction: A Quantitative Research”, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 9(1), 25-54.
- Başaran, Ü., Büyükyılmaz, O. & Çevik, E. İ. (2011). “İçsel Pazarlamanın Algılanan Hizmet Kalitesi Üzerindeki Etkisinde İş Tatmininin Aracılık Rolü”, İşletme Fakültesi Dergisi, 12(2), 201-225.
- Berry, L. L. (1981). “The Employee as a customer”, Journal of Retail Banking, 3(1), 33-40.
- Berry, L.L. & Parasuraman, A. (1991). Marketing for Services: Competing Through Quality. The Free Press, New York.
- Bilgiç, R. (1998). “The relationship between job satisfaction and personal characteristics of Turkish workers”, The Journal of Psychology, 132 (5), 549-557.
- Caruana, A. & P. Calleya (1998). “The Effect of Internal Marketing on Organizational Commitment among Retail Bank Managers”, International Journal of Bank Marketing, 16(3), 108-116.
- Chang, C-S. & Chang, H-H. (2007). “Effects of Internal Marketing on Nurse Job Satisfaction and Organizational Commitment: Example of Medical Centers in Southern Taiwan”, Journal of Nursing Research, 15(4), 265- 274.
- Chen, S-Y., Wu, W-C., Chang, C-S. & Lin, C-T. (2015). “Job rotation and internal marketing for increased job satisfaction and organisational commitment in hospital nursing staff”, Journal of Nursing Management, 23:297–306.
- Chong, V. K. & Rundus, M. J. (2004). “Total Quality Management Market Competition and Organizational Performance”, The British Accounting Review, 36(2), 155-172.
- Conduit, J. & Mavondo, F.T. (2001). “How critical is internal customer orientation to market orientation”, Journal of Bussiness Research, 51(1):11-24.
- Dahl, A.J. & Peltier, J. W. (2014). “Internal Marketing and Employee Satisfaction and Loyalty: Cross-Cultura Scale Validation in Context of U.S. and German Nurses” Internal Marketing and Employee Satisfaction and Loyalty, 27, 43-53.
- Demir, H., Usta, R. & Okan, T. (2008). “İçsel Pazarlamanın Örgütsel Bağlılık ve İş Tatminine Etkisi”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 135-161.
- Dusing, R.P. (2017). “Examining the Relationship between Employee Satisfaction and Organizational Performance in Higher Education”, Dissertation Manuscript, North Central University School of Business, San Diego, California.
- Erdoğan, B. Z., Tiltay, M. A. & Kimzan, H. S. (2011). “Pazarlama Teorisi’nin Felsefi Temelleri: Değişim mi, İlişki mi?” Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-28.
- Ergün, G. S. & Boz, H. (2017). “İşletmelerin İçsel Pazarlama Uygulamaları ve İş görenlerin İş Tatmini İlişkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma”, Pazarlama İçgörüsü Üzerine Çalışmalar, 1(1-2), 1-12.
- Gounaris, S. (2008). “The Notion of İnternal Market Orientation and Employee Job Satisfaction: Some Preliminary Evidence”, Journal of Services Marketing, 22(1), 68-90.
- Gökkaya, S. & Türker N. (2018). “İş Motivasyonu İle İş Tatmini Üzerine Otel İşletmelerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 3(5), 12-28.
- Gronroos, C. (1981). Internal Marketing- An Integral Part of Marketing Theory, in J. H. Donelly and W. R. George (Eds.), Marketing of Services, American Marketing Association Proceedings Series, 236-238.
- Gürkan, H., Barut, C., Ünsel O. & Aybay, E. (2017). “Demografik Değişkenler ile İş Tatmini Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bitlis İli Turizm Sektörü Çalışanları Uygulaması”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 130-157.
- Haghighikhah, M., Khadang, M. & Arabi, M. (2016). “Internal Marketing: Employee Satisfaction and Word of Mouth in Guilan’s Sader at Bank”, International Journal of Marketing Studies, 8(2), 147-158.
- Hwang, I. S. & Chi, D. J. (2005). “Relationships among internal marketing, employee job satisfaction and international hotel performance”, An empirical study. International Journal of Management, 22(2), 285- 93.
- Iliopoulos, E. & Priporas, C. V. (2011). “The effect of internal marketing on job satisfaction in health services: a pilot study in public hospitals in Northern Greece”, BMC Health Services Research, 11(261), 2-8.
- İşler, D. B. & Özdemir Ş. (2010). “Hastane İşletmelerinde İçsel Pazarlama Yaklaşımının İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Isparta İli Örneği”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 13(2), 116-142.
- Kaçaroğlu, M. O. (2015). “Hizmet İşletmelerinde İçsel Pazarlama ve Hizmet Kalitesinin Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi: Pamukkale Üniversitesi Spor Merkezi Örneği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
- Kanyurni, E. B. & Akonkwa, D. B. M. (2016). “Internal marketing, employee job satisfaction, and perceived organizational performance in micro finance institutions”, International Journal of Bank Marketing,34(5),773-796.
- Karahan, S. (2013). “İçsel Pazarlama Faaliyetlerinin İşgören Tatmini Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerine Yönelik Bir Uygulama”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kotler, P. & Keller, K. L. (2012). Marketing Management, Prentice Hall, New Jersey.
- Kotler, P. (2003). Marketing Insights from A to Z, John Wiley & Sons, New Jersey.
- Kotler, P.(2000). Marketing Management, Millenium Edition (10th Edition), Pearson Custom Publishing, New Jersey.
- Kuzulugil, Ş. (2012), “Kamu hastaneleri çalışanlarında iş tatminini etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 41(1), 129-141.
- Longbottom, D.,Osseo-Asare, A., Chourides, P. & Murphy, W. D. (2006). “Real Quality: Does the Future of TQM depend on Internal Marketing?”, Total Quality Management, 17(6), 709–732.
- Malhotra, N. K., (1999). Marketing Research: An Applied Orientation, (3. Edition), Upper Saddle River New Jersey: Prentice Hall.
- Money, A. H. & Foreman, S. (1996). “The measurement of internal marketing: a confirmatory case study”, Journal of Marketing Management, 11(8), 755–766.
- Nafei, W. (2015). “The Effects of Psychological Capital on Employee Attitudes and Employee Performance: A Study on Teaching Hospitals in Egypt”, International Journal of Business and Management, 10(3), 249- 270.
- Özaydın, M. M. & Özdemir, Ö.(2014). “Çalışanların Bireysel Özelliklerinin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Bir Kamu Bankası Örneği”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(1), 251-281.
- Özdemir, G. (2014). “Hizmet İşletmelerinde İçsel Pazarlama Yaklaşımı”, «İŞ, GÜÇ» Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 16(1), 54-66.
- Paliaga, M. & Strunje, Z. (2011). “Research of implementation of internal marketing in companies in the Republic of Croatia”, Economic Research, 24(1), 107-121.
- Pantaouvakis, A. (2012). “Internal marketing and the moderating role of employees: An exploratory study”, Total Quality Management & Business Excellence, 23(2), 177-195.
- Rafiq, M. & Ahmed, P. K. (2000). “Advances in the internal marketing concept: definition, synthesis and extension”, Journal of Services Marketing, 14(6), 449-462.
- Saari, L. M. & Judge, T. A. (2004). “Employee Attıtudes and Job Satisfaction”, Human Resource Management,43(4), 395–407
- Sakakibara, S., Flynn, B. B. & Schroeder, G. (1993). “A Framework and Measurement Instrument For Just-intime Manufacturing”, Production and Operations Management, 2(3), 177-194.
- Shiu, Y-M. & Yu, T-W. (2010). “Internal marketing, organisational culture, job satisfaction and organisational performance in non-life insurance”, The Service Industries Journal, 30(6), 793–809.
- Sonakın, C. (2010). “Hemşirelerin İş Doyumları İle Çalıştıkları Kurumların Etik İklimi Arasındaki İlişki”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi: İstanbul.
- Soysal, A. & Tan, M. (2013). “İş Tatminini Etkileyen Faktörlerle İlgili Hizmet Sektöründe Yapılan Bir Araştırma: Kilis İli Kamu ve Özel Banka Personeli Örneği” Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2):45-63.
- Tabachnick, B. G. .& Fidell, L.S. (2001). Using Multivarite Statistics, Fourt Edition, Allyn & Bacon, Pearson Education Company.
- Tengilimoğlu, D. & Yiğit, A. (2005). “Hastanelerde Liderlik Davranışlarının Personel İş Doyumuna Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Alan Çalışması”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3), 374-400.
- Ting, S. C. (2010). “The Effect of İnternal Marketing On Organizational Commitment: Job İnvolvement And Job Satisfaction As Mediators”. Educational Administration Quarterly, (20)10, 1-30.
- Toker, B.(2007), “Demografik Değişkenlerin İş Tatminine Etkileri: İzmir’deki Beş ve Dört yıldızlı Otellere Yönelik Bir Uygulama”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8 (1) ,92-107
- Trimble, D. E. (2006). “Organizational commitment, job satisfaction, and turnover intention of missionaries”, Journal of Psychology and Theology, 34(4), 349–360.
- Tsai, Y. & Wu, S-W. (2011). “Using internal marketing to improve organizational commitment and service quality”, Journal of Advanced Nursing,,67(12), 2593–2604.
- Tsai, Y. (2014). “Learning organizations, internal marketing, and organizational commitment in hospitals”, BMC Health Services Research, 152:14-28.
- Tsai, Y., Wu, S-W. & Chung., H-J. (2010). “The Practice of Internal Marketing is Influence the Market Orientation and Innovation”, Northeast Decision Sciences Institute Proceedings,111-116.
- Varey, R. J. (1995). “A model of internal marketing for building and sustaining a competitive service advantage”, Journal of Marketing Management, 11(1-3), 41-54.
- Varinli, İ. (2010). Pazarlamada Yeni Yaklaşımlar, 3. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
- Vaseer, A. & Shahzad, K. (2016). “Internal marketing, job satisfaction and service quality: A study of higher education institutions of Pakistan”, The Dialogue, 11(4), 402-414.
- Yarımoğlu, E. K. & Ersönmez, N. (2017). “İçsel Pazarlama Faaliyetlerinin İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Doğrudan Etkisi: Bir Kamu Bankası Örneği, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 18 (1), 79-98.
- Yaşan, A. ,Eşsizoğlu, A., Yalçın, M. & Özkan, M.(2008). “Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Araştırma Görevlilerinde İş Memnuniyeti, Anksiyete Düzeyi ve İlişkili Etmenler”, Dicle Tıp Dergisi, 35(4), 228-233
- Yıldız, S. M. (2011). “İçsel Pazarlama, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Spor Okullarında Görev Yapan Antrenörler Üzerine Bir İnceleme”, Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimler Dergisi, 13(2), 216-225.
- Yoldemir, A. T. (2015). “Çalışan Kişilik Özellikleri Perspektifiyle İçsel Pazarlama Stratejileri Ve İçsel Hizmet Kalitesi İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Yüksel, İ. (2005). “İletişimin iş tatmini üzerindeki etkileri: Bir işletmede yapılan görgül çalışma”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (2), 291-306.