Yetişkin Temel Eğitimi Uygulamalarına İngiltere’den Bir Örnek: `Okuma Hakkı` Kampanyası Deneyimi

Farklı ülkelerin başarılı eğitim deneyimlerini incelemek, Türkiye’deki yetişkin temel eğitimini yeniden düşünmede yararlı olabilir. İngiltere’de 1973 yılında başlatılan Okuma Hakkı Kampanyası bu konuda anımsanmaya değer başarılı bir deneyimdir. Bu kampanyayla ilk defa gelişmiş bir Batı ülkesinde “okuryazarlık problemi”, önemli bir toplumsal sorun olarak gündeme gelmiştir. Ayrıca kampanyada televizyon ve radyonun etkin kullanımı ile yetişkin temel eğitimi (YTE) konusunda teknoloji kullanımının özgün bir deneyimi yaratılmıştır. Bu kampanyada sivil toplum kuruluşları ve toplumsal hareketlerin merkezi rolü söz konusudur. Okuma Hakkı Kampanyası BBC ile birlikte, sivil toplum örgütlerini, YTE ile ilgili vakıf ve dernekleri, üniversiteleri de içine almış ve bu kurumların katkısı ile toplumsal bir kampanya formuna bürünmüştür. Toplumsal bir hareketlilik getiren bu tür paydaşlar, toplum içerisinde okuryazarlık konusundaki mevcut duruma yönelik olarak duyarlılığı artırmış, katılımı sağlamış ve projeyi işler kılmıştır.

An Example of Adult Basic Education From Britain: The Experience of the “Right To Read” Campaign

Drawing on the successful educational experiences in different countries, it might be useful to re-consider adult education in Turkey. With regard to this, Britain’s successful experience with the “Right to Read” campaign in 1978 is well worth considering. In the first place, a developed Western country like Britain considered the issue of “illiteracy” to be an important societal problem. Secondly, a precedent was created regarding the use of technology in Adult Basic Education (ABE) through effective employment of television and radio. The non-profit organizations and societal movements played a central role in this campaign. The “Right to Read” campaign, together with the BBC, worked with non-profit organizations, trusts and associations, as well as universities, and thanks to contributions by these institutions, the campaign achieved a societal form. These various stakeholders which stimulated society raised the awareness of the existing situation regarding literacy in society, catalysed participation and made the project work.

PDF

___

ALRA (1975, 1976). Adult Literacy: Progress in 1975/76. London: HMSO.
BBC (2009a). BBC resmi internet sayfası. [online] http://www.bbc.co.uk/info/purpose/ adresinden 12 Aralık 2009 tarihinde indirilmiştir.
BBC (2009b). BBC resmi internet sayfası. [online] http://www.bbc.co.uk/info/purpose/what.shtml adresinden 12 Aralık 2009 tarihinde indirilmiştir.
BBC (2009c). Building public value. Renewing the BBC for a digital world. Londra:
BBC yayınları. Bülbül, S., Kavak, Y., Gülbay, Ö., ve diğerleri (1999). Yetişkinlere Yönelik Okuma-Yazma Kurslarının Değerlendirilmesi Araştırması. Milli Eğitim Bakanlığı / UNICEF Türkiye Temsilciliğine Nihai Rapor, Ankara..
Fieldhouse, R. (1996). British adult education: past, present and future. In R. Fieldhouse (ed.), A history of Modern British Adult Education. Londra: NIACE Fowler, Z. (2004). Politically constructing adult literacy: A case study of the skills for life strategy for improving adult literacy in England 1997-2002. Unpublished PhD Thesis. Institute of Education, University of London
Güneş, F. (1997). Okuma-Yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
Günlü, S. (2005). Dönemsel Değişimler Işığında Türkiye’de Okuma Yazma Kampanyalarının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Hamilton, M. & Hillier, Y. (2006). The Changing Face of Adult Literacy, Language and Numeracy 1970- 2000: A Critical History. Stoke-on-Trent: Trentham Books. Hamilton, M. & Merrifield, J. (2000). Adult Basic Education in the UK: Lessons for the US in National Centre for the Study of Adult Learning and Literacy. San Francisco: Jossey Bass.
Hargreaves, (1980). Adult Literacy and Broadcasting. The BBC Experience. New York: Nichols Publishing.
Haviland, R. (1973). Survey of provision for adult illiteracy in England. Centre for the Teaching of Reading, Reading University.
Hawkins, T. H. & Brimble, L.J.F. (1947) Adult Education: The Record of the British Army. London: MacMillan.
Jones, H. A. & Charnley, A. H. (1978). Adult Literacy. A study of its impact. Leicester: National Institute of Adult Education.
Jones, H. A. & Charnley, A. H. (1982). The Adult Literacy Initiative 1974-79, United Kingdom. In A. Kaye & K. Harry (Eds.), Using the Media for Adult Basic Education. Croom Helmm Publishing.
Jones, H. M. F. & Marriott, S. (1995). Adult literacy in England, 1945-75: why did it take so long to get ‘On the Move’? History of Education, 24 (4), 337 – 352.
Korsgaard, O. (1997). Internationalisation and Globalization. Adult Education and Development, (49), 9-28.
Levine, K. (1987). The social context of literacy. London: Routledge& Kegan Paul. Mace, J. (1979). Working with words: literacy beyond schooling. London: Chameleon.
MEB (2006). Sayısal Veriler. Ankara: MEB Yayınları. Müller, J. (2000). From Jomtien to Dakar Meeting Basic Learning Needs – of Whom?. Adult Education and Development, (55).
Nohl, A.-M. & Sayılan, F. (2004). Türkiye’de Yetişkinler İçin Okuma-Yazma Eğitimi. Temel Eğitime Destek Projesi Teknik Raporu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı/Avrupa Komisyonu.
Papen, U (2005) Adult literacy as social practice: more than skills. New approaches to adult language, literacy and numeracy. London: Routledge.
Russell, L. (1973). Adult Education in England and Wales. London: HMSO Sayılan, F. (2001). Paradigma Değişirken: Küreselleşme ve Yaşam Boyu Öğrenme. Cevat Geray’a Armağan (sf 609-624). Ankara: Mülkiyeliler Birliği Yayını.
Sayılan, F.& Yıldız, A. (2009). Historical and Political Context of Adult Literacy in Turkey. The International Journal of Lifelong Education, 28 (6), 735–749.
Sayılan, F. (2009). Küreselleşme ve Eğitimdeki Değişim. A. Yıldız& M.Uysal (Ed.). Yetişkin Eğitimi (sf 255-272). İstanbul: Kalkedon.
Sayılan, F . (2005). Herkes İçin Eğitim: Yaşam Boyu Öğrenme Bağlamında Türkiye’de Temel Eğitim Sorunları. F. Sayılan & A. Yıldız (Ed.) Yaşam Boyu Öğrenme (sf 106-116). Ankara: Eğitim Bilimleri Enstitüsü& PEGEMA.
Street, B. V. (1995). Adult literacy in the United Kingdom. A history of research and practice. (NCAL No: TR95-05). Philadelphia: National Center on Adult Literacy.
Street, B.V. (1997). Adult Literacy in the United Kingdom: A History of research and Practice. RaPAL.
Stock, W. A. (1985). Learning strategies for post-literacy and continuing education in the United Kingdom. Studies on post-literacy and continuing education, (3), 217- 246.
TÜİK (2009). Nüfus ve Kalkınma Göstergeleri. Ankara.
UNESCO (2003). Support to Basic Education Project. Basic Line Study. Ankara.
Withnall, A. (1994). Literacy on agenda: Origins of the adult literacy campaign in the United Kingdom. Studies in the Education of Adults, 26 (1), 67-85
Yıldız, A. (2006). Türkiye’de Yetişkin Okuryazarlığı: Yetişkin Okuma-Yazma Eğitimine Eleştirel Bir Yaklaşım. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yıldız, A. (2010). Birinci Kademe Okuma-Yazma Kurslarına Katılan Yetişkinlerin Matematik Becerileri Üzerine Bir Araştırma. Eğitim ve Bilim Dergisi, 35 (158), 28-43.
Yıldız, A. (2011). Okuma-Yazma Kurslarında Okuma-Yazma Öğreniliyor mu? Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11 (1), 403-421.