Profesyonel Psikolojik Yardım Aramaya İlişkin Tutumların Yordanmasında Benlik Kurgusu ve Algılanan Sosyal Desteğin Rolü

Bu araştırmanın amacı, genç yetişkinlerin yaşadıkları sorunlarınçözümünde başvurdukları destek kaynaklarının saptanması vebenlik kurguları ve sosyal desteğin profesyonel psikolojik yardımaramaya ilişkin tutumları anlamlı bir şekilde yordayıpyordamadığının incelenmesidir. Çalışma grubunu 229 üniversitemezunu birey oluşturmaktadır. Katılımcılara Psikolojik YardımAlmaya İlişkin Tutum Ölçeği-Kısa Formu, İlişkisel-BireyciToplulukçu Benlik Ölçeği ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal DestekÖlçeği uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde frekans, yüzdeve aşamalı çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmasonucunda, bireylerin sorunların çözümünde öncelikli olarakailelerinden, eşlerinden ve arkadaşlarından yardım istediklerisaptanmıştır. Regresyon analizinde, bireyci benlik kurgusu,toplulukçu benlik kurgusu ve arkadaşlardan algılanan sosyaldesteğin bireylerin profesyonel psikolojik yardım aramaya ilişkintutumlarını yordadığı bulunmuştur. Bireyci benlik kurgusunun vearkadaşlardan algılanan sosyal desteğin profesyonel psikolojikyardım aramaya ilişkin tutumları pozitif yönde, toplulukçu benlikkurgusunun ise negatif yönde yordadığı saptanmıştır. Elde edilenbulgular, ilgili alanyazın ışığında tartışılmış ve gelecektekiaraştırmalar için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

The Role of Self-Construal and Perceived Social Support in Prediction of Attitudes Toward Seeking Professional Psychological Help

This study aimed to investigate sources of social support and to examine predictive power of self-construal and social support on attitudes toward seeking professional psychological help among young adults. Study group consists of 229 young adults who are university graduates. Attitudes toward Seeking Psychological Help Scale-Shortened, Relational, Individual, and Collective Selfaspects Scale, and Multidimensional Scale of Perceived Social Support were utilized to collect the data. Data were analyzed using frequency, percentage, and stepwise regression analysis. It was found that participants share problems primarily with their parents, spouses, and friends. Regression analysis revealed that individualistic self-construal, collectivistic self-construal and perceived social support from friends significantly predicted attitudes toward seeking professional psychological help. Individualistic self-construal and perceived social support from friends positively predicted attitudes toward seeking psychological help, whereas collectivistic self-construal negatively predicted attitudes toward seeking professional psychological help. The findings obtained from the study were discussed in the light of the related literature and some suggestions were made for future research.

PDF

___

Andoh-Arthur, J., Asante, K. O. ve Osafo, J. (2015). Determinants of psychological help-seeking intentions of university students in Ghana. International Journal for the Advancement of Counselling, 37, 330-345.
Arslantaş, H., Dereboy, İ. F., Aştı, N. ve Pektekin, Ç. (2011). Yetişkinlerde profesyonel psikolojik yardım arama tutumu ve bunu etkileyen faktörler. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 12(1), 17-23.
Atik, G. ve Yalçın, İ. (2011). Help-seeking attitudes of university students: The role of personality traits and demographic factors. South African Journal of Psychology, 41(3), 328-338.
Barry, D. T. ve Grilo, C. M. (2002). Cultural, psychological, and demographic correlates of willingness to use psychological services among East Asian immigrants. Journal of Nervous and Mental Disease, 190, 32-39.
Bronfenbrenner, U. (1994). Ecological models of human development. M. Gauvain ve M. Cole (Ed.). Readings on the development of children içinde (2. bs., s. 37-43). New York: Freeman.
Cohen, S. ve Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98(2), 310-357.
Cramer, K. M. (1999). Psychological antecedents to help-seeking behavior: A reanalysis using path modeling structures. Journal of Counseling Psychology, 46(3), 381-387.
Çebi, E. (2009). University students’ attitudes toward seeking psychological help: Effects of perceived social support, psychological distress, prior help-seeking experience and gender (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). ODTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Eker, D. ve Arkar, H. (1995). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 45-55.
Ercan, H. (2008). Genç yetişkinlerin aşk biçemleri ve benlik tipleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Erkan, S., Özbay, Y., Cihangir Çankaya, Z. ve Terzi, Ş. (2012a). Üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım aramaya gönüllülük düzeylerinin yordanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 25-42.
Erkan, S., Özbay, Y., Cihangir Çankaya, Z. ve Terzi, Ş.(2012b). Üniversite öğrencilerinin yaşadıkları problemler ve psikolojik yardım arama gönüllülükleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 164, 94-107.
Göregenli, M. (1995). Kültürümüz açısından bireycilik-toplulukçuluk eğilimleri: Bir başlangıç çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 35, 1-14.
Helmes, E. ve Gallou, L. (2014). Culture and attitudes toward psychological help-seeking influence clients' self-disclosure. European Journal of Psychotherapy and Counselling, 16(2), 163-176.
Kağıtçıbaşı. Ç. (1996). Özerk-ilişkisel benlik: Yeni bir sentez. Türk Psikoloji Dergisi, 11(37), 36-43.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar (10. bs.). İstanbul: Evrim Yay.
Kalkan, M. ve Odacı, H. (2005). Cinsiyet ve cinsiyet rolünün psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlarla ilişkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 57-64.
Karakitapoğlu Aygün, Z. (2004). Self, identity, and emotional well-being among Turkish university students. The Journal of Psychology, 138(5), 457-478.
Kashima, E. ve Hardie, E. H. (2000). The development and validation of the Relational, Individual and Collective Self Aspects (RIC) Scale. Asian Journal of Social Psychology, 3, 19-48.
Keklik, İ. (2009). Attitudes toward seeking professional psychological help: A comparative study of Turkish and American graduate students. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 37, 159-173.
Kılınç, A. ve Granello, P. F. (2003). Overall life satisfaction and help-seeking attitudes of Turkish college students in the United States: Implications for college counselors. Journal of College Counseling, 6, 56-68.
Koydemir Özden, S. (2010). Self-aspects, perceived social support, gender, and willingness to seek psychological help. International Journal of Mental Health, 39(3), 44-60.
Mackenzie, C. S., Knox, V. J. Gekoski, W. L. ve Macaulay, H. L. (2004). An adaptation and extension of the attitudes toward seeking professional psychological help scale. Journal of Applied Social Psychology, 34(11), 2410-2435.
Markus, H. R. ve Kitayama, S. (1991). Culture and the self: Implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98(2), 224-253.
Meydan, B. ve Lüleci, B. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinde psikolojik yardım almaya ilişkin tutumun yordayıcısı olarak önceki psikolojik yardım alma deneyimi, algılanan sosyal destek ve yalnızlık. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(4), 45-56.
Nam, S. K., Choi, S. I., Lee, J. H., Lee, M. K., Kim, A. R. ve Lee, S. M. (2013). Psychological factors in college students’ attitudes toward seeking professional psychological help: A meta-analysis. Professional Psychology: Research and Practice, 44(1), 37-45.
Oluyinka, O. (2011). Psychological predictors of attitude towards seeking professional psychological help in a Nigerian university student population. South African Journal of Psychology, 41(3), 310-327.
Omizo, M. M., Kim, B. S. K. ve Abel, N. R. (2008). Asian and European American cultural values, bicultural competence, and attitudes toward seeking professional psychological help among Asian American adolescents. Journal of Multicultural Counseling and Development, 36, 15-28.
Özbay, Y., Terzi, Ş., Erkan, S. ve Cihangir Çankaya, Z. (2011). Üniversite öğrencilerinin profesyonel yardım arama tutumları, cinsiyet rolleri ve kendini saklama düzeyleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 59-71.
Özkahraman, Ş., Yıldırım, B. ve Şahin Altun, Ö. (2011). Perceived social support level and related factors in Turkish university students’. HealthMED: Journal of Society for Development in new Net Environment, 5(5), 1033-1037.
Quach, A. S. ve Hall, D. H. (2013). Chinese American attitudes toward therapy: Effects of gender, shame, and acculturation. International Journal of Humanities and Social Science, 3(12), 209-222.
Reynders, A., Kerkhof, A. J. Molenberghs, G. ve Audenhove, C. V. (2014). Attitudes and stigma in relation to help-seeking intentions for psychological problems in low and high suicide rate regions. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 49, 231-239.
Rickwood, D., Deane, F. P., Wilson, C. J. ve Ciarrochi, J. (2005). Young people’s help-seeking for mental health problems. Australia e-Journal for the Advancement of Mental Health, 4(3), Supplement.
Rodgers, B. E. (2009). An ecological approach to understanding the stigma associated with receiving mental health services: The role of social proximity (Doktora tezi). Virginia Polytechnic Institute and State University, ABD.
Roldan-Bau, A. E. (2013). Seeking help for psychological distress: The role of acculturation, family relationships, coping, and stigma among Latin Americans in Canada (Doktora tezi). University of Windsor, ABD.
Rougier, C. (2011). Cultural values, religiosity and spirituality as predictors of professional psychological helpseeking behavior of black adults in the United States (Doktora tezi). Columbia University, ABD.
Schoon, I. ve Silbereisen, R. K. (2009). Conceptualising school-to-work transitions in context. I. Schoon ve R. K. Silbereisen (Ed.). Transitions from school to work: Globalization, individualization and patterns of diversity içinde (s. 3-29). Cambridge: Cambridge University Press.
Shea, M. ve Yeh, C. J. (2008). Asian American students’ cultural values, stigma, and relational selfconstrual: Correlates of attitudes toward professional help seeking. Journal of Mental Health Counseling, 30(2), 157-172.
Soorkia, R., Snelgar, R. ve Swami, V. (2011). Factors influencing attitudes towards seeking Professional psychological help among South Asian students in Britain. Mental Health, Religion and Culture, 14(6), 613-623.
Şahin, H. ve Yüksel Uyar, Ş. (2011). Turkish high school students’ attitudes towards seeking professional psychological help. US-China Education Review B, 2, 251-259.
Takayama, J. R. (2010). Ecological systems theory of Asian American mental health service seeking (Yüksek lisans tezi). Pacific University, ABD.
Topkaya, N. ve Büyükgöze Kavas, A. (2015). Algılanan sosyal destek, yaşam doyumu, psikolojik yardım almaya ilişkin tutum ve niyet arasındaki ilişkiler: Bir model çalışması. Turkish Studies, 10, 979-996.
Topkaya, N. ve Meydan, B. (2013). Üniversite öğrencilerinin problem yaşadıkları alanlar, yardım kaynakları ve psikolojik yardım alma niyetleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 25- 37.
Turan, N. ve Erdur Baker, Ö. (2014). Attitudes towards seeking psychological help among a sample of Turkish university students: The roles of rumination and internal working models. British Journal of Guidance and Counselling, 42(1), 86-98.
Türküm, A. S. (2001). Stresle başa çıkma biçimi, iyimserlik, bilişsel çarpıtma düzeyleri ve psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlar arasındaki ilişkiler: Ege Üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 1-16.
Türküm, A. S. (2004). Developing a scale of attitudes toward seeking psychological help: Validity and reliability analyses. International Journal for the Advancement of Counselling, 26(3), 321-329.
Türküm, A. S. (2005). Who seeks help? Examining the differences in attitude of Turkish university students toward seeking psychological help by gender, gender roles, and help-seeking experiences. The Journal of Men’s Studies, 13(3), 389-401.
Vogel, D. L. Wade, N. G. ve Haake, S. (2006). Measuring the self-stigma associated with seeking psychological help. Journal of Counseling Psychology, 53(3), 325-337.
Vogel, D. L. ve Wei, M. (2005). Adult attachment and help-seeking intent: The mediating roles of psychological distress and perceived social support. Journal of Counseling Psychology, 52(3), 347-357.
Vogel, D. L., Wester, S. R. ve Larson, L. M. (2007). Avoidance of counseling: Psychological factors that inhibit seeking help. Journal of Counseling and Development, 85, 410-422.
Yeh, C. J. (2002). Taiwanese students’ gender, age, interdependent and independent self-construal, and collective self-esteem as predictors of professional psychological help-seeking attitudes. Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology, 8(1), 19-29.
Yıldırım, İ. (2006). Anne baba desteği ve başarı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Zimet, G. D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G. ve Farley, G. K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment, 52, 30-41.